Ukrayna’nın Rus güçleri püskürtmesi büyük ölçüde Amerika ve Avrupa’nın uzun menzilli füzeler, tanklar ve savaş uçakları gibi sonuç verici yardımlarının ne kadar süratle Kiev’e ulaştırmasına bağlı görünüyor.
Rusya da yeniden ivme yakalamak için Batı’nın Ukrayna konusundaki birlikteliğinin parçalanmasını umuyor.
Amerikan The Hill gazetesi savaşın birinci yılını doldurması dolayısıyla analiz bir haber yayınladı.
Gazeteye konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen ABD yönetiminden bir kişi, “Geçen yıl müttefikler Ukraynalılar’ı hafife aldı ve Rusya’yı gözünde fazla büyüttü” diyor.
Aynı yetkili Batılı müttefiklerin Ukrayna Savunma Temas Grubu’yla bir sonraki karşı saldırı için gerçekten çok hazırlandığını belirtti ve bu ülkeler arasında Ukrayna’ya en kısa sürede çok fazla silahın ulaştırılması gerektiği konusunda görüş birliği olduğunu kaydetti.
“Savaş Rusya’nın acizliğini ortaya çıkardı”
California Üniversitesi’nde siyasi bilim profesörü Branislav Slantchev, savaşın ilk yılından çıkan en önemli dersin Rusya’nın geniş çaplı saldırı konusundaki acizliğinin ortaya çıkması olduğu görüşünü dile getiriyor.
Slantchev, “Rusya Sovyetler Birliği değil. Sovyet tarzında bile savaşamıyorlar. Savaşın herhangi bir modern tarzında savaşamıyorlar. Tek umutları Batı’nın sendelemesi ve çöküşü ve ben bunun olacağını sanmıyorum” diyor.
Aslında 2023’te olacakların çoğu, Rusya’nın ülkenin doğusunda Donbas bölgesini almak için yürüttüğü saldırıya bağlı görünüyor. Bu, Harkiv ve Herson’dan çıkartıldıktan sonra Rusya’nın insiyatifi yeniden kazanması için son şansı olabilir.
Bazı değerlendirmelere göre Rusya gücünün azalacağı yaz mevsimine kadar saldırı operasyonunu sürdürebilir.
Şu sıralar çatışmalar doğuda Bakhmut çevresinde yoğunlaşmış durumda. Rusya Bakhmut’u alırsa Donetsk’te Rus güçler Ukrayna kontrolundaki Slovianks ve Kramatorsk’a saldırmak için bir tutunma noktası elde edecekler.
“Ukrayna Bahmut’tan çekilmek zorunda kalabilir”
Savaş Çalışmaları Merkezi’nden Rus analist Karoline Hird, Ukrayna’nın Bakhmut’tan çekilmek zorunda kalabileceğini belirtiyor.
Hird, Bahmut’un stratejik açıdan önemi olmadığı düşüncesinde. Moskova Bahmut’u alsa bile daha batıya doğru Rus güçlerin aşması gereken Ukrayna mevzileri bulunuyor.
Rusya’nın stratejisi Ukrayna hatlarına saldırıp baskı altında tutmak, bu arada Donbas’ta kırılma noktası olacak bir zayıflık arama da olabilir.
Rusya ayrıca kömür madeni kasabasi Vuhledar’ı almak için yoğun çaba harcıyor. Böylece Moskova Donetsk’te bir başka tutunma noktası elde edebilir. Ama Rus güçler aylardır bölgede kayıplar veriyor.
“Kiev’in en kaydadeğer karşı saldırısı Zaporijya’da olacak”
Tomasz Blusiewicz, Hoover Enstitüsü’nde Avrupa ve Rusya uzmanı tarihçi. Blusiewicz, Kiev’in en kaydadeğer karşı saldırısının Zaporijya bölgesinde olacağını belirtiyor. Blusiewicz, Kırım’a köprünün de devreden çıkartılmasının Rusya’nın ikmal hatlarına büyük bir darbe olacağını kaydediyor.
Blusiewicz’e göre Ukrayna Herson’dan iyi bir saldırı düzenleme seçeneğine sahip.
Ukrayna’nın saldırı için en uygun zamanı bekleyeceği yorumları yapılıyor. Bu da büyük ihtimalle Rusya’nın ikmal hatları felce uğratıldıktan ve Batı’dan modern tanklar ve diğer ağır silahlar geldikten sonra olacak.
Blusiewicz, “Rusya’nın ikmal sistemini zayıflatmaya çalışacaklar ve nerede boşluk olduğuna bakıp oradan baskıyı kuracaklar” diyor.
“Savaş uçakları dahil gelişmiş silahlar Kiev’e hızlı ulaşırsa savaşa bu yıl son verebiliriz”
Ukrayna Savunma Bakanlığı danışmanı Yuriy Sak, Ukrayna’nın savaşa bu yıl son vereceğinden emin ama bunun için savaş uçakları da dahil gelişmiş silah sistemlerinin ilk yıldan daha hızlı olarak Kiev’e ulaştırılması gerektiğini vurguluyor.
Sak, “2023’te savaşı bitirmenin mümkün olduğuna inanıyoruz. Tereddüt etmeyi bırakmalıyız ve bunun mümkün olduğuna inanmalıyız. Bu olduğunda işler çok hızlı ilerleyecek” diyor.
“Ateşkes Ukrayna’nın çıkarına olmaz”
The Hill’e konuşan üst düzey Amerikalı yetkili, Biden yönetiminin bir ateşkesin Ukrayna’nın çıkarına olduğuna inanmadığını belirtiyor. Yetkiliye göre eğer ateşkes olursa Rusya yeniden toparlanacak ve 6 ay ya da 1 yıl sonra yeniden geri gelecek.
Uzmanlar Amerika’nın Ukrayna’ya desteğinin azalmaması gerektiği düşüncesinde.
Savunma Bakanlığı ve savunma firmaları bazı mühimmatlarla ilgili stok konusunun farkında ve üretimlerini arttırıyorlar.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Avrupalı müttefiklerin üretimi arttırmakta olduğunu belirtiyor.
“Rusya’nın silah stoğu azalıyor”
Çeşitli raporlara göre Rusya’nın stoğu da azalıyor. Resmi açıklamalara göre ülkenin envanterinin ne kadar azaldığı belli olmasa da Moskova insansız hava araçları için yüzünü İran’a dönmüş durumda. Rus paralı asker grubu Wagner de roket ve topçu mermilerini Kuzey Kore’den tedarik ediyor.
Rusya Çin’den destek almadığı sürece Batı’nın üretim seviyesini yakalayamayabilir. Amerika şu sıralar Pekin’in Moskova’ya silah desteği sağlamayı değerlendirdiğine inanıyor.
Uluslararası Çalışmalar ve Stratejik Merkezi’nde Uluslararası Güvenlik Programı direktörü Seth Jones, Batı’nın bu konuda üstün olduğunu düşünüyor.
Jones, “Eğer kumar oynamak zorunda kalsam Batı’nın ya da Rusya’nın sanayisinden birine oynamak zorunda olsam, tercihimi Batı’dan yana kullanırdım. Eğer Batı Ukrayna’nın savaş için ihtiyacını sağlamaya devam etmek istiyorsa sanırım Rus sanayisi gerçek bir sorunla karşı karşıya” diyor.
Bununla birlikte Avrupa Konseyi Dış İlişkiler raporunda Rus sanayisinin dirençli olduğunu kanıtladığı belirtiliyor. Moskova kruz füzelerinin üretimini arttırmış durumda ve Batılı ülkelerden daha hızlı bir tank üretebilir.
Gazetenin yorumuna göre, savaşın bir sonraki safhası Ukrayna’nın arkasındaki müttefiklerin gücü doğrultusunda şekillenecek, özellikle de Amerika’nın. Amerika, Ukrayna savunma koalisyonunun fiili lider olarak görülüyor.
Ankete göre Amerikalılar’ın yüzde 48’i Kiev’e daha fazla silah desteğinden yana
Associated Press-NORC’un anketine göre Amerikalılar’ın yüzde 48’i Kiev’e daha fazla silah desteği sağlanmasından yana. Geçen bahar bu oran yüzde 60 olmuştu.
Kongre’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi’nde de Cumhuriyetçi Parti’nin aşırı sağcı üyeleri Kiev’e milyarlarca dolar sağlanmasına karşı oldukları mesajını veriyor.
Batı’da Ukrayna’ya destek konusunda oluşan iç görüş ayrılıkları Rusya’nın tam da umduğu unsur olabilir.
Ama Kremlin’in de kendi problemleri var. Yaptırımlar ve yüksek enflasyon Rusya’yı test ediyor. Bu yıl savaş alanında kayıpların artması ekonomiye daha fazla zarar verebilir ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in savaş çabalarını daha karmaşık hale getirebilir.
ABD’nin eski Ukrayna büyükelçisi: “Silah desteği sürerse Ukrayna savaşı kazanabilir”
Eski Ukrayna Büyükelçisi, Atlantik Konseyi’nden John Herbst, eğer Batılı ülkeler silah desteğini sağlamaya devam ederse Ukrayna’nın bu yıl ya da yakın gelecekte savaşı kazanabileceğini düşünüyor.
Herbst, “Göreceksiniz Ukrayna ana karasının çoğunu geri alacak, Kırım’a ikmali kesecek. Bu da Rus güçlerin Kırım’a çekilmesine neden olacak ve Putin’in büyük bir ikmal problemi olacak” diyor.
