Türkiye’nin en önemli patates üretim merkezlerinden biri olan İzmir’in Ödemiş ilçesinde, üreticiler yağan yağmurlar nedeniyle söküm yapmakta zorlanıyor. Üretici, ürünün çürümesinden ya da donmasından endişe ediyor. Ürünün zarar görme ihtimali, tüketici açısından patates fiyatlarının daha da artma riskini doğuruyor.
Adana ve Niğde ile birlikte Türkiye’deki patates üretiminde en önemli merkezlerden biri de Ödemiş. Ödemiş’i diğer patates yetişen bölgelerden ayıran en önemli özelliği ise, yılda iki kez ürün alınması. Ancak son aylarda Ege bölgesinde yağışların fazla olması nedeniyle üreticiler toprak altındaki patatesi çıkarmakta zorlanıyor. Çamur nedeniyle yapılamayan hasat, köylüde endişeye yol açıyor.
Hasadın gecikmesi riski artırıyor
VOA Türkçe’ye konuşan Ödemişli üreticilerden Mustafa Balban, “Hasadın gecikmesi bizim zararımıza. Önümüz kış. Don olayları olabilir. Yağışlar devam ederse patatesin toprakta çürümesi riski de var” dedi. Üreticilerin bazıları, ürünü korumak için toprağı elyaf örtüyle kaplıyor. Ancak bu da maliyetlerin artması demek.
Yaz aylarında patatesin kilosu tezgahta beş-altı liraya kadar çıkmıştı. Bu da özellikle dar gelirli vatandaşların bütçesinde önemli bir yük oluşturmuştu. Hükümetin “spekülatif” olarak tanımladığı bu fiyat artışı geçici olmuş, daha sonra Pazar ve marketlerde patatesin kilosu 2-2,5 liraya kadar gerilemişti.
Fiyatın artması üreticiyi tatmin etmedi
Geçen ay soğan fiyatları neredeyse yüzde yüz artınca yetkililer, soğan depolarına baskınlar düzenlemiş ve fiyat artışlarından stokçuları sorumlu tutmuştu. Patatesin şu anda tarladaki fiyatı yaklaşık 1,5 lira. VOA Türkçe’nin sorularını cevaplayan Ödemiş Ziraat Odası İkinci Başkanı Tahir Balban bu rakamın “toprak altı” fiyatı olduğunu söyledi ve ekledi: “Hazır çuvallanmış patatesin kilosu 1,70-1,80 lira civarında. Fiyatlar geçen seneye göre tabii bir miktar yükseldi. Ama maliyetler de yükseldi. Mazota yüzde 60-70 oranında, ilaca yüzde yüze yakın zamlar geldi. Yani patates fiyatının yükselmesi bizi tatmin etmedi”.
Balban’a göre patatesteki fiyat artışının bir nedeni de geçen yıla göre patates ekiminin azalması. Balban tüketiciye ulaşana kadar patates fiyatının iki katına çıkacağı tahmininde bulundu ve “bu işte para kazananlar aracılar” dedi.