Senato’da yarın (Pazartesi) Başkan Donald Trump’ın Anayasa Mahkemesi yargıçlığına aday gösterdiği Neil Gorsuch’ın adaylığının onay süreci kapsamında oturumlar düzenlenecek.
Cumhuriyetçiler, Senato Adalet Komisyonu’nun önüne çıkacak Gorsuch’ın adaylığının onaylanması konusunda iyimser ancak Demokratlar yargıcın onay almasını engellemeleri için büyük baskılarla karşı karşıya.
Komisyon Başkanı Cumhuriyetçi Chuck Grassley Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, “Perşembe gününden sonraki haftada ümit ederim ki size, Gorsuch’ın onay oturumlarında sorulara gayet iyi yanıtlar verdiğini, herhangi bir kişinin ona karşı oy kullanmaktan utanacağını söyleyebilirim. Hissiyatım bunun böyle olacağı yönünde” diye konuştu.
Muhafazakar bir yargıç olarak tanınan 49 yaşındaki Gorsuch, Anayasa Mahkemesi’nin geçen yıl yaşamını yitiren yargıçlarından Antonin Scalia’nın yerini alacak. Scalia da mahkemedeki muhafazakar yargıçlardan biriydi.
Senato’daki Demokrat azınlığın başkanı Chuck Schumer, “Yargıç Gorsuch çalışkan, tarafsız bir yargıç gibi davranabilir ama geçmişi onun aslında sağcı, büyük şirketler yanlısı ve özel çıkarlara dayanan bir ajandaya sahip olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
California Irvine Üniversitesi’nde hukuk profesörü Rick Hasen, “Gorsuch’ın muhafazakar yargıçlar yelpazesinde tam olarak nerede durduğu net değil. Muhtemelen, (ılımlı) Yargıç Kennedy gibi davranacak ama Yargıç Scalia gibi oy kullanacak” dedi.
Bazı çevreler ise Gorsuch konusunda alarm zillerini çalıyor.
Eşcinsel haklarını savunan Lambda Legal adlı kuruluşun üst yöneticisi Rachel Tiven, “Gorsuch Anayasa’nın ilk yazıldığı anki şekil ve niyetle yorumlanması gerektiği ve değişmez olduğuna inanıyor. Bu şu demek olabilir; doğum kontrole erişim ya da yatak odanızda sahip olduğunuz mahremiyet gibi şeyler, Anayasa’nın koruması altında olduğuna inandığı şeyler arasında yer almıyor” diye konuştu.
Demokratlar Senato’da azınlıkta olsalar da bazı prosedürel taktikler kullanarak Gorsuch’ın onaylanmasını engelleyebilirler. Ancak bunun için yeterli sayıda Demokrat’ın bu engelleme çabasına katılıp katılmayacağı net değil. Bunun yanında, Cumhuriyetçiler Anayasa Mahkemesi yargıç adayları için oylama kurallarını değiştirebilirler.
Hasen, “Demokrat taban, Trump’ın ajandasına mümkün olduğu kadar direnmek istiyor. Senato’daki Demokrat liderlerin elindeki baskı gücü çok düşük. Taban onlardan birşey yapmalarını istiyor ama gerçekte yapabilecekleri etkili hiçbir şey yok” dedi.
Cumhuriyetçiler ise endişe edecek bir durumun olmadığına inanıyor.
Demokratlar, en azından kamuya açık duruşlarında, Gorsuch konusunda bekle-gör politikası izliyor gibi görünüyor.
Senato Adalet Komisyonu’nun en eski üyelerinden Patrick Leahy Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, “Biz Demokratlar olarak birçok soru soracağız. Peşin hüküm vermeyeceğiz, Gorsuch’ın yanıtlarını duyana kadar önyargılı olmayacağım” diye konuştu.
Tiven, Demokratlar’dan Gorsuch’ı eşcinsellerin lehine dönüm noktası niteliğindeki mahkeme kararlarıyla ilgili görüşleri konusunda sıkıştırmasını istiyor.
Demokrat senatörler, Lambda Legal gibi liberal tabana ait çevreler ve kuruluşlardan gelen baskıları hissettiklerini ifade ediyor. Demokratlar ayrıca, Cumhuriyetçiler’in bir önceki Başkan Barack Obama’nın Anayasa Mahkemesi’ndeki aynı koltuğa aday gösterdiği yargıç Merrick Garland’ı engellemelerinden hala öfkeli.
Cumhuriyetçiler ise Gorsuch’a tam destek veriyor. Senato’daki Cumhuriyetçi çoğunluğun başkanı Mitch McConnell, Gorsuch’un ‘fevkalade’ bir Anayasa Mahkemesi yargıcı olacağını söyledi ve Trump’ın ‘harika’ bir seçim yaptığını belirtti.
Gorsuch, Senato’dan onay alıp resmen görevine başladığı takdirde, teoride, Anayasa Mahkemesi’ndeki ideolojik denge üzerinde değiştirici bir etki yapmayacak. Ancak Trump’ın başkanlığı döneminde mahkemede yeni pozisyonlar açılabilir.
Hasen, “Liberal perspektiften bakıldığında, mahkemedeki en yaşlı üç yargıç,Anthony Kennedy, Ruth Bader Ginsburg ya da Stephen Breyer’in ayrılması çok daha kötü olur” diye konuştu.
