Amerikan ekonomisi, 2017 yazında yavaş ama istikrarlı büyümesini sürdürdü. Ancak geçtiğimiz haftalarda Texas ve Florida eyaletleri Harvey ve Irma kasırgalarıyla sarsıldı. Buna karşın, Eylül başında hükümeti kapanma tehlikesiyle karşı karşıya getiren borçlanma tavanı krizi, Başkan Donald Trump ve Demokratlar’ın uzlaşmasıyla geçici olarak aşıldı. Amerika’da bunlar yaşanırken, Türkiye’de dolar kuru 3,40 seviyelerine kadar geriledi. Peki, önümüzdeki dönemde Amerikan ekonomisinde nasıl bir seyir bekleniyor? Kasırgaların maliyeti büyümeyi yavaşlatabilir mi? Dolar-TL paritesinde yıl sonu beklentileri ne olur? Bu soruları, Georgetown Üniversitesi öğretim üyesi Eylem Şenyüz’e yönelttik.
Harvey ve Irma kasırgalarının, Amerika’daki sigorta şirketlerine çok ağır bir fatura yüklediğini söyleyen Şenyüz, kasırgaların yol açtığı bir başka önemli kaybın da üretim alanında olduğunu vurguladı. Georgetown Üniversitesi öğretim üyesi Şenyüz, “Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler büyük üretim kaybına uğradı. Özellikle Teksas'taki petrol rafinerileri uzun süre üretim yapamadı. Bu da akaryakıt fiyatlarının hem Amerika'da hem de dünyada yükselmesine yol açtı” şeklinde konuştu.
Şenyüz, Amerika’da borçlanma sınırının 8 Aralık’a kadar yükseltilmesi konusundaysa, Aralık ayındaki tartışmaların çok daha çetin geçmesini beklediğini söyledi. 8 Aralık tarihini Demokratlar’ın özellikle seçtiğini belirten Şenyüz “Amerika’da Aralık sonunda Noel Bayramı var ve Noel öncesinde hiç kimse hükümeti kapatmak istemeyecektir. Başkan Trump bir kez daha Demokratlar’la anlaşmaya gitmek ve onların isteklerini kabul etmek zorunda kalacak” dedi.
Öte yandan, önümüzdeki üç aylık süreçte Başkan Trump’ın vergi reformunu da gündeme getireceğini söyleyen Şenyüz, “8 Aralık'ta borçlanma sınırı tartışılırken, vergi reformunu konuşmaya fırsat olmayacağı için büyük ihtimalle vergi reformu önümüzdeki seneye kalacak. Yani Amerika istediği reformları istediği kadar hızlı yapamayacak” diye konuştu. Şenyüz reformların yavaş ilerleme olasılığının, gelişmekte olan ülkeler ve Türkiye için çok iyi bir haber olduğunu hatırlattı.
Georgetown Üniversitesi öğretim üyesi Şenyüz, Türk lirasının Amerikan doları karşısında son dönemde beklenenden daha fazla değer kazanması konusuna da değindi. Bunun birden fazla nedeni olduğunu söyleyen Şenyüz “Bu nedenlerin başında, aslında doların sadece Türk lirasının karşısında değil diğer bir çok para birimi karşısında değer kaybetmesi geliyor. Dolar özellikle Euro karşısında değer kaybetti. Bu da ithalatını Euro bazında yapan ve ham maddelerini de Dolar bazında satın alan Türkiye’nin kar elde etmesini sağladı. Yani Euro’nun dolar karşısında güçlenmesinin Türkiye ekonomisine pozitif etkisi oldu” şeklinde konuştu.
Şenyüz, Türk lirasını güçlendiren başka bir gelişmenin de, 2017’de Merkez Bankası’nın faizleri arttırmasına izin verilmesi ve böylece doların ateşinin düşürülmesi olduğunu söyledi.
Bunların yanında, Türk hükümetinin çıkardığı kamu garanti fonunun da ekonomiyi son derece olumlu etkilediğini söyleyen Şenyüz “Bu fon aracılığıyla, bankaların yatırımcılara devlet garantisi altında kredi vermesi sağlandı. Böylece bankalar ellerindeki dolarları satıp, Türk lirası üzerinden kredi vermeye başladı. İşte bu da doların değerini düşürdü. Uzmanlar, bu fonun ekonomiyi bu kadar pozitif etkilemesini beklemiyorlardı” dedi.
Şenyüz, Türk lirasını dolar karşısında güçlendiren bir başka gelişmeninse, Türkiye’de turizm sektörünün 2017 yılında yeniden canlanması olduğunu söyledi.
Yıl sonu dolar kuru tahmininde de bulunan Şenyüz, Amerika’daki ekonomik reformların yavaş ilerlemesi ve Avrupa’daki ekonomik büyümenin daha da ivme kazanması halinde doların 3,40 altına inerek 2017’yi 3,35 seviyelerinde kapatmasının mümkün olduğunu söyledi.