ABD Çevre Tahmini Ulusal Merkezleri’ne göre Perşembe günü dünya üzerinde bugüne kadarki en sıcak gün kaydedildi. Uzmanlar kısa süreli El Nino etkisiyle uzun vadeli küresel ısınma trendinin birleştiğine dikkat çekiyor.
ABD’de hükümete bağlı federal dairenin verilerine göre, Perşembe günü dünyada kaydedilen ortalama sıcaklık 17.23’e dayandı.
Avrupa Birliği Kopernik İklim Değişikliği Hizmetleri de, geride bıraktığımız Haziran ayının bugüne kadarki en sıcak ay olduğunu açıkladı.
Haziran ayında dünya genelinde deniz sıcaklıklarında da rekor artış yaşandı. Antarktika deniz buz örtüsü yüzde 17 ile Haziran ayında en düşük seviyeye geriledi. Bu oran ortalamanın da altında.
Perşembe günü kırılan sıcaklık rekoru öncesinde ABD ve Çin’de sıcak hava dalgasının etkileri gözlemlendi; Meksika’da en az 100 kişi hayatını kaybetti.
İklim bilimi kapsamında araştırma yapan ve kar amacı gütmeyen Berkeley Earth’ün önde gelen iklim bilimcilerinden Robert Rohde, “Bu rekorlar, kısa vadeli El Nino sıcaklık artışının insanoğlunun sera gazı emisyonlarının yol açtığı uzun vadeli küresel ısınma trendiyle birleşmesinin öngörülebilir sonucu” diyor.
El Nino nedir?
Dünya Meteoroloji Örgütü, Salı günü Büyük Okyanus’un doğu ve orta, yani tropik bölgelerinde yedi yıldır ilk kez El Nino hava olgusunun ortaya çıktığını açıkladı.
El Nino, Büyük Okyanus’un doğusunda olağan dışı düzeyde sıcak deniz suyundan kaynaklanan doğal bir iklim olgusu. Bilim insanları bu döngüyü neyin tetiklediğini tam olarak bilmiyor.
El Nino, tropik siklonlardan sağanak yağışlara ve aşırı kuraklığa kadar ekstrem hava koşullarıyla bağlantılı.
El Nino sırasında ekvator boyunca batıdan esen rüzgarlar yavaşlıyor ve sıcak okyanus suyu doğuya doğru itiliyor. Bu da okyanus yüzeyinde sıcaklığı arttırıyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü’ne göre El Nino olgusu, ortalama her 2-7 yıl arasında görülebiliyor ve 9-17 ay sürebiliyor.
El Nino, Güney Amerika’nın güney bölgelerinde, ABD’nin güneyinde, Afrika Boynuzu’nda ve Orta Asya’da görülen yağış artışıyla ilişkilendiriliyor.
Avustralya, Endonezya, Asya’nın güneyi ile Orta Amerika’daki aşırı kuraklıklara da yol açtığı biliniyor.
“2016 rekoru kırılabilir”
Dünya genelinde en sıcak yıl olarak kaydedilen 2016 yılı, güçlü bir El Nino etkisiyle birleşmişti.
Dünya Meteoroloji Örgütü, bu rekorun yakın zamanda kırılabileceğini söylüyor.
Örgütün Bölgesel İklim Öngörüsü Servisi Wilfran Moufouma Okia, “Tropik Büyük Okyanus, şu anda El Nino koşullarını yaşıyor. Bu durum hem atmosfer hem de okyanusta hızlı ve önemli düzeyde bir değişikliğin sonucu” diyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü yetkilisine göre sıcaklık rekorunun bu yıl mı yoksa gelecek yıl mı kırılacağına ilişkin bir delil yok.
Ancak Dünya Meteoroloji Örgütü’nün hazırladığı beş yıllık görünüme göre, önümüzdeki beş yılda kaydedilen en sıcak yıllardan birisinin yaşanması olası.
Uzmanlar, El Nino olgusunun görülmediği yıllarda bile iklim değişikliğinin aşırı sıcakları tetiklediğine dikkat çekiyor.
Kasırga sezonu daha “fırtınalı” mı geçecek?
Atlas Okyanusu’nun tropik ve yarı tropik bölgelerinin çoğunda deniz yüzeyinde rekor seviyede sıcaklıklar ölçülüyor.
Avrupa Birliği’nin Kopernik İklim Değişikliği Hizmetleri’ne göre, Atlas Okyanusu’nun kuzeyinde Haziran ayında deniz yüzeyi ortalama sıcaklığında 1991-2020 arasındaki döneme kıyasla 0,91 derece artış yaşandı.
Atlas Okyanusu’nda 1 Haziran’da başlayan kasırga sezonu, 30 Kasım’a kadar devam ediyor.
Bu yıl doğal bir iklim olgusu olan El Nino etkisi ve insan kaynaklı küresel ısınma trendinin birleşmesinin kasırga sezonunu nasıl etkileyebileceği ise belirsiz. Çünkü uzmanlara göre daha önce bu boyutta bir senaryo gerçekleşmedi.
Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ne göre bu yıl yüzde 40 ihtimalle normale yakın bir sezon; yüzde 30 ihtimalle de ortalama üstü, yani olağandan daha fazla “fırtınalı” bir sezon yaşanabilir.
Bu alanda öncü olan Colorado State Üniversitesi, altısı hortum olmak üzere 13 fırtına bekliyor. Çok sayıda üniversite ve federal hava tahmini kurumu da normale yakın bir kasırga sezonu öngörüyor.
Ancak uzmanlar temkinli. Okyanusta su sıcaklığı sebebiyle normalin dışında bir kasırga sezonu olasılığı da önceki yıllara göre daha yüksek.
