ABD Senatosu'nda ifade veren Dışişleri Bakanlığı Yaptırım Koordinasyon Dairesi Başkanı James O'Brien, Türkiye'nin Rus ödeme sistemi MIR'den çıkmasına değindi.
ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu'nda Rusya'ya uygulanan yaptırımların ele alındığı oturumda konuşan O'Brien, ödeme sistemi yaptırımları konusunda ABD'nin birlikte çalıştığı ülkeler arasında Türkiye'yi örnek gösterdi.
Türkiye'nin alternatif Rus ödeme sistemi olan MIR sistemini kullanmasının ABD için rahatsız edici olduğuna değinen yetkili, ''Özel veya Maliye Bakanlığı aracılığıyla birçok iletişim kanalından bu durumdan duyduğumuz kaygıyı açıkça ifade ettik. Bu ödeme sistemine dahil olan bazı Rus yetkilileri yaptırım listesine aldık. Şimdi Türk hükümeti tüm Türk bankalarına bundan çıkmaları talimatını verdi'' diye konuştu.
Denizbank ve İş Bankası Washington'un Rusya’ya yönelik ekonomik yaptırımların MIR ödeme sistemiyle delinebildiği uyarısının ardından geçen hafta MIR'in kullanımını askıya almıştı. Ardından Türkiye'deki üç kamu bankası Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank'ın da MIR ödeme sisteminden ayrılma kararı aldıkları belirtilmişti.
MIR ödeme sistemi, Rusya Merkez Bankası tarafından Visa ve Mastercard dışında bir alternatif olarak geliştirilmişti.
ABD Maliye Bakanlığı, bu ödeme sisteminin yaptırım listesinde yer alan kişilere ait para transferleri ve benzer işlemlerde kullanılabileceği uyarısında bulunmuş ve bu ödeme sistemi aracılığıyla yaptırımların delinmesi çabalarına dikkat çekmişti.
ABD Maliye Bakanlığı, geçen ay Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği'ne (TÜSİAD) bir mektup göndererek, yaptırım uygulanan Ruslar'la iş yapılması ve ticari ilişkilerin sürdürülmesi halinde, yaptırım riski altında olabilecekleri konusunda uyarıda bulunmuştu.
''Türkiye Rus tahılının büyük kısmını yeniden ihraç ediyor''
Oturumda Rusya'dan çeşitli ürünlerinin satın alınmasında Çin ve Hindistan gibi bazı ülkelerin yaptırım kapsamına alınmadığı sorulunca O'Brien, yönetimin ticarette yaptırımların uygulanması konusunda kayıtsız olmadığını, ticaret kalemlerinin çoğunu önemli temel ihtiyaç maddelerinin oluşturduğunu belirtti. Yetkili, ''Orta ya da az gelirli birçok ülkenin dünyada küresel piyasanın işlemesine ihtiyacı var. Buna Rus ve Ukrayna ürünlerinin kendilerine ulaşması dahil'' dedi.
Örnek olarak Türkiye'yi gösteren O'Brien, Türkiye'nin Rusya'dan aldığı buğdayın ve tahılın yüzde 70'ini Afrika'ya yeniden ihraç ettiğini kaydetti. O'Brien, ''Sayı çok gibi görünse de küresel koalisyon, Ukrayna'yı destekleyebileceğimiz bir yerde tutmamıza yardım ediyor'' dedi.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali tahıl ihracatına sekte vurmuş ve dünya genelinde gıda fiyatlarının fırlamasına neden olmuştu.
27 Temmuz 2022'de Rusya, Türkiye, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler'in imzasıyla İstanbul'da kurulan Müşterek Koordinasyon Merkezi, Ukrayna'da kapatılan üç limandan dünyanın geri kalanına güvenli şekilde tahıl, gıda ve gübre taşınmasını güvence altına almayı hedefliyor.
Kremlin, Rus tarım ürünlerinin ihraç edilebilmesi için anlaşma kapsamında daha fazla adım atılması gerektiğini söylüyor.
Batı ülkeleri Rus tahılına ya da gübresine yaptırım getirmedi ancak Moskova lojistik yaptırımların ve Rus gemilerinin batı limanlarına girişinde uygulanan kısıtlamaların Rusya'nın dünya piyasalarına erişimini engellediğini söylüyor.
Moskova bu kısıtlamaların hafifletilmesinin İstanbul'da varılan tahıl koridoru anlaşmasının önemli bir maddesini oluşturduğunu belirtiyor.
Güvenli koridordan ticari gemilerin geçişini gözlemleyen Müşterek Koordinasyon Merkezi'ne göre 28 Eylül itibarıyla Ukrayna'daki üç limandan 5 milyon 365 bin 503 metrik ton tahıl ve gıda ihraç edildi. Şu ana kadar 484 sefer yapıldı. Bugün itibarıyla seyir halinde olan gemilerin nihai duraklarının Libya, Romanya, Bangladeş ve İtalya olduğu belirtildi.
