ABD’de temyiz mahkemesi Donald Trump’ın Florida'daki konutunda Federal Soruşturma Bürosu’nun (FBI) el koyduğu belgelerin incelenmesi için bir yargıcın bağımsız bilirkişi atamasını iptal etti. Trump’a darbe olarak yorumlanan son kararla, tüm kayıtların eski başkan hakkındaki cezai soruşturmada kullanılmasına izin verildi.
Adalet Bakanlığı Florida’daki Bölge Yargıcı Aileen Cannon'un Eylül ayında, kayıtları inceleyerek bazılarının müfettişlerle paylaşılıp paylaşılmaması gerektiğini incelemesi için bir "özel uzman" atama kararına itiraz etmişti. Atlanta’daki 11. Daire Temyiz Mahkemesi, itirazda bakanlık lehine karar verdi.
Üç yargıçlı 11. Daire heyeti, Palm Beach'teki Mar-a-Lago malikanesinde FBI yetkililerinin 8 Ağustos'ta mahkeme onaylı bir arama yapmasından iki hafta sonra Trump’ın açtığı davada yaptığı özel uzman talebini Cannon’ın kabul etme yetkisi olmadığına hükmetti.
Heyet ayrıca Cannon'ın müfettişlerin incelenmeyi bekleyen kayıtların çoğuna erişimini engelleme kararını da bozdu ve Trump'ın davasını reddetti.
Trump, 2021 Ocak ayında Beyaz Saray’dan ayrıldıktan sonra hassas hükümet kayıtlarını saklamasıyla ilgili federal ceza soruşturmasıyla karşı karşıya. Soruşturma kapsamında Trump’ın ulusal güvenliğe zararlı bilgileri yayınlamayı suç haline getiren 1917 tarihli Casusluk Yasası'nı ihlal edip etmediği de inceleniyor.
Müfettişler ayrıca soruşturmanın hukuka aykırı bir şekilde engellenme ihtimalini de araştırıyor.
FBI yetkilileri arama sırasında 100'ü gizli olarak işaretlenmiş yaklaşık 11 bin kayda el koydu.
11. Daire, eski bir başkanın mülkü için arama emri çıkarılmasının "olağanüstü" olduğunu; ancak "bu durumun, yargıya devam eden bir soruşturmaya müdahale etme yetkisi" vermediğini belirtti.
Yargıçlar ayrıca, Trump'ın, bir mahkemenin devam eden bir soruşturmaya müdahale edebilmesinin az sayıda nedenlerinden biri olan, "mülkünün aranmasında anayasal haklarının düşüncesizce göz ardı edildiğini" kanıtlamadığını kaydetti.
11. Daire heyeti, "Kanun açık. Bir arama emrine konu olan herhangi bir kişinin, arama emrinin uygulanmasından sonra hükümet soruşturmalarını engellemesine izin veren bir kural yazamayız. Sadece eski başkanların bunu yapmasına izin veren bir kural da yazamayız" dedi.
Karara imza atan mahkeme heyetindeki iki yargıcı Trump atamıştı
11. Daire heyeti, Cumhuriyetçi eski Başkan George W. Bush tarafından atanan Yargıç William Pryor'un yanısıra Trump'ın kendi atadığı iki Yargıç Andrew Brasher ve Britt Grant'tan oluşuyordu.
Trump'ın 11. Daire'nin kararını muhafazakar yargıçların çoğunlukta olduğu ABD Anayasa Mahkemesi'ne temyize götürmesi bekleniyor. 11. Daire, kararının yedi gün boyunca yürürlüğe girmeyeceğini ve bu süre zarfında Trump'ın karara itiraz edebileceğini bildirdi.
Trump’ın bir sözcüsü kararı "tamamen usule ilişkin ve sadece yargı yetkisine dayalı" olarak nitelendirdi ve davanın esasına değinmediğini söyledi.
Sözcü, "Başkan Donald J. Trump, Amerika'yı ve Amerikalılar’ı savunurken, bir silah olarak kullanılan 'Adalet Bakanlığı'na karşı mücadele etmeye devam edecektir" dedi.
Üst düzey Adalet Bakanlığı yetkilileri, Atlanta’dan gelen haberi Washington'da her yıl düzenledikleri yıl sonu eğlencesi sırasında aldı. Bakanlık yetkilileri davayı kazandıklarını, partiye katılan gazetecilerden öğrendiler.
Bir Adalet Bakanlığı sözcüsü yorum yapmayı reddetti.
Trump'ın 2024 başkanlık seçimleri için Cumhuriyetçi Parti’den adaylığını açıklamasından üç gün sonra, ABD Adalet Bakanı Merrick Garland 18 Kasım'da Jack Smith adında bir özel danışmanı, belgelerle ilgili cezai soruşturmayı ve yine Trump'la ilgili bir başka soruşturmayı denetlemesi için atamıştı.
Florida’da Trump tarafından atanan Bölge Yargıcı Aileen Cannon, bir başka federal yargıç olan Raymond Dearie'yi kayıtları inceleyerek cezai soruşturmanın dışında tutulması gerekenler olup olmadığını değerlendirmesi için görevlendirmişti.
Cannon ayrıca savcıların aramada ele geçirilen belgeleri Dearie'nin incelemesi sonuçlanıncaya kadar cezai soruşturmalar kapsamında kullanmalarını da durdurmuştu. Ancak daha sonra bir başka 11. Daire heyeti, hükümetin gizli olarak işaretlenmiş materyallere erişimine izin vermişti.
Donald Trump'ın avukatları Dearie'den, bazı belgelerin başkanların belirli iletişimleri gizli tutmasına izin veren yasal bir doktrin olan ‘’yürütme ayrıcalığı’’ tarafından korunduğunu ya da gizli tutulması gereken "kişisel" belgeler tanımına uyduğunu tespit etmesini istemişti.
Trump'ın avukatları, kendisinin bazı kayıtları kişisel belgeleri olarak tanımladığını ileri sürmüş, Adalet Bakanlığı ise bu iddiaya karşı çıkmıştı.
