Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi (IAEA) İran’ın geliştirilmiş IR-2m adlı makinelerle Natanz’daki tesislerinde uranyum geliştirme aşamasında olduğunu açıkladı. Bu, İran’ın 2015 yılında imzacısı olduğu uluslararası nükleer anlaşmayı bir kez daha ihlal ettiği anlamına geliyor.
Bu gelişme, bazı çevrelerce, İran’ın ABD Başkanı Joe Biden’e müzakerelere başlamadan önce yaptırımların durdurulması koşulunda ısrarcı olduğunun yeni bir göstergesi olarak yorumlandı. Biden yönetimi, İran’ın talebi karşısında, öncelikle İran’ın nükleer anlaşmanın kurallarına uymaya geri dönmesini şart koşuyor.
2015 yılında imzalanan ve eski ABD başkanı Donald Trump’ın 2018 yılında Washington’u geri çektiği anlaşmayla İran’ın nükleer silah üretiminin önüne geçmek amacıyla ülkedeki nükleer faaliyetlere kısıtlamalar getirilmesi hedefleniyor. Ancak İran yönetimi, ABD’nin anlaşmadan çekilmesine tepki olarak 2019 yılında nükleer faaliyetlerini arttırdı ve misilleme olarak da Trump yönetiminin yaptırımlarıyla karşılaştı.
Anlaşma uyarınca, İran’ın Natanz’daki nükleer tesisinde eski teknoloji IR-1 santrifüjleri kullanarak ticari alanda kullanılabilecek oranda uranyum zenginleştirilmesine izin veriliyor.
IAEA’nin tesiste daha sofistike IR-2m santrifüjlerinin devrede olduğu yönündeki raporu ise, bu kuralın ihlal edildiğini, İran’ın imzacısı olduğu anlaşmada öngörülen zenginleştirme oranının üstüne çıktığını gösteriyor.
