Havalimanlarında oluşan izdihamlar, mahsur kalan binlerce yolcu, kontrol noktalarındaki kuyruklara takılarak uçağını kaçıranlar, saatlerce süren gecikmeler, iptal edilen yüzlerce uçuş... Avrupa’daki çok sayıda havalimanında son haftalarda, özellikle de hafta sonlarında yaşanan bu manzaralara sektördeki uzmanlara göre önümüzdeki yaz aylarında alışmamız gerekecek. Hatta çok sayıda uzman, Avrupa havacılık sektöründe, Temmuz ve Ağustos aylarında eşi benzeri görülmemiş kaos yaşanmasına kesin gözüyle bakıyor.
Pandemi döneminde uçuşların büyük oranda azalması nedeniyle hem uçak şirketleri hem de havalimanlarının çok sayıda personeli işten çıkardığı ve şimdi yaşanan sorunların bu kararla bağlantılı olduğu belirtilirken, Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI Europe) ve Havalimanı Hizmetleri Birliği (ASA), seyahatlerin yeniden artmasıyla personel yetersizliğinin neden olacağı sorunlara daha önce dikkat çektiğine, ancak şirketlerin eleman alma konusunda çok geciktiğine vurgu yapıyor.
Hava yolu şirketleri ise bir yandan artan yakıt maliyetlerini ve pandeminin yol açtığı zararı yaşanan duruma gerekçe olarak gösteriyor. Havalimanı işletmecileri de özellikle güvenlik kontrol noktalarındaki personel eksikliğinin daha kapanmadığını, çalışanların enflasyon nedeniyle daha yüksek ücret talep etmesinin personel alımını zorlaştırdığını öne sürüyor ve karmaşadan kaynaklanan organizasyon sorununun kısa vadede düzeltilemeyeceğini söylüyor.
Almanya Ulaştırma Bakanı Volker Wissing de havaalanlarındaki durumunun birkaç hafta içinde iyileşmesini beklemenin hayal kırıklığına yol açacağını ifade ederek, "Avrupa hava trafik sistemindeki durum herkes için görülmemiş bir sorun. Kısa vadeli çözümü de maalesef olası değil" şeklindeki açıklamasıyla yolculuk planlayanların keyfini daha da kaçırdı.
Binlerce uçuş iptal edildi
Bu gelişmelere paralel, henüz yaz sezonu tam anlamıyla başlamadan, İngiltere'de British Airways ve Easyjet, Hollanda’da KLM, Almanya'da Lufthansa ve Lufthansa'nın bütçeli yan kuruluşu Eurowings önümüzdeki haftalarda planlanan binlerce uçuşunu iptal etmek zorunda kaldı.
Lufthansa sadece önümüzdeki Temmuz ayında Münih ve Frankfurt'ta 900 uçuşu sildi. İngiliz EasyJet, Ağustos'a kadar Berlin'den yaklaşık bin uçuşunu iptal etti, ayrıca Berlin Havalimanı’nda konuşlandırdığı uçak sayısını da yarıya indireceğini açıkladı. Tüm şirketlerin organizasyon bozuklukları nedeniyle kısa vadede yeniden yüzlerce uçuşu iptal etmek zorunda kalacağı belirtiliyor.
İnsanların pandeminin gölgesinde geçen iki yaz sezonunun ardından tekrar seyahat etmek istediğini, ancak havaalanları ve havayollarının Avrupa çapında eksik personel nedeniyle yetersiz kaldığını ifade eden Berlin’in en büyük seyahat bürolarından birinin sahibi olan Bahattin Kaya, Türk Hava Yolları’nın personel açısından sorunu olmadığını, ancak havalimanlarındaki genel sorunların Türkiye’ye yolculuklarda gecikmelere yol açtığını belirtiyor.
"Avrupa’dan Türkiye’ye uçan Türk Hava Yolları (THY), Pegasus ve SunExpress gibi uçak şirketlerinin uçuşlarında, şirketlerden dolayı bir sıkıntı çıkacağını zannetmiyorum. Yalnız havalimanı personelinin yetersiz oluşu nedeniyle, seferlerde aksamalar oluyor. Çünkü yolcuların biniş ve bagaj işlemlerinde uzun zaman alıyor, ayrıca polis kontrolünde de yetersizlik olduğu gözlemleniyor. Pasaport kontrol noktalarında yoğunlaşmalar oluyor. Bu nedenle yolcuları 3 saat önceden havalimanlarına gitmeleri konusunda uyarıyoruz."
Türkiye kökenli göçmenler bilet fiyatlarının artmasından şikayetçi
Bu arada izin sezonu öncesinde çok sayıda Türkiye kökenli göçmen uçak bilet fiyatlarının geçe yıla kıyasla çok büyük oranda artmasında şikayetçi. Bunun bir sebebi Türk Hava Yolları’nın çıkardığı yeni uygulamayla yurtdışı biletlerine bagaj tarifesi getirmesi. Bahattin Kaya, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile başlayan savaşın da fiyatları olumsuz etkilediğini ifade ediyor.
"Rusya’nın hava sahasının kapanması, Türkiye üzerinden gerçekleşen uçuşlara daha yoğun bir ilgiye neden oldu. THY’de bu yüzden ciddi bir yoğunluk yaşanmakta. Fiyatlar da bu nedenle oldukça yükseldi. Okul tatillerinin başlaması ile fiyatlarda ikinci bir artış söz konusu olacak. 4 kişilik bir ailenin Berlin’den Türkiye’ye, Adana’ya uçuşu 2000 Euro. Duyumlarımıza göre büyük bir kitle bu fiyatlar nedeniyle arabayla Türkiye’ye gitmeyi planlıyor."
"Türkiye gibi ülkelerden eleman alalım" önerisi
Öte yandan Alman Hava Taşımacılığı Ekonomisi Birliği (BDL), korkulan kaosu biraz olsun kontrol altına alabilmek için Türkiye gibi ülkelerden eleman alınmasını önerdi. Federal Çalışma Bakanlığı’na yasal engelleri kaldırmayı amaçlayan bir teklif sunan birlik," personel ihtiyacını kısa vadede karşılamanın bir yolu olarak yurtdışından işçi alımını görüyoruz" derken, bürokratik engellerin kaldırılmasını istedi. BDL tarafından yapılan açıklamaya göre, Almanya’da sektörde çalışacak personelin A2 seviyesinde Almanca konuşması, hava yolu birliği IATA’nın gerekliliklerini karşılayan sertifika sahibi olması ve güvenilirlik kontrollerinin gereksinimlerini karşılaması gerekiyor.
