Başkan Joe Biden ve Çin Devlet Başkan Xi Jinping, Biden'ın 3 Kasım'daki başkanlık seçimini kazanmasından bu yana ilk kez bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada Biden'ın "Amerikan halkının güvenlik, refah, sağlık ve hayat tarzının korunması, Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus bölgesinin özgürlük ve açıklığının korunması yönündeki önceliklerini yinelediği" bildirildi.
İki liderin ayrıca Corona virüsü pandemisini, iklim değişikliğini ve Washington ile Pekin'in, Beyaz Saray'ın silah kontrolu konusunda "elverişli, sonuç-odaklı taahhütler" arayışına girme imkanını ele aldıkları kaydedildi.
Yetkililer, Başkan Biden'ın bazı tartışmalı meselelere ilişkin tutumunu koruduğunu da belirtti.
Beyaz Saray açıklamasında, "Başkan Biden, Pekin'in ekonomi alanındaki haksız yöntemleri, Hong Kong'a yönelik baskıcı uygulamaları, Şincan'daki insan hakları ihlalleri ve Çin'in Tayvan dahil bölgede nüfuzunu giderek daha da pekiştirici eylemlerde bulunması hakkındaki temel kaygılarının altını çizdi" denildi.
Çin devlet televizyonu ise Devlet Başkanı Xi'nin Biden'a iki ülke arasındaki farklılıkları gidermenin ve yönetmenin tek yolunun ikili işbirliğinden geçtiğini söylediğini bildirdi. Xi, yanlış anlaşılmaları önlemek için bire bir diyalog mekanizmalarının başlaması çağrısında bulundu.
Çin televizyonu ayrıca Xi'nin Biden'a Amerika'nın Tayvan, Hong Kong ve Şincan gibi meselelere "ihtiyatlı" bir şekilde yaklaşacağını umduğunu söylediğini bildirdi. Xi, bunların Çin'in iç meseleleri olduğunu ve "egemenlik hakları ve topraksal bütünlüğünü" ilgilendirdiğini kaydetti.
Biden ve Xi arasındaki telefon görüşmesi, Biden'ın başkomutan olarak ABD Savunma Bakanlığı'na yaptığı ilk ziyaretten birkaç saat sonra gerçekleşti. Biden, Pentagon ziyaretinde, yönetiminin giderek yükselen bir Çin'e karşı hazırlandığını, ABD'nin Çin stratejisinden teknoloji ve istihbarata, Pekin'le ilgili tüm meseleleri masaya yatıracak bir görev gücü oluşturulacağını kaydetti.
Başkan Biden, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Savunma Bakanlığı içindeki sivil ve askeri uzmanlardan oluşacak görev gücü, Çin'le ilgili meselelerde sağlam bir yol çizmemiz için önümüzdeki birkaç ay içinde Savunma Bakanı [Lloyd] Austin'e kilit öncelikler ve kararlar hakkında tavsiyelerini sunacak" dedi.
"Bunun için hükümetin tamamının, Kongre'de partilerüstü işbirliğinin, güçlü ittifakların ve ortaklıkların katılımı gerekiyor" şeklinde konuşan Biden, "Çin meselesine bu şekilde yanıt vereceğiz ve Amerikan halkının geleceğin rekabetini kazanmasını garanti altına alacağız" ifadelerini kullandı.
Muhalifleri, Çin'in Biden'ın zayıf noktası olduğu ve 3 Kasım seçimleri öncesinde yürüttüğü kampanyasında Pekin'e karşı sert tavır sergilemeyi başaramadığı şeklindeki iddialarını sık sık yineliyor.
Eski Başkan Donald Trump, geçtiğimiz Ağustos'ta destekçilerine hitaben yaptığı bir konuşmada, "Eğer Joe Biden seçilirse Çin bize sahip olur" demişti.
Ancak yetkililer, Çarşamba günü, selefi Trump'ın aksine Biden'ın Çin'e kaygı uyandıran meselelerde baskı yaparken bir yandan da işbirliği olasılığını açık tutma konusunda "güçlü bir konumda" olduğunu söyledi.
Adının gizli tutulmasını talep eden üst düzey bir yetkili, "Son derece yoğun bir üç hafta geçirdik" dedi.
"Güney Çin Denizi'nde iki uçak gemimizle tatbikat yaptık" diyen yetkili, "Tayvan Boğazı'nı geçerek, Tayvan konusunda mevcut durumda tek taraflı değişiklik yapılmamasına ilişkin taahhüdümüzü gösterdik. Biden yönetimi altında kilit bölgesel ortaklarımızla askeri tatbikatlarımıza başladık" dedi.
Yetkili ayrıca Savunma Bakanlığı'nın küresel çapta konuşlu ABD güçlerine ilişkin bir değerlendirme yürüttüğünü ancak Asya-Pasifik bölgesinde asker sayısını azaltma olasılığının düşük olduğunu söyledi.
Çin görev gücü tavsiye kararları açıklayacak
ABD Savunma Bakanlığı'ndan Çarşamba günü yapılan açıklamada, yeni Çin Görev Gücü'nün ”çok hızlı” çalışarak birkaç ay içinde Washington'un Pekin'e yönelik politikaları konusunda rehber oluşturacak tavsiyeler hazırlamayı amaçladığı bildirildi.
Biden yönetimi yetkilileri, Çin'e karşı atılacak adımların sadece askeri ve ekonomik alanlarla sınırlı kalmaması gerektiği uyarısında bulunmuştu. Yetkililer, Washington'un, Çin'in dünyaya "kendini pazarlama" taktikleriyle rekabet etme meselesine, en az askeri ve ekonomik meseleler kadar çok odaklanması gerektiği görüşünde.
Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, geçtiğimiz ay katıldığı bir online forumda, "Çin, Çin modelinin Amerikan modelinden daha iyi olduğu şeklindeki iddiasını haklı çıkarmaya çalışıyor. Amerika içindeki işlevsizlikleri ve bölünmeleri parmakla gösterip 'Bakın, görün işte' diyorlar. Onların sistemi işe yaramıyor. Bizim sistemimiz işe yarıyor" dedi.
Amerikalı yetkililer ayrıca Çin'in sanayi casusluğu, biyomedikal veri hırsızlığı ve 5G kablosuz bağlantı ağları dahil teknolojiyi kötüye kullanma olasılığı hakkındaki kaygıları da sık sık gündeme getiriyor.
Pekin'in Corona virüsü pandemisinin başlangıç aşamasını iyi yönetememesinden kaynaklanan gerginlikler de halen devam ediyor. Çinli yetkililerse suçu başka tarafların üzerine yüklemeyi tercih etmeyi sürdürüyor.
Başkan Biden, Çarşamba günü Pentagon'da, Corona krizine verdiği yanıtın ve kritik verileri paylaşmayı reddettiği iddialarının Çin'in cezalandırılmasını gerektirip-gerektirmediği şeklinde kendisine yöneltilen soruya doğrudan yanıt vermedi.
Biden, sadece "Hedefim tüm gerçekleri öğrenmek" dedi.
