Rus ve Ukrayna güçleri arasındaki cephe hattında bulunan dev hidroelektrik barajının yıkılmasının ardından bugün güneyde sel suları yükselirken, iki taraf barajı yıkan saldırıdan birbirini sorumlu tuttu. Ukraynalılar sular altında kalan evleri terk ediyor.
Bölge sakinleri omuzlarında çocukları, kollarında köpekleri ve plastik torbalarda eşyalarıyla su altında kalan sokaklarda güçlükle ilerlerken, kurtarma ekipleri suların baş hizasına ulaştığı yerlerde şişme botlarla arama yaptı.
Binlerce kişi içme suyundan mahrum kalacak
Ukrayna, selin binlerce kişiyi içme suyundan mahrum bırakacağını, binlerce hektar tarım arazisinin sular altında kalacağını ve en az 500 bin hektar alanda sulama yapılamaması nedeniyle "çölleşme" yaşanacağını belirtti.
Nova Kakhovka barajında yaşanan felaket, Ukrayna kuvvetlerinin Rusya'nın işgaline karşı savaşın bir sonraki büyük aşaması olarak görülen, uzun süredir gündemdeki karşı saldırısıyla aynı zamana denk geldi.
Taraflar, sel bölgesinde bombardımanın hala devam etmesinden de karşılıklı birbirlerini suçladılar ve sel nedeniyle ortaya çıkan kara mayınları konusunda uyarıda bulundular.
Kiev bugün birliklerinin Ukrayna'nın doğusunda harabeye dönmüş Bahmut şehrinin etrafında bir kilometreden fazla ilerlediğini söyledi. Rusya, saldırıyı püskürttüğünü açıkladı.
Ukrayna Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Oleksiy Danilov, devam eden saldırıların yerel olduğunu ve tam kapsamlı taaruzun henüz başlamadığını söyledi. Reuters haber ajansına konuşan Danilov, "Başladığımızda, herkes bunu bilecek, görecek" dedi.
Kiev birkaç ay önce 15 aylık işgalin başından beri Rusya'nın kontrolundaki baraja Ruslar tarafından mayın döşendiğini belirtmiş ve Rusya'nın barajı havaya uçurarak Ukrayna güçlerinin beklenen karşı taaruz için Dinyeper nehrini geçmesini önlemeye çalışacağını öne sürmüştü.
Rusya, kontrol ettiği Herson eyaletinde barajın yakınındaki ovalarda birçok kasaba ve köyün bulunduğu yerlerde olağanüstü hal ilan etti.
Barajın hemen yanındaki Nova Kakhovka kasabasında, çamur rengi su, bölge sakinlerinin boşalttığı ana caddeleri doldurdu.
Rus haber ajansı TASS, Rusya tarafından atanan Belediye Başkanı Vladimir Leontyev'in baraj rezervuarından her saniye 30 bin metreküpten fazla su fışkırdığı ve kasabanın sel nedeniyle hastalık riskiyle karşı karşıya olduğu sözlerine yer verdi.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı üst düzey yetkilisi Oleksiy Kuleba, bir gecede yaklaşık beş metreye ulaşan suların yükselmesinin Çarşamba gününün bitimine kadar olan sürede durmasının beklendiğini söyledi.
Sel bölgesinin Ukrayna kontrolündeki kısmından iki bin kişi tahliye edildi ve toplam nüfusu 16 bin olan 17 yerleşim yerinde sular en yüksek seviyeye ulaştı.
TASS haber ajansı, su seviyelerinin 10 güne kadar yüksek kalabileceğini belirtti.
Birleşmiş Milletler yardım sorumlusu Martin Griffiths, BM Güvenlik Konseyi'ne yaptığı açıklamada, "Felaketin büyüklüğü ancak önümüzdeki günlerde tam olarak anlaşılacak" dedi.
Savaşta barajların hedef alınması Cenevre Sözleşmesi kapsamında açıkça yasak. Şu ana kadar iki taraf da saldırıdan kimin sorumlu olduğunu gösteren deliller sunmadı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski gece yaptığı konuşmada saldırıyı "çevresel bir kitle imha bombası" olarak nitelendirdi. Zelenski, daha önce Rusya'nın baraj santralini içeriden patlattığını söylemişti.
Zelenski'den BM ve Kızılhaç'a mesaj
Zelenski bugün ise Alman Bild, Die Welt gazeteleri ve Politico'ya verdiği röportajda BM ve Kızılhaç'ın Kakhova barajının yıkılmasının ardından yardım sağlayamamasının kendisini "şok ettiğini" söyledi.
Zelenski, "Felaket olalı saatler oldu ancak hala burada değiller. Hiç yardım olmadı, şoktayım" dedi.
Rus güçlerinin kurtarma faaliyetleri sürerken dahi uzaktan ateş açmayı sürdürdüklerini belirten Zelenski, "Ne zaman kurtarma ekipleri onları kurtarmaya çalışsa üstlerine ateş açılıyor" dedi.
Zelenski ile telefonda görüşen Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron, Twitter'dan yaptığı açıklamada "Fransa bu korkunç eylemi kınar. Birkaç saat içinde acil ihtiyaçları karşılamak üzere yardım göndereceğiz" ifadelerini kullandı.
Putin: "Çevresel ve insani felaket"
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la yaptığı telefon görüşmesinde barajın yıkılmasını "çevresel ve insani bir felaket" olarak nitelendirdi.
Putin Ukrayna'yı Batı’nın talebiyle Kakhova barajını yıkmakla suçladı ve bunu "Moskova ile çatışmayı arttıran barbarca bir savaş suçu" olarak değerlendirdi.
RIA haber ajansı Putin'in bölgedeki kurtarma çalışmalarının başına Acil Durumlar Bakanı Aleksander Kurenkov'u getirdiğini bildirdi.
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov ise Ukrayna'yı dikkatleri "kötü gittiğini" söylediği karşı saldırıdan uzaklaştırmak için barajı sabote etmekle suçladı.
ABD delil toplamaya devam ediyor
ABD ise halen olaya dair delil topladığını belirtti, ancak Ukrayna'nın kendisine böyle bir yıkım yaşatmak için hiçbir nedeni olmayacağını söyledi.
Tahliyeler devam ederken Rusya, nehrin karşısında Ukrayna'nın kontrolundaki bölgeyi bombaladı.
Herson'da halk top mermilerinden kaçmak için saklandı. Reuters muhabirleri, dün akşam sivillerin boşalttığı bir yerleşim bölgesinin yakınından gelen dört topçu patlaması duydu. Vali bir kişinin öldüğünü söyledi.
Rusya ise, bir Ukrayna insansız hava aracının tahliyeler sırasında karşı kıyıdaki bir kasabayı vurduğunu söyledi ve Ukrayna tarafını sele rağmen bombardımana devam etmekle suçladı.
