Türkiye ile başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere NATO ülkeleri arasında sorun yaratan Rus yapımı S-400 hava savunma sisteminin ilk parti sevkiyatı başladı.
Milli Savunma Bakanlığı, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Türkiye'nin hava ve füze savunma ihtiyacının karşılanmasına yönelik tedarik edilen S-400 Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sisteminin birinci grup malzemelerinin Mürted Hava Meydanı / Ankara'ya intikali 12 Temmuz 2019 tarihinden itibaren başladı” ifadelerine yer verdi.
Milli Savunma Bakanlığı, S-400 tedarik sözleşmesinin 11 Nisan 2017'de imzalandığını da ilk kez açıkladı.
S-400’lerin teslimatının Rus Hava Kuvvetleri’ne ait RFF9915 ve RFF9916 uçuş numarası Antonov An124’lerle yapıldığı belirtiliyor.
Çavuşoğlu: ''Süreç seyrinde devam ediyor''
S-400'lerle ilgili hükümetten ilk açıklama, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'ndan geldi.
İsviçre Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis ile ortak basın toplantısı düzenleyen Çavuşoğlu, gazetecilerin soruları üzerine ‘‘S-400 bitmiş bir anlaşma. Süreç seyrinde devam ediyor. Biz bu işleri koordine ediyoruz. Uçak izni olsun, gelecek personel izni olsun, bu konularla ilgili süreçler devam ediyor. Zaten Milli Savunma Bakanlığı gerekli açıklamayı yaptı. Herhangi bir sıkıntı yok. Süreç bundan sonra da sağlıklı bir şekilde devam edecek’’ değerlendirmesinde bulundu.
Akar: ‘‘S-400 planlı faaliyetlerinde sorun görmüyoruz, Patriot tedarikini değerlendiriyoruz’’
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye’nin uzun yıllardan beri uzun menzilli bölge hava ve füze savunma sistemi tedariki için çalışmalarını sürdürdüğünü, Çin, Rusya, ABD ve Fransa ile görüşmeler yaptığını söyleyen Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da Nisan 2017’de imzalanan sözleşme kapsamında üç uçağın S-400 parçalarının bir bölümünü Türkiye’ye getirdiğini ifade etti.
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Akar, ‘‘Önümüzdeki günlerde bu süreç devam edecek. Bu sürece bağlı olarak çalışmalarımızın tamamlanacağını, planlandığı şekilde gerçekleşeceğini görüyoruz. Planlı faaliyetlerimizde herhangi bir sorun görmüyoruz. Planlı faaliyetlerimize paralel olarak aynı zamanda personelimizin de hem kurulum hem işletim anlamında eğitimleri de Türkiye'de, Rusya'da sürmektedir. Bu önümüzdeki günlerde de devam edecektir. Şu anda yine Patriot konusunda da görüşmelerimiz devam etmektedir. Bu kriterlere uyum sağlandığı sürece tabii ki ihtiyacımız olan uzun menzilli bölge hava ve füze savunma sistemi olarak Patriotların tedarikini de değerlendiriyoruz. Bu konuda ilgili kurumlarımız, arkadaşlarımız çalışmalarını yoğun bir şekilde sürdürmektedirler’’ dedi.
CHP’li Öztrak: ‘‘ S-400’leri almamız halinde F-35’leri almamız zorlaşır mı?’’
CHP ise dün AKP MYK toplantısı sonrası kendilerini ABD tezlerini savunmakla suçlayan AKP Sözcüsü Ömer Çelik’e tepki gösterdi.
'‘CHP, güvenlik güçleri arkasındaysa biz de destekleriz, diye bir cümle söyleyip, arkasından 10-20 cümleyle ABD'nin tezlerini dile getiriyorlar. Arzu ederdik ki Türkiye'nin yanında dursunlar. CHP sözcülerinden Amerika'daki en muhalif ve Türkiye aleyhine en aykırı görüş varsa onları görüyoruz’’ diyen Çelik’e yanıt veren CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, CHP’nin S-400 ile ilgili sorularının yanıtsız kaldığını söyledi.
Öztrak, ‘‘Sayın Çelik'in kalkıp da bize milli görüş dersi vermeye kalkması hayretle izlenecek bir tutumdur. Bu ülkeyi hataları gözükmesin diye borca batıran partidir. 'Borç alan emir alır' dediğimizde buna itiraz eden ama dünyanın her yerinde borç almak için uğraşan bir partidir. Bu ülkenin askerleri yüksek savunma sisteme ihtiyacımız var diyorsa alınır. Bunları alırsak F-35'leri almamız zorlaşır, buna baktınız mı? Bununla ilgili bilgi istiyoruz. Yine bir başka bir şey sordu; S-400'leri almamız halinde Amerikan parlamentosunun aldığı kararlar var. Dengeler nasıl kuruldu bunu bilmek istiyoruz’’ dedi.
Dolar ani yükselişten sonra günü 0,53 artışla kapattı
S-400'lerin Türkiye'ye teslimine başlandığı haberinin ardından Türk Lirası Amerikan doları karşısında hızlıca değer kaybetti.
Dün kapanışta 5,67 seviyesinde Dolar/TL kuru, S-400 haberleri sonrası önce 5,71'lere, ardından da 5,77 seviyelerine kadar yükseldikten sonra gün sonunda yeniden 5,71 seviyelerine geriledi.
Borsa İstanbul'daki BIST 100 Endeksi de dünkü kapanışa göre 2,32 puan düşerek 97 bin 98 puandan haftayı kapattı.
Türkiye’nin S-400 alımının kronolojisi
Türkiye ile Rusya arasında S-400'lerle ilk görüşme, 15 Temmuz darbe girişiminden üç ay sonra İstanbul’da gerçekleştirilen Enerji Zirvesi sırasında yapıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasında yapılan görüşme sonrası Rus lider ‘‘Türkiye ile savunma alanında işbirliğine açığız’’ açıklaması bu konudaki ilk işaret olarak kabul ediliyor.
Erdoğan 25 Temmuz 2017’deki AKP meclis grup toplantısında iki ülke arasında S-400 sözleşmesinin imzalandığını açıkladı. Cumhurbaşkanı, ‘‘Biz şu anda Rusya Federasyonu ile bu konuyla ilgili adımları attık, imzalar atıldı ve inşallah S-400 füzelerini ülkemizde göreceğiz. Bunları ortak üretimle de süreci işleteceğiz’’ dedi.
Türkiye’nin S-400 alım sürecini başlatması başta ABD olmak üzere bazı NATO ülkelerinin tepkisini çekti.
ABD Kongresi, Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı’ndan gelen F-35 teslimatını engellemek ve CASTA kapsamına alınmak gibi meclis kararı, uyarı ve açıklamalara kulaklarını kapayan Türkiye, 16 Haziran’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağzından ‘‘S-400’den taviz vermeyeceğiz. Her zaman söylüyorum; burası kasaba devleti değil, burası Türkiye Cumhuriyeti. İmzayı atmışız, her şeyi bitirmişiz. Karşı taraftan Rusya, bize vereceği kredide her türlü kolaylığı göstermiş ve gerçekten uluslararası piyasada olmayan faiz yüzdeleriyle bize bir kredi vermiş. Şimdi burada tükürdüğümüzü yalarsak devlet terbiyemize uymaz, benim de devlet adamlığıma uymaz’’ yanıtını verdi.
ABD Başkanı Trump da G-20 Zirvesi sırasında 29 Haziran’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’la yaptığı görüşmede sorunu ‘karmaşık’ bulsa da ‘‘Türkiye'nin Patriotları almasına izin vermediler. Obama yönetimi izin vermedi, Bu sebeple başka füze almak zorunda kaldılar. Bence kendilerine adil davranılmadı. Başka füzeleri alınca, S-400'leri alınca ‘Bizimkileri alın’ dediler. Farklı çözümleri değerlendiriyoruz. Türkiye bizim dostumuz. Büyük bir ticaret ortağımız. Obama yönetimi gibi davranamazsınız. Bu iki yönlü bir cadde. Kendisi Patriot almak istedi, satmadılar, sonra ‘tamam satarız’ dediler. O bir NATO üyesi. İnsanlara adil davranmanız gerekir. Türkiye’ye adil davranılmadı’’ değerlendirmesini yaptı.
S-400 hangi ülkeler tarafından kullanılıyor?
Bugün halen 18 ülkede faal olan S-300’lerin bir sonraki modeli olan S-400’ler, 2007 yılından bu yana üreticisi Rusya tarafından kullanılıyor.
Rusya’nın ardından Çin ve Belarus S-400 hava savunma sistemini kendi savunma sistemlerine entegre ettiler. Türkiye, ise adı geçen ülkelerden sonra S-400 Hava Savunma Sistemi’ne sahip dördüncü ülke oldu.
Rusya ile S-400 sözleşmesi imzalayan Hindistan ve Suudi Arabistan’a henüz teslimat yapılmış değil.
Güney Kore, Pakistan, Katar, Irak ve Mısır’ın da Rus savunma sanayi şirketi Almaz Antey’in geliştirdiği hava savunma sistemine sahip olmak istediği biliniyor.
