Rus kuvvetleri, bugün Ukrayna'nın doğusundaki Siverskyi Donets nehri boyunca uzanan bir bölgenin kontrolunu ele geçirdiğini açıkladı. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, ülkesinin Avrupa Birliği üyeliğinin açıklanmasının beklendiği zirve öncesinde Moskova'nın saldırılarını arttıracağı öngörüsünde bulundu.
AB liderlerinin 23-24 Haziran’da düzenlenecek zirvede, Ukrayna'nın birliğe katılım için resmi adaylık statüsünü onaylaması bekleniyor.
Ukrayna'nın AB'ye üye olması yıllar sürecek olsa da birliğin eski Sovyetler Birliği'nin merkezine çok yaklaşmış olması, Soğuk Savaş döneminden bu yana Avrupa'daki en büyük ekonomik ve sosyal değişime ön ayak olabilir. Ukrayna, AB'ye katılım başvurusunu, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in 24 Şubat'ta Ukrayna'ya girme emri vermesinden dört gün sonra yapmıştı.
Rusya Toşvivka'da üstünlük sağladı
Moskova'ya bağlı ayrılıkçı gruplar, Siverskyi Donets nehrinin çoğu Ukrayna'nın kontrolundaki batı kıyısında bulunan ve son haftalarda çatışmaların odağı haline gelen Severodonetsk'in güneyinde yer alan Toşkivka kasabasını ele geçirdiklerini kaydetti.
Rusya'nın Toşkivka'da üstünlük sağladığını kabul eden Ukrayna, Rusya'nın doğuda Donbas bölgesinde egemenliğini daha geniş bir alana yaymak için bu kasabadaki varlığını sağlamlaştırmak istediğini bildirdi. Ukrayna ayrıca Rusya'nın Severodonetsk'in doğusundaki Metyolkine'yi ele geçirdiği iddiasını da doğruladı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, dün akşam yayınladığı video mesajında, "Açıkça görülüyor ki bu hafta Rusya'nın saldırgan faaliyetlerini yoğunlaştırmasını bekliyoruz. Hazırlanıyoruz. Hazırız" dedi.
Çatışmaların büyük çoğunluğu, Siverskyi Donets nehri boyunca yaşandı. Rus TASS haber ajansı, sadece Rusya tarafından tanınan Luhansk Halk Cumhuriyeti'nin ayrılıkçı hükümetinin içişleri bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Toşkivka kasabasının "özgürlüğüne kavuşturulduğunu" bildirdi.
Toşkivka, Siverskyi Donets nehrinin batı kıyısında, Ukrayna'nın elindeki önemli noktalardan Lisiçansk kasabasının güneyinde yer alıyor.
Luhansk Valisi Serhiy Hayday, Rusya'nın Toşkivka'ya saldırısının "bir yere kadar başarılı olduğunu" kabul etti. Hayday, Rus kuvvetlerinin ilerleme kaydederek Toşkivka ve yakınındaki Ustikovka köyünde mevzilerini sağlamlaştırmak istediklerini söyledi. Luhansk Valisi, Ruslar'ın bölgeye tank gibi ağır askeri teçhizat da getirmekte olduklarını kaydetti.
Hayday ayrıca Severodonetsk'in doğusundaki Metyolkine'nin Ruslar tarafından ele geçirildiğini doğruladı ve "Ne yazık ki bugün Metyolkine'yi kontrol altında tutamadık" dedi.
Severodonetsk Belediye Başkanı Oleksander Stryuk, Rus kuvvetlerinin kentin üçte ikisini elinde bulundurduğunu, buna kentteki yerleşim bölgelerinin dahil olduğunu ve kenti tamamen ele geçirmek için saldırılara devam ettiğini söyledi.
Stryuk, "Umarım kent direnir ve çatışmada avantajı ele geçirince kenti özgürlüğüne kavuştururuz" diye konuştu.
''Putin demokrasi kıvılcımından korkuyor''
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in ülkesine sıçrayacak demokrasi kıvılcımından korktuğunu söyledi. Scholz, Putin'in Avrupa'yı bölmeye ve güç odaklarının hakim olduğu bir dünyaya dönmeye çalıştığını söyledi.
Muenchner Merkur gazetesine röportaj veren Scholz, Putin'in Ukrayna'nın Avrupa'ya yaklaşmasına izin verip vermeyeceği sorusuna, ''Rusya Cumhurbaşkanı mahallesinde birbirine gittikçe daha çok yakınlaşan hukuk temelli demokrasiler topluluğunun varlığını kabul etmeli. Ülkesine sıçrayacak demokrasi kıvılcımından açıkça korkuyor'' dedi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise Scholz'un yorumlarını reddetti ve ''Almanya'nın kıvılcımları geçmişte birkaç kez üstümüze yağdı. Bunun bir daha olmasına izin vermeyeceğiz'' diye konuştu.
Moskova’dan Litvanya’ya tepki
Öte yandan Moskova, AB üyesi Litvanya'nın bazı temel ürünlerin, Baltık Denizi kıyısında AB topraklarıyla çevrili Rus kenti Kaliningrad'a nakliyesini yasaklama kararını kınadı.
Litvanya'nın iki gün önce yürürlüğe koyduğu yasak; kömür, metal, inşaat malzemeleri ve gelişmiş teknoloji ürünlerinin Kaliningrad'a sevk edilmesini engelliyor. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Litvanya'nın getirdiği yasağı "yasadışı ve benzersiz" olarak niteledi ve Moskova'nın yakında bu adıma vereceği yanıtı açıklayacağını söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Litvanya'nın Moskova'daki baş diplomatik temsilcisine nota vererek, hükümetin "açıkça saldırgan" kararını geri çevirmesini talep etti. Bakanlık, aksi takdirde "ulusal çıkarlarını korumak için harekete geçme hakkını saklı tuttuğunu" belirtti. Litvanya ise AB yaptırımları kapsamında yasağı uygulamakla yükümlü olduğunu kaydetti.
Litvanya, Rus birliklerinin Ukrayna'da sivilleri öldürmesini protesto etmek amacıyla diplomatik ilişkilerini kestiği Nisan ayından bu yana Moskova'da büyükelçi bulundurmuyor.
Odesa’da patlamalar
Ukrayna’nın Karadeniz kıyısındaki liman kenti Odesa da patlamalarla sarsıldı. Patlamalar, Rusya’nın ilhak ettiği Kırım Yarımadası’nın Rusya tarafından atanan yöneticisinin, Ukrayna güçlerinin bir Kırım petrol ve doğalgaz firmasına ait sondaj platformlarına saldırdığını açıklamasından sonra meydana geldi.
Bölgesel yönetimden bir sözcü, Odesa’da patlamalar olduğunu doğruladı, ancak başka herhangi bir ayrıntı vermedi. Sözcü, ölü ya da yaralı olduğuna ilişkin de açıklama yapmadı.
Odesalı parlamenter Oleksiy Hoçarenko, patlamaları, "Kırım yakınındaki petrol sondaj platformlarına sabah yaptığımız saldırının intikamı" olarak tanımladı.
Moskova tarafından Kırım bölgesinin yöneticisi olarak atanan Sergey Aksyonov, enerji firması Chernomorneftega'a ait sondaj platformlarının saldırıya uğradığını söyledi.
Aksyonov, Telegram üzerindene yaptığı paylaşımda, üç kişinin yaralandığını, yedi işçinin arandığını bildirdi.
Rus RIA Novosti haber ajansı, sondaj platformlarının Odesa’ya 71 kilometre uzaklıkta olduğunu söyledi. Reuters, saldırı haberlerini henüz doğrulamadı.
Ukrayna ordusu, bugün yaptığı açıklamada, Odesa yakınında en az bir Rus füzesinin vurulduğunu kaydetti. Kent yetkilileri, füzenin vurulduğu anda patlama nedeniyle 80 pencerenin kırıldığını bildirdi. Moskova’dan bu gelişmelere ilişkin açıklama gelmedi.
Uluslararası toplum ise dünyanın en büyük tahıl ve yemeklik yağ üreticilerinden Ukrayna'nın gıda ihracatına yeniden başlamasını sağlamaya odaklanıyor.
AB Güvenlik ve Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, "Limanları açması için Rusya'ya çağrıda bulunuyoruz. Dünyanın geri kalanında insanlar açlık çekerken milyonlarca ton buğdayın Ukrayna'dan çıkışının engellenmesi akıl almaz bir durum" dedi.
AB dışişleri bakanları toplantısına katılmak için Lüksemburg'a gelen Borrell, "Bu gerçek bir savaş suçu. Bu durumun daha uzun süre devam edebileceğini düşünemiyorum" şeklinde konuştu.
Kültürel bağları kesme çabaları
Öte yandan Ukrayna Parlamentosu, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Rus vatandaşlığını koruyan yazar ve müzisyenlerin kitaplarının ya da müzik eserlerinin basılmasını yasaklayan tasarıları kabul etti.
Ukrayna Kültür Bakanı Oleksandr Tkaçenko, yasalaşması için Zelenski'nin imzasının gerektiği tasarıların "Ukraynalı yazarların ürettiği kaliteli içeriklerin mümkün olan en geniş kitleyle paylaşmasını sağlamak için tasarlandığını, okur kitlelerinin Rus işgalinden sonra hiçbir Rus yaratıcı ürününü kabul etmediğini" söyledi.
