ABD üç İran güvenlik yetkilisine insan hakları ihlalleriyle ilgili yaptırım uygularken, BM İnsan Hakları Konseyi İran hükümetinin gösterilere sert müdahalesine ilişkin soruşturma misyonu oluşturulması kararı aldı.
İran’ın 22 yaşındaki Kürt Mahsa Amini’nin öldürülmesinin ardından Eylül ayında patlak veren ve hala devam eden gösterilere sert müdahalesi, merkezi Cenevre’de bulunan BM İnsan Hakları Konseyi’nin gündemindeydi.
Batılı diplomatlar İran’daki gösteriler hakkında düzenlenen özel oturumda, Tahran’a göstericilere karşı kanlı müdahaleyi durdurması çağrısında bulundu.
47 üyeli konsey, Almanya ve İzlanda tarafından sunulan ve diğer ülkeler tarafından desteklenen teklifi değerlendirdi.
BM İnsan Hakları Konseyi, İran’daki gösterilerin bastırılması çabalarını incelemek üzere yeni bir soruşturma ekibi oluşturulmasını öngören teklifi rahat bir çoğunlukla kabul etti.
Teklife 25 üye ülke ‘evet’ derken, 6 ülke de ‘hayır oyu kullandı. 16 ülke ise çekimser kaldı.
Çin itiraz etti
BM İnsan Hakları Konseyi’nde kabul edilen teklif, İran’da göstericilere müdahale devam ederken ülkedeki insan haklarının izlenmesi amacıyla bağımsız bir soruşturma ekibinin kurulmasını öngörüyor.
Çin ise İran konusunda hazırlanan taslağa son dakikada bir değişiklik önergesi sundu.
Pekin olaylarla ilgili bağımsız soruşturma açılması konusundaki bölümün çıkarılmasını istedi.
“İran uluslararası kamuoyu ve toplumun sesine kulak vermiyor”
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock oturumda yaptığı konuşmada, “BM her devletin egemenliğini korumak için kuruldu ancak kendi halkının haklarını ihlal etmek için iktidarını kullanan bir rejim BM’nin değerlerini ihlal etmektedir” dedi.
BM İnsan Hakları Konseyi Başkanı Volker Turk de, İran hükümetinin uluslararası kamuoyunun sesine kulak vermediğini, İran’da toplumun tüm kesiminin değişim talep ettiğini söyledi.
Volker Turk, İran’ın gösterileri bastırmada orantısız güç kullanılmasını derhal sona erdirmesi çağrısında bulundu.
İranlı temsilci meydan okudu: “Batı olayları kışkırtıyor”
İran’ın BM temsilcisi ise düzenlenen oturumu “siyasi” olarak niteledi.
İran’ın Kadın ve Aile İşlerinden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Vekili Khadijeh Karimi, Almanya’nın bu teklifle “İran’daki insan hakları durumunu çarpıttığını” ileri sürdü.
İranlı yetkili, İran hükümetinin kadınların iş yerindeki ve yüksek öğrenimdeki rolünü güçlendirme çabalarından övgüyle söz etti.
Mahsa Amini’nin ölümünü talihsiz bir gelişme olarak niteleyen Karimi olaydan sonra gerekli önlemlerin alındığını ve bu kapsamda mecliste bir soruşturma komisyonu kurulduğunu belirtti.
İranlı yetkili Batı ülkelerini olayları kışkırtmak ve İran’ın içişlerine karışmakla suçladı.
İran’daki İnsan hakları aktivistlerine göre ülkede şimdiye kadar en az 426 kişi hayatını kaybetti ve 17 binden fazla kişi de tutuklandı.
Eski milli takım oyuncusu tutuklandı
İran’da hükümeti eleştirdiği gerekçesiyle daha önce milli futbol takımında oynayan bir futbolcu tutuklandı.
İran’ın yarı resmi Fars ve Tasnim haber ajansları, Voria Ghafouri’nin milli takıma hakaret ettiği ve hükümete karşı propaganda faaliyetinde bulunduğu gerekçesiyle tutuklandığını bildirdi.
Dünya Kupası’nda ülkesini temsil etmek üzere seçilmeyen Ghafouri’nin, kariyeri boyunca İranlı yetkilileri eleştiren bir isim olduğu biliniyor.
İran’ın Kürt azınlığına mensup olduğu belirtilen futbolcu, erkeklerin futbol karşılaşmalarında kadın seyirciye izin verilmemesine karşı çıkmış, İran’ın Batı’nın yaptırımlarına hedef olmasıyla sonuçlanan tartışmalı dış politikasını da eleştirmişti.
İranlı futbolcu son olarak İran’da gözaltı sırasında ölümü protestolara yol açan Mahsa Amini’nin ailesinin acısını paylaştığını belirtmiş ve İran’ın batısındaki Kürt bölgesinde düzenlenen protestoların şiddetli şekilde bastırılmasının son bulması çağrısında bulunmuştu.
ABD’den üç güvenlik yetkilisine yaptırım
ABD Dışişleri Bakanlığı da İran’a karşı dün açıkladığı yeni yaptırımlarda, özellikle Kürt kentlerindeki protestolara sert karşılık veren önemli yetkilileri hedef aldı.
İran’ın Kürt kenti Sanandaj Valisi Hassan Asgari ve kentin en üst düzey emniyet yetkilisi Alirıza Moradi, ABD’nin yaptırım listesine alındı.
ABD Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, gösterilerin ardından takviye güçlerin konuşlandırıldığı Mahabad kentindeki İran Devrim Muhafızları kara kuvvetleri komutanı Muhammed Taghi Osanloo’nun da yaptırım listesine alındığı belirtildi.
