Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday gösterilen Yargıç Amy Coney Barrett, adaylığının onay süreci kapsamında düzenlenen Senato oturumunda konuştu. Barrett, Amerikalılar'ın "Anayasa'nın ve yasaların yazıldığı gibi yorumlandığı bağımsız bir mahkemeyi hak ettiğini" söyledi.
Senato Adalet Komisyonu, liberal Yargıç Ruth Bader Ginsburg'un yaşamını yitirmesi sonrasında Başkan Trump'ın Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday gösterdiği muhafazakar Yargıç Amy Coney Barrett'ın onay sürecini başlattı. Dört günlük süreçte Cumhuriyetçi Parti, 3 Kasım'da yapılacak seçimlerden önce Yargıç Barrett'ın Anayasa Mahkemesi üyeliğini onaylamayı amaçlıyor.
Demokrat Partililer, Anayasa Mahkemesi'nin ideolojik ibresini 3'e karşı 6 üyelik çoğunlukla muhafazakar çizgiye kaydırması olasılığı nedeniyle Yargıç Barrett'ın adaylığına şiddetle karşı çıkıyor.
Anayasa Mahkemesi'nde muhafazalar yargıçların ağırlıkta olması; kürtaj hakkının geri çevrilmesi, dini inanç ve silah sahibi olma haklarının kapsamının genişletilmesi ve Cumhuriyetçi Parti'nin desteklediği oy kullanma hakkına yönelik kısıtlamaların sürdürülmesi gibi konularda kararlar alınmasına yol açabilir.
Demokratlar oturumda Yargıç Barrett'ın, Corona virüsü salgını sırasında, "Obamacare" olarak bilinen sağlık hizmetleri yasası için tehlike oluşturduğunu savunurken, Cumhuriyetçiler ise Barrett'ın Anayasa Mahkemesi üyeliği için gereken vasıflar bakımından "mükemmel bir geçmişe" sahip olduğu görüşünü dile getirdi.
Senato Adalet Komisyonu'ndaki oturum, senatörlerin açış konuşmalarıyla başladı. Yargıç Barrett, kendi konuşmasını, komisyonun 22 üyesinin tamamının konuşmalarının ardından yaptı.
Konuşmasına hukuk felsefesini, yargıdaki deneyimlerini ve geniş ailesini anlatarak başlayan Yargıç Barrett, Amerikalılar'ın "Anayasa'nın ve yasaların yazıldığı gibi yorumlandığı, bağımsız bir Anayasa Mahkemesi'ni hak ettiğini" söyledi. "Mahkemelerin, özgür toplum için kritik önem taşıyan hukukun üstünlüğüne karşı hayati sorumlulukları vardır" diyen Barrett, "Ancak mahkemeler, kamusal hayatımızın tüm yanlışlarını düzeltmek, tüm sorunları çözmek için tasarlanmamıştır" şeklinde devam etti. Hükümetlerin politikalarına ilişkin kararların ve değer yargılarının halk tarafından seçilen ve halka hesap veren siyasi kolların sorumluluğunda olduğunun altını çizen Barrett, bu sorumluluğu mahkemelerin üstlenmemesi gerektiğini belirtti.
Barrett ayrıca Yargıç Ginsburg'un bir kadın olarak mahkemede kadın hukukçular için açtığı yola "sonsuza kadar minnettar" olduğunu söyledi.
"Ginsburg'E layık bir halef"
Oturumun açılışını Senato Adalet Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi Parti Güney Carolina Senatörü Lindsey Graham yaptı. Senatör Graham, konuşmasına Yargıç Ginsburg'ü anarak başladı ve muhafazakar temyiz yargıcı Barrett'ın "Ginsburg'e layık bir halef" olacağını söyledi.
”Uzun ve çekişmeli bir hafta olacak” diyen Senatör Graham, "Saygılı, düşündürücü bir hafta olsun. Unutmayalım ki tüm dünya bizi izliyor" şeklinde konuştu.
Senatörlerin karşısına siyah maskesiyle çıkan Yargıç Barrett'ın hemen arkasında yerlerini alan eşi ve yedi çocuğunun da yüz maskesi taktıkları görüldü.
Senator Graham, Cumhuriyetçi Parti'nin Senato'da 47'ye karşı 53 üyeyle çoğunluğu elinde bulundurduğunu hatırlatarak "Bu oturumun amacı, gerçekten çok sarsıcı bir gelişme yaşanmadığı sürece birbirimizi ikna etmek değil. Tüm Cumhuriyetçiler 'evet,' tüm Demokratlar ise 'hayır' oyu kullanacak" dedi.
Senato'daki Cumhuriyetçi Partililer'in dört yıl önce seçim dönemi olduğu gerekçesiyle Demokrat Partili Başkan Barack Obama'nın Anayasa Mahkemesi adayı Merrick Garland için oturum düzenlemediğini ve daha önce hiçbir Anayasa Mahkemesi adayının seçimlere bu kadar az zaman kala onay sürecinden geçmediğini kabul eden Graham, "Bu işi anayasaya uygun şekilde yaptığımızı hissediyorum" dedi.
Obamacare gündemde olacak
Senato Adalet Komisyonu'nun Demokrat Partili kıdemli üyesi Dianne Feinstein ise oturum boyunca Anayasa Mahkemesi'nde yakında ele alınacak olan, Trump ve diğer Cumhuriyetçi Partililer'in yargıçları, Obamacare olarak da bilinen Başkan Obama dönemine ait Hesaplı Sağlık Hizmetleri Yasası'nı geri çevirmeye çağırdığı davaya odaklanacağının sinyalini verdi.
Senatör Feinstein, Yargıç Barrett'ın Anayasa Mahkemesi'nin 2012 yılında muhafazakar Mahkeme Başkanı Yargıç John Roberts tarafından kaleme alınan ve yasayı savunan kararı eleştirdiğini hatırlattı. Barrett'ın üyeliği, Anayasa Mahkemesi'nin davayı görmeye başlayacağı tarih olan 10 Kasım'dan önce onaylanmış olabilir.
Feinstein, "Eğer Yargıç Barrett onay alırsa bu, Amerikalılar'ın Hesaplı Sağlık Hizmetleri Yasası'nın sağladığı imkanları kaybetmesi anlamına gelir" dedi.
Feinstein ayrıca onay sürecine başkanlık seçimine bu kadar az zaman kala devam edilmemesi gerektiği çağrısını yineledi ve "Cumhuriyetçiler, kendi politikalarını uygulayacak bir mahkeme oluşturmak için tüm hızla ilerliyor" şeklinde konuştu.
California Senatörü ve Demokrat Parti Başkan Yardımcısı adayı Kamala Harris ise Cumhuriyetçiler'in "Hesaplı Sağlık Hizmetleri Yasası'nın sağladığı güvenceleri ortadan kaldırmak için tam zamanında Anayasa Mahkemesi'ne üye atamaya çalıştığını" söyledi. Corona virüsü önlemleri çerçevesinde oturuma Senato'daki ofisinden katılan Harris, Barrett'ın onay sürecinin, özellikle de milyonlarca seçmenin seçim günü olan 3 Kasım'dan önce erken oy kullandığı bu ortamda devam etmemesi gerektiğini kaydetti.
Rhode Island eyaletinden Demokrat Partili Senatör Sheldon Whitehouse ise Barrett'ın adaylığının, Obamacare yasasının özellikle önceden başka sağlık sorunları olan vatandaşlara sağladığı güvenceleri ortadan kaldırmaya yönelik bir "hukuki mayın" olduğunu söyledi.
Iowa eyaletinden Cumhuriyetçi Partili Senatör Chuck Grassley ise Yargıç Barrett'ın Obamacare yasasını kaldıracağına ilişkin uyarıların "aşırıya kaçtığını" kaydetti.
"Yargı bütünlüğü tehlikede"
Komisyonun Demokrat Partili üyelerinden Vermont Senatörü Patrick Leahy de Senatör Feinstein ile aynı eleştiriyi dile getirerek yargının bütünlüğünün tehlikede olduğunu söyledi; Cumhuriyetçiler'in seçim arefesinde Anayasa Mahkemesi'ndeki boşluğu doldurmak için "çılgın bir aceleye" giriştiğini kaydetti.
Senatör Leahy, "Mahkemeleri bağımsızlıktan uzaklaştırarak aşırı sağın ve Cumhuriyetçi Parti'nin bir kolu haline getirmeye, Kongre'de oylarıyla başaramadıklarını mahkemelerde başarmaya çalışıyorlar. Listelerinin en başında da Hesaplı Sağlık Hizmetleri Yasası var" dedi.
Cumhuriyetçi senatör Ted Cruz ise Demokratlar’ın sağlık sistemi ve diğer politika konularına odaklanmalarının, Barrett’ın Anayasa Mahkemesi yargıçlığıyla ilgili gereken vasıflara sahip olduğuna itiraz etmedikleri anlamına geldiğini savundu.
Corona pandemisi nedeniyle oturuma komisyonun her üyesi katılmıyor. Kongre binasındaki oturuma katılanlar ve Yargıç Barrett'ın ailesi, sosyal mesafe ve diğer kuralları izledi.
Oturuma katılıp-katılmama kararını ise komisyona üye her senatörün kendisi veriyor. Örneğin California senatörü ve Demokrat Parti Başkan Yardımcısı adayı Kamala Harris, oturuma uzaktan katıldı.
"Hayatım boyunca sahip olacağım en büyük onur"
Amy Coney Barrett'ın oturumda yapacağı konuşması Pazar günü açıklanmıştı. Barrett, bir yargıç olarak "kendi önceliklerim ne olursa olsun hukukun zorunlu kıldığı sonuçlara erişmeyi" amaçladığını ifade etti.
48 yaşındaki Barrett, açıklamasında Anayasa Mahkemesi'nin mevcut sekiz üyesinin yanında hizmet vermenin "hayatı boyunca sahip olacağı en büyük onur olacağını" söyledi.
Öte yandan Yargıç Barrett'ın muhafazakar bir Katolik olması da Anayasa Mahkemesi adaylığına ilişkin tartışmalardan biri. Cumhuriyetçiler, özellikle kürtaja karşı aldığı tavır söz konusu olduğunda Barrett'ın dini inancının bir mesele haline getirilmemesi uyarısında bulundu.
Cumhuriyetçi Partili Missouri Senatörü Josh Hawley, Demokratlar'ı, "dini bağnazlık" yapmakla suçladı. Demokrat Partili senatörler ise oturumdan önce yaptıkları açıklamalarda Yargıç Barrett'ı dini inancının ayrıntıları hakkında sorguya çekmeyeceklerinin altını çizmişti.
Kendisi de Katolik olan Demokrat Parti başkan adayı Joe Biden ise kampanya çalışmaları için Ohio eyaletine gitmeden önce yaptığı açıklamada "Barrett'ın inancıyla ilgili hiçbir soru işareti olmadığını" kaydetti.
ABD Başkanı Trump'tan oturum sırasında Twitter mesajları
ABD Başkanı Donald Trump Senato Adalet Komisyonu'ndaki oturum devam ederken konuyla ilgili Twitter hesabından paylaşımlarda bulundu. Trump, Beyaz Saray'ın "Başkan Trump Amerikan halkına Anayasa'yı sadık bir şekilde yorumlayacak bir yargıç aday göstereceği konusunda söz verdi. Yargıç Amy Coney Barrett bu vaadi yerine getiriyor" açıklamasını paylaştı.
ABD Başkanı oturum devam ederken paylaştığı mesajlardan birinde, "Cumhuriyetçiler yüksek sesle ve net bir şekilde daha düşük maliyetle daha iyi bir sağlık hizmeti sağlayacağımızı dile getirmeliler. Bu bilgiyi yayın" diye yazdı.
Donald Trump, "Obamacare'den çok daha iyi bir sağlık hizmetimiz olacak. Maliyeti çok daha düşük ve primlerde büyük indirim olacak. Önceden rahatsızlığı olanlar daha iyi korunacak" dedi.
Demokratlar bazı davalardan çekilmesi çağrısı yapıyor
Öte yandan Demokrat Partililer, çıkar çatışmasını önlemek için Barrett'ın Obamacare olarak bilinen Hesaplı Sağlık Hizmetleri Yasası'na ilişkin davadan geri çekilmesi çağrısında bulunuyor. Demokratlar ayrıca Barrett'ın mahkemenin başkanlık seçimine ilişkin davaların hiçbirine katılmaması ve bu konuda alınacak kararlarda rol oynamaması gerektiğini savunuyor. Bunun nedeni de Trump'ın seçim sonucuna ilişkin anlaşmazlıkları büyük olasılıkla Anayasa Mahkemesi'nin çözeceği şeklindeki açıklaması. Trump, Barrett'ın Senato onayı alması durumunda Anayasa Mahkemesi'nin kendi lehine karar alacağı imasında bulunmuştu.
Mevcut kurallar uyarınca herhangi bir davadan geri çekilme kararı, Anayasa Mahkemesi yargıçlarının kendilerine ait.
Katolik olan ve kürtaja karşı olduğunu ifade eden Barrett'ın Demokrat Partili senatörler tarafından bu konu hakkında sorguya çekilmesi bekleniyor. Hıristiyan muhafazakarlar uzun zamandır, Anayasa Mahkemesi'nin 1973 yılında aldığı kürtaj kararının geri çevrilmesini istiyor.
Amy Coney Barrett, Salı ve Çarşamba tüm gün devam edecek oturumlarda senatörlerin sorularını yanıtlayacak. Oturum, Barrett'ın yeterliliğine ilişkin ifade verecek olan tanıkların dinleneceği Perşembe günü sona erecek.
