Lübnan'da yetkililer Beyrut limanında bir depoda meydana gelen patlamayla ilgili yürütülen soruşturma kapsamında 16 kişiyi gözaltına aldı. Yerel basında bu kişiler arasında limanın genel müdürü Hasan Koraytem’in de olduğu belirtildi.
Lübnan devlet haber ajansı NNA’ya ve Reuters haber ajansına konuşan adli kaynaklara göre askeri mahkemedeki hükümet temsilcisi Hakim Fadi Akiki, şu ana kadar 18 liman ve gümrük yetkilisiyle deponun bakımında çalışan bazı kişileri sorguladıklarını bildirdi.
Lübnan Merkez Bankası da liman müdürü Koraytem ile Lübnan gümrük müdürünün de aralarında olduğu yedi kişinin hesaplarını dondurduğunu açıklamıştı.
Beyrut’a giden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, reform yapılmadıkça Lübnan ekonomisinin “batmaya devam edeceği” uyarısında bulundu.
En az 135 kişinin öldüğü, 5 binden fazla kişinin yaralandığı patlamanın ardından zaten uzun süredir ekonomik kriz yaşayan Lübnan, yeniden yapılanma zorluklarıyla karşı karşıya. Ülkenin ithalat ihtiyacının karşılandığı limanı yerle bir eden patlamanın ardından, uluslararası toplumun yolsuzluk ve işlevsizlikle eleştirilen Lübnan hükümetine ne kadar maddi destek sağlayacağı da belirsiz.
Macron’dan “Reform olmazsa ülke batmaya devam eder” uyarısı
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Perşembe günü Beyrut’u ziyaret etti.
Patlamada enkaz haline gelen limanı ziyaret eden ve Lübnanlı yetkililerle görüşen Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Beyrut ziyaretinin “Lübnan’daki siyasi güçler ve kurumlarla açık ve zorlu bir diyalog kurmak için bir fırsat” olduğunu söyledi.
Macron, Fransa’nın Lübnan’a yardımın koordine edilmesine çalışacağını söyledi, ancak reform yapılmazsa “Lübnan’ın batmaya devam edeceği” uyarısında bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, patlamadan en çok etkilenen mahallelerden birini ziyaret ettiği sırada öfkeli kalabalık, Lübnan’ın siyasi liderlerini hedef alarak, geçtiğimiz yıl düzenlenen protestolarda sık sık duyulan “Devrim” ve “Halk rejimi devirmek istiyor” sloganları attı.
Beyrut’a Lübnan rejimini desteklemek için gelmediğini belirten Macron, Fransa’nın yardımının yolsuzların ellerine düşmeyeceği sözü verdi.
Beyrut Valisi Mervan Abud, bir Suudi Arabistan televizyon kanalına yaptığı açıklamada, patlamanın 10-15 milyar dolarlık zarara yol açtığını, yaklaşık 300 bin kişinin de evsiz kaldığını söyledi.
Yetkililer suçu birbirine atıyor
Lübnan gümrük yetkilisi ise LBC TV’ye Çarşamba günü verdiği röportajda, yetkililerin yargı makamlarından patlamaya yol açan amonyum nitratın limanda depolandığı yerden çıkarılmasını beş ya da altı kez talep ettiklerini doğruladı.
Lübnan gümrük yetkilisi Bedri Daher, “görevi olmadığı halde” yetkilileri tehlikeli maddeler konusunda uyardığını, amonyum nitrattan liman yetkililerinin sorumlu olduğunu, kendi görevininse kaçakçılığın önlenmesi ve gümrük vergilerinin tahsil edilmesi olduğunu savundu.
Yargı makamları ve liman idaresinden konuyla ilgili açıklama gelmedi. Lübnan hükümetinden yapılan açıklamada, patlamayla ilgili soruşturma açıldığını, liman yetkililerinin ev hapsine alındığı belirtildi.
Soruşturmada son durum
Patlamayla ilgili soruşturmanın odağında 2.750 ton amonyum nitratın altı yıl boyunca limanda herhangi bir önlem alınmadan nasıl depolandığı tartışması yer alıyor.
Gübre yapımında kullanılan patlayıcı özelliğe sahip kimyasal madde olan amonyum nitrata bir gemiye yapılan operasyonda el konulduğu belirtiliyor.
Amonyum nitrata el konulan tarih ve yük miktarına bakıldığında, söz konusu geminin MV Rhosus olabileceği kaydedildi. 2013 yılında teknik sorun sebebiyle Beyrut limanına yanaşan gemiye el konulduğu, Gürcistan’dan gelen geminin Mozambik yolcusu olduğu belirtildi.
Amonyum nitratın havai fişeklerin bulunduğu depo yakınlarında çıkan yangının ardından infilak ettiği düşünülüyor. Gümrük yetkilisi Daher, patlamanın olduğu yerin yakınlarında havai fişek deposunun olup olmadığını bilmediğini söyledi.
Patlamayla ilgili bir başka teori de limanda amonyum nitratın depolandığı 12 numaralı hangarın kapısının ve duvardaki deliğin onarımı sırasında yangın çıktığı yönünde. Lübnan basınında yer alan haberlerde, onarım çalışması talimatını, tesiste incelemede bulunan ve hırsızlık olasılığından endişe duyan güvenlik yetkililerinin verdiği belirtildi.
Güvenlik yetkililerindense bir açıklama gelmedi. Liman yetkilileri ise onarım çalışmalarının yangından uzun süre önce tamamlandığını belirterek bu olasılığı reddetti.
1975-1990 iç savaşından bu yana, İran destekli Lübnan Hizbullah’ının siyasi kanadı dahil olmak üzere farklı siyasi gruplar tarafından idare edilen Lübnan’da patlamanın ardından öfke tırmanıyor.
Ülkede uzun süredir görevde olan siyasetçiler, yolsuzluk yapmak ve elektrik, çöp toplama gibi en temel hizmetleri bile verememekle suçlanıyor.
