Ölümcül kanser hastalıklarına yol açan yüksek miktarda asbest barındırdığı iddia edilen “NAe Sao Paulo” adlı Brezilya donanması gemisinin, söküm için İzmir Aliağa’ya getirilecek olmasına karşı Aliağa Emek ve Demokrasi Platformu tarafından eylem düzenlendi.
İlçede bir araya gelen çevre ve meslek örgütleri geminin Türkiye’ye getirilmesini istemediklerini açıkladı. Eyleme TMMOB, KESK, DİSK, İzmir Tabip Odası, İzmir Barosu ve siyasi partiler katıldı. İzmir merkezindeki Gündoğdu Meydanı’nda da geminin Aliağa’ya getirilmesini protesto amacıyla Moğollar grubu bir konser düzenledi.
Çevre ve meslek örgütleri, Aliağa’da sökümü yapılacak olan gemide 900 tona kadar asbest olduğunu söylüyorlar. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ise gemideki asbest miktarının 9 ton olduğunu söylemişti. Geminin söküm işini alan Sök Denizcilik ve Ticaret Limited Şirketi yazılı bir basın açıklaması yaparak çevrecilerin iddialarını eleştirmiş ancak geminin ne kadar asbest barındırdığına ilişkin bir bilgi vermemişti.
Miting öncesinde katılımcılar eylemin yapıldığı Aliağa Demokrasi Meydanı’na yürüdü. “Aliağa dünyanın çöplüğü değildir”, “Havama, suyuma, toprağıma dokunma” ve “İşçi, çevre ve halk sağlığı için ölüm gemisini durduralım” yazılı pankartlar açan göstericiler, “Doğanın maliyeti sıfır”, “Zehirli gemiye dur de” yazılı dövizler de taşıdı. Eylem sırasında sık sık “Dünyanın çöplüğü olmayacağız”, “Sermaye elini doğamızdan çek” ve “Susma haykır, temiz çevre haktır” sloganları atıldı.
“Sao Paulo ve diğer tüm zehirli gemiler, nerede yapılıyorsa orada sökülsün”
Aliağa Emek ve Demokrasi Platformu adına okunan basın açıklamasında şu ifadeler kullanıldı: “Yıllardır Aliağa’da yaşayanlar olarak gemi sökümlerde işçilerin çalışma koşullarını biliyoruz. Yıllardır Aliağa’da denizimizin, havamızın, toprağımızın kurulu sanayi işletmeleriyle nasıl kirletildiğini biliyoruz. Rafinerilerinden sızan gaz kokularıyla, demir çelik fabrikalarından arda kalan cüruf dağlarıyla yaşıyoruz, gemi sökümden denize karışan zehirli maddelerle yaşıyoruz, yıllardır bu kentte yüzlerce işçinin ölümü, sakat kalması, kanser olması gerçeğiyle yaşıyoruz. Yani biz bu gemiyi buraya getirmek isteyenleri, biz işçilerin kentin sakinlerinin yaşamlarını tehlikeye atmak da beis görmeyenleri iyi tanıyoruz.”
Geminin söküm işini alan Sök Denizcilik ve Ticaret Limited Şirketi’nin de eleştirildiği açıklamada, “Sao Paulo gemisinin ihracatı için Sök Denizcilik’in edindiği Tehlikeli Maddeler Envanteri'nin geminin sadece en fazla yüzde 12’sinin tespite tabi olduğu bir metot ile yapılmış olduğunu uzmanların açıklamalarından takip ediyoruz. Bu haliyle bile Tehlikeli Madde Envanterini yapan şirket tarafından kabul edilen, yüzlerce ton kurşun, kadmiyumlu boya, radyoaktivite tehlikesi ve işçi ve halk sağlığına uygun bertarafı ile ilgili hiçbir güvencemiz olmayan, belirsiz miktardaki asbesti Aliağa'da kabul etmemiz mümkün değildir” ifadelerine yer verildi.
“Sao Paulo ve diğer tüm zehirli gemiler, nerede yapılıyorsa orada sökülsün” talebinin dile getirildiği açıklamada, “Aliağa gemi söküm tesisleri tam anlamıyla denetlensin ve çalışma koşulları, işçi sağlığı ve güvenliğine uygun hale getirilsin. Mevcut yönetmeliklere kağıt üzerinde uyan ancak insan ve çevre sağlığını hiçe sayan işletmeler kapatılsın. Bakanlığın verdiği izinler derhal iptal edilsin. Biz bu gemiyi Aliağa’da istemiyoruz. Sao Paulo ülkemizin karasularına giremez, girmemelidir. Hiçbir ülkenin sökümünü üstlenmediği geminin ülkemize getirilmesine itiraz ediyoruz. Aliağa’ya dünyanın hurdalığı muamelesi yapılmasını reddediyoruz. Türkiye Avrupa’nın, Aliağa Türkiye’nin hurdalığı, çöplüğü değildir. Başka bir Türkiye, başka bir Aliağa yok! Çocuklarımıza yaşanabilir bir kent ve ülke bırakmak bizlerin tarihsel, insani, vicdani sorumluluğumuzdur” dendi.
“Geminin tek zararı asbest değil”
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Ekolojiden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Naci Sönmez de mitingde konuşma yaptı. Sönmez, “Bugün Türkiye’nin her tarafı AKP iktidarı tarafından uluslararası şirketlerin çöplüğü haline getirilmiştir. Bunun en önemli merkezlerinden biri Aliağa’dır. Aliağa hem emek sömürüsü ile gündeme geldi, hem de doğayı kirleten sanayisi ile gündeme geldi. Bugün de ne yazık ki asbestli geminin söküm yapılacağı yer olarak bu iktidarın aklına yine Aliağa geldi” dedi.
Sönmez'in ardından söz alan İzmir Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Behiye Mungan, geminin getirilmesinin bir sağlık sorunu olarak Türk Tabipleri Birliği’ni birinci dereceden ilgilendirdiğini vurguladı. Geminin Türkiye karasularına girmemesi için uluslararası girişimlerde bulunduklarını söyleyen Mungan, “Öncelikle geminin Türkiye sınırlarına sokulmamasını planlıyoruz. Geminin karasularından geçeceği ülkelerin tabip odalarıyla temasa geçiyoruz. Geminin tek zararı asbest değil. Nükleer çalışmalar da yapılmış bu gemide. Gemi sökülürse atıkların nasıl yok edileceği de soru işaretidir” ifadelerini kullandı.
Mitingde konuşan Ege Kültür ve Çevre Platformu (EGEÇEP) Yönetim Kurulu üyesi Seçil Ege Değerli de “Rant ve talan projeleri ile iktidarını sağlamlaştıran yönetim ve sermayeye seslenerek, Türkiye ve Aliağa dünyanın çöplüğü değildir. Emperyalizmin kirli savaşları ve onun atıklarıyla ölmek istemiyoruz. Buradan iktidarı uyarıyoruz. O gemileri yakarız o ölüm gemisini buraya yaklaştırmayız” dedi.
Gündoğdu Meydanı’nda gemiye karşı konser
Aliağa’ya getirilmesi planlanan gemiye karşı İzmir Gündoğdu Meydanı’nda da Moğollar grubu konser veriyor. Konserle birlikte gemiye karşı direniş başlatacağını duyuran İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, İzmirliler'e direnişe destek olma çağrısında bulunmuştu.
