Amerikan ilaç firması Pfizer, Alman biyoteknoloji firması BioNTech ile ortak geliştirdiği Corona virüsü aşısının etkinlik oranının yüzde 90'ın üzerinde olduğunu açıkladı. Pfizer'dan gelen bu haber, dünya çapında bir milyondan fazla kişinin ölümüne neden olan, küresel ekonomiyi ve gündelik hayatı alt üst eden Corona pandemisine karşı mücadelede kazanılan büyük bir zafer olarak algılandı.
Pfizer ve Alman ortağı BioNTech, Corona virüsüne karşı geliştirilen aşının geniş kapsamlı klinik deneylerinden başarılı veri elde eden ilk ilaç firmaları oldu. Yapılan açıklamada, geliştirilen aşının güvenliğine ilişkin ciddi kaygı yaratacak bir bulgunun şimdilik söz konusu olmadığı, aşının acil kullanım ruhsatı alması için bu ay içinde Amerikan makamlarına başvuru yapılmasının beklendiği kaydedildi.
Türk bilimadamı Uğur Şahin ile eşi Doktor Özlem Türeci’nin kurduğu BioNTech ile Pfizer’ın ruhsat alması durumunda üretilecek aşı dozu sayısı, ilk aşamada kısıtlı olacak. Aşının koruma sağlama süresinin uzunluğunun ne olduğu gibi birçok soru ise hala yanıt bekliyor. Ancak Pzifer'ın açıklaması, geliştirilmekte olan diğer Corona aşılarının da etkili olduğunun kanıtlanabileceği konusundaki umutları arttırdı.
Pfizer CEO'su Albert Bourla, yaptığı açıklamada, "Bugün bilim ve insanlık için büyük bir gün. Aşı geliştirme programımızda bu kritik aşamaya dünyanın en çok ihtiyaç duyduğu, yeni enfeksiyon oranlarının rekorlar kırdığı, hastane kapasitelerinin dolmak üzere olduğu ve ekonomilerin yeniden açılmakta zorlandığı bir dönemde erişiyoruz" dedi.
Pfizer'ın en kıdemli aşı uzmanlarından Bill Gruber ise "Coşkuluyum. Bugün, kamu sağlığı açısından ve hepimizin içinde bulunduğu bu durumdan kurtulma olasılığımız bakımından önemli bir gün" şeklinde konuştu.
Şahin’den mesaj
BioNTech’in kurucusu Uğur Şahin de Linkedin üzerinden yaptığı açıklamada, "İnsanlık için büyük bir gün!" diyerek haberi paylaştı ve şirketi adına aşı çalışmasına katılan herkese teşekkür etti.
Pfizer'ın aşının Amerika'da 16 ila 85 yaş arasındaki kişilerde acil kullanımı için ruhsat başvurusu yapması bekleniyor. Firmanın bunun için klinik deneylere katılan 44 bin gönüllünün yaklaşık yarısını kapsayan iki aylık güvenlik verilerini sunması gerekiyor. Bu verilerin Kasım ayı sonunda gelmesi bekleniyor.
Borsalardan olumlu tepki
Gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerinin özsermaye piyasa performansını değerlendiren MSCI endeksi (Morgan Stanley Capital International), Pfizer'dan gelen açıklama sonrasında rekor düzeyde yükseldi. Pfizer hisseleri New York Borsası'nda yüzde 6 oranında yükselirken BioNTech hisseleri, yüzde 18 oranında değer kazandı.
Corona aşısı geliştiren ve klinik deneylerin son aşamasını yürüten diğer ilaç şirketlerinin hisseleri de yükselişe geçti. AstraZeneca Londra'da yüzde yarım oranında değer kazanırken Johnson & Johnson hisseleri, piyasalar açılmadan önce yüzde 2,6 Moderna ise yüzde 1,8 oranında yükseldi.
1 milyar 300 milyon doz aşı
Pfizer ve BioNTech'in bu yıldan başlamak üzere 100 milyon doz aşı tedarik etmesi için ABD hükümetiyle 1 milyar 950 milyon dolarlık sözleşmesi var. İki firma, Avrupa Birliği, İngiltere, Kanada ve Japonya ile de tedarik anlaşmaları imzalamıştı.
Zaman kazanmak için aşının etkili olup-olmadığı kanıtlanmadan önce imalata başlayan firmalar, bu yıl 25 milyon insanı Corona virüsüne karşı korumaya yetecek 50 milyon doz aşı üretmeyi planlıyor.
Pfizer, 2021'de ise 1 milyar 300 milyon doz aşı imal etmeyi beklediklerini açıkladı.
Amerikan ilaç devi, ön analizin, deney aşamasında 94 katılımcının Corona enfeksiyonu geliştirmesi sonrasında yapıldığını bildirdi.
Pfizer, Corona enfeksiyonu oluşan deneklerden kaçının aşıyı aldığını açıklamadı. Ancak yüzde 90'ın üzerinde etkinlik oranının saptanması, Corona virüsüne yakalanan 94 denek içinde, üç hafta arayla iki doz aşı yapılan denek sayısının 8'i geçmediğine işaret ediyor.
Pfizer'ın aşısının etkinlik oranı, ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) Corona aşısı için şart koştuğu yüzde 50 etkinlik oranının çok üzerinde.
Firma, etkinlik oranının doğrulanması için katılımcılar arasında 164 Corona enfeksiyonu vakası olana kadar denemelere devam edileceğini bildirdi.
Pfizer'dan Bill Gruber, Amerika'daki vaka sayılarında son dönemde yaşanan artış göz önünde bulundurulduğunda bu sayıya Aralık ayı başında erişilebileceğini söyledi.
Veriler, henüz bağımsız değerlendirmeden geçmedi ya da bir tıp dergisinde yayınlanmadı. Pfizer, denemenin tamamına ilişkin tüm veriler elde edildikten sonra bu aşamanın tamamlanacağını bildirdi.
Küresel yarış
Zengin ülkeler, Corona virüsüne karşı aşı geliştirmek için başlayan küresel çaplı yarışta Pfizer, AstraZeneca ve Johnson & Johnson gibi firmalarla milyarlarca dolarlık anlaşmalara imza attı. Bu durum, orta ve düşük gelirli ülkelerin Corona aşısına ne zaman erişim sağlayacağı sorusunu gündeme getirdi.
Trump yönetiminin Corona pandemisiyle mücadelesinin merkezinde virüse karşı aşı geliştirmek yer alıyor. 10 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 237 bin ölümle Amerika, Corona pandemisinin en sert darbeyi indirdiği ülkelerin başında geliyor.
Küresel çapta ise doğrulanmış Corona enfeksiyonu vakalarının sayısı, Pazar günü 50 milyonu geçti.
Pfizer ve Alman ortağı BioNTech'in geliştirdiği aşı, elçi RNA (mRNA) teknolojisini kullanıyor. Bu teknolojide kullanılan sentetik genler, birkaç hafta içinde üretilebiliyor ve geleneksel aşılara kıyasla çok daha hızlı şekilde imal ediliyor.
Benzer teknolojiden yararlanan Moderna'nın ise bu ayın ilerleyen günlerinde geniş kapsamlı deneylerine ilişkin raporunu açıklaması bekleniyor.
Elçi RNA teknolojisi, bağışıklık sistemini virüs parçacıkları gibi patojenleri kullanmadan tetiklemek üzere tasarlanıyor.
Öte yandan Pfizer'ın Amerika için tek başına yeterli miktarda aşı üretme kapasitesine sahip olması söz konusu değil. Trump yönetimi 2021 yılı ortasına kadar 330 milyon Amerikalı'ya yetecek miktarda aşı üretileceğini kaydetmişti.
ABD hükümeti, Corona aşısının tüm Amerikan nüfusuna ücretsiz sağlanacağını açıklamıştı. Sağlık sigortası olanlar, olmayanlar ve yaşlı nüfusun yararlandığı Medicare gibi devlete ait sağlık sigortasına sahip olanlar buna dahil olacak.
