Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Afganistan'da yaşanan son gelişmelerden çıkardığı en önemli dersin "Silahla demokrasinin dayatılamayacağı" olduğunu açıkladı. Macron, "Libya ve Afganistan bize gösterdi ki; demokrasiyi veya hükümeti dışarıdan empoze edemezsiniz" dedi. Emmanuel Macron, ABD yönetimi Afganistan'ın ardından Irak'tan çekilme kararı alsa bile Fransa'nın Irak'tan çekilmeyeceğini de açıkladı.
Macron, hafta sonu uluslarararası bir konferans nedeniyle Irak'a iki günlük bir ziyaret gerçekleştirdi. Macron, Bağdat'tan sonra, IŞİD’in halifeliğini ilan ettiği Musul ve Kürt otonom yönetiminin başkenti Erbil'e geçerek, IŞİD’in Irak'taki eski kalesinin yıkıntıları arasında Irak ve Afganistan ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Konferansın ardından IŞİD’in 2014'te halifeliği ilan ettiği Musul'a geçen Macron, IŞİD saldırıları altında tümüyle yıkılan El Nuri Camisi'nin kalıntıları arasından "IŞİD, bir ölüm ve gericilik projesidir" mesajı verdi. Macron, Musul'da halen IŞİD’le yapılan şiddetli çatışmaların izlerinin görüldüğünü belirterek "Fransa, Sahra bölgesinde olduğu gibi, Irak'ta da terörle mücadelesini sürdürecek" dedi.
Pazar günü Musul'dan Erbil'e geçen Macron, akşam Fransız TF1 Televizyonu ve LCI haber kanalına Irak'tan verdiği söyleşide bir soru üzerine, ABD ve NATO güçlerinin Afganistan yenilgisinden çıkarması gereken dersler olduğunu açıkladı. Macron, "Demokrasiyi veya hükümeti dışarıdan empoze edemezsiniz. Libya ya da Afganistan bize bunu öğretiyor. Bir yere demokrasiyi silah zoruyla dayatamazsınız" dedi.
Macron, Mali'deki durumun Libya ya da Afganistan'dan farklı olduğuna dikkat çekerek "Eğer Mali'ye müdahale etmeseydik birkaç ülke düşecekti. Ancak müdahalenin ardından hızlı bir kalkınma politikası ve devletin dönüşü olmadığı takdirde teröristler, 15 gün içinde geri döner. Çünkü terör, yoksulluk ve umutsuzluktan beslenir" diye konuştu.
"ABD çekilse de Irak'tan ayrılmayız"
Macron, Bağdat'ta düzenlenen konferansta, "Terör tehdidi devam ettiği ve Irak hükümeti istediği sürece, Amerikalılar çıksa bile, Fransa'nın Irak'tan ayrılmayacağını" söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı, bu açıklamasını, TF1'e verdiği söyleşide de doğruladı. Macron, "Irak'taki operasyonlarda yer alan özel kuvvetlerimiz var. Buradaki çatışmalarda kadın ve erkek askerlerimizi kaybettik. Orada olmak Fransa'nın onurudur. Teröristler orada olduğu sürece Irak'ı koruyacağız" diye konuştu.
Afganistan'da yaşanan krizin, Fransa'da terör saldırısı riskini arttırıp- arttırmayacağı sorusuna da Macron "Son yıllarda dışarıdan organize edilen herhangi bir komplo yok. Ancak sıfır risk diye bir şey de yok" yanıtını verdi.
Fransa Cumhurbaşkanı, göç dalgası beklentisine ilişkin de "Afganistan'dan, 2015 yılında yaşanan bir göç dalgasına benzer bir dalga geleceğini düşünmüyorum. Kesin olan, Avrupa'ya gelmeye çalışacak daha fazla insan olacak ve bunun da onları karşılama yeteneğimiz üzerinde baskı oluşturacağını biliyoruz" diye konuştu.
"Taleban’la görüşüyoruz"
Macron, halen Afganistan'da binlerce kişinin Taleban baskısı altında olduğunu ve ülkeden tahliyesinin 31 Ağustos'tan sonra da devam etmesi gerektiğini belirterek, bu konuda Katar aracılığıyla Taleban yetkilileriyle görüşmeye başladıklarını da açıkladı. Macron, "Taleban’la başlatılan bir diyalog var. Katar'ın birkaç aydır oynadığı çok özel bir rol var. Başarır mıyız? Bunu bunu garanti edemem" dedi.
Macron, Taleban’la görüşmenin, Taleban yönetimini tanıma anlamına gelmediğini de belirtti ve "Bugün, Kabil ve Afganistan'ın kontrolunu elinde tutan Taleban'dır. Ancak tahliyeleri Taleban’la tartışmak, daha fazla tanınma konusunda ön kabul getirmez. Taleban, bölgedeki terör hareketleriyle uzlaşırsa bu kırmızı çizgi olur. İnsan haklarına ve özellikle Afgan kadınlarının onuruna saygı gösterilmesi de başka bir koşul. Bölgede barışı korumak için her şeyi yapacağız" dedi.
