Eski ABD Başkanı Donald Trump, Perşembe günü yaptığı açıklamayla kendisi hakkında Beyaz Saray’dan çıkardığı gizli belgelerle ilgili olarak hakkında iddianame hazırlandığını doğruladı. Bugün mahkeme tarafından açıklanan iddianamade de Trump’a karşı 37 suçlamanın yöneltildiği görüldü.
Trump, federal bir suçla ilgili hakkında iddianame hazırlanan ilk ABD başkanı olarak da tarihe geçti.
Trump ayrıca eski bir yetişkin filmleri yıldızına da 2016 seçim kampanyası esnasında sus payı ödemesi yaptığı ve bu ödemeyi kayıtlarda usülsüz şekilde gösterdiği için hakkında açılan davada da yargılanıyor. O da eski ya da görevdeki bir başkan hakkında açılmış ilk ceza davası olarak tarihe geçmişti.
İlgili Haberler Hakim Karşısına Çıkan Trump: “Suçsuzum”Eski ABD Başkanı hakkında devam eden bir başka soruşturma da 2020 seçimlerinde Georgia eyaletindeki seçim sonuçları üzerinde müdahalede bulunmaya çalışmakla ilgili.
VOA, 7 başlıkta son iddianameyle ilgili ayrıntıları derledi
Trump neden soruşturuluyordu?
Ulusal Arşiv Dairesi, 2022 yılının başlarında eski Başkan Donald Trump’ın Florida’daki evinde, yüzlerce gizli belge bulunduğuna dair bilgi paylaşınca, ABD Adalet Bakanlığı da Trump hakkında soruşturma başlattı.
ABD yasalarına göre başkanlık kayıtları hükümete aittir ve başkan görevden ayrılırken elindeki tüm dokümanı Ulusal Arşiv Dairesi’ne teslim etmek zorundadır.
Trump, Beyaz Saray’dan çıkarılmaması gereken yüzlerce sayfalık gizli dokümanı Mar-a-Lago’daki kendi evine götürmekle suçlandı.
Ulusal Arşiv Dairesi Trump’ın avukatlarından 2021 yılında sözkonusu dokümanı istedi ancak 2022 yılının Ocak ayında sadece 14 koli dolusu belgeyi teslim alabildiler. Bu kolilerde 100’den fazla gizli belge bulunuyordu.
İlgili Haberler ABD’de bir ilk: Eski Başkan Trump’a yönelik yedi federal suçlamaTrump’ın elindeki belgelerde gizli bilgiler bulunması, Ulusal Arşiv Dairesi’nin durumu Adalet Bakanlığı’na bildirmesine neden oldu. Bu da Federal Soruşturma Bürosu FBI’ın konuya ilişkin soruşturma başlatmasını beraberinde getirdi.
Tüm bunların ardından Trump bir kısım belgeyi daha teslim etti ancak yetkililer daha fazla belge olduğundan şüphelendiler. Neticede FBI, 2022 yılının Ağustos ayında Mar-a-Lago’daki konutta arama yaptı. Kamuoyunun büyük ilgisini çeken arama sonucunda 100’den fazla daha gizli belgeye ulaşıldı.
Belgeler ne içeriyor?
Neticede savcılar Donald Trump’tan 300’den fazla gizli belgeyi geri aldı. Bu dokümanların içerisinde gizli devlet sırrı sayılan bilgiler, son derece hassas ve güvenlikle ilgili veriler yer alıyordu.
Sözkonusu bilgiler hükümet kaynakları tarafından da gizli tutuldu ve kamuoyuyla paylaşılmadı ancak savcılık bu bilgilerin ABD’nin güvenliğini tehdit eder nitelikte olduğuna dikkat çekti.
Belgelerin içerikleri hakkında bilgi sahibi olunmasa da sözkonusu belgelerde, Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA, Ulusal Güvenlik Ajansı ve FBI gibi kurumların ulusal güvenlikle alakalı Çin ve İran’ın füze programına kadar çok sayıda raporunun yer aldığı biliniyor.
Davaya neden özel yetkili savcı atandı?
Soruşturma Adalet Bakanlığı tarafından yoğun olarak yürütüldü. Ancak Donald Trump’ın geçen yıl Kasım ayında 2024 seçimlerinde yeniden başkan adayı olacağını duyurması bakanlığın, eski Adalet Bakanlığı savcısı Jack Smith’i bu davaya özel olarak atamasına neden oldu.
Your browser doesn’t support HTML5
“Trump gizli belge soruşturmasında federal suçlama olasılığına hazırlanıyor“
Smith, soruşturmayla ilgili olarak biri Washington’da diğer Miami’de iki ayrı jüri heyeti topladı ve doküman hakkında bilgi sahibi olan kişileri ifadeye çağırdı. Şu ana kadar onlarca isim jüri karşısında ifade verdi.
Smith ayrıca 6 Ocak 2021 tarihinde başkent Washington’da yaşanan Kongre binası baskınıyla Trump arasındaki bağlantıları da soruşturuyor.
Trump davayla ilgili ne açıklama yaptı?
Trump, kendisinin yanlış bir şey yapmadığını söyledi ve soruşturmanın kendisinin yeniden aday olmaması için tasarlanmış bir “cadı avı” olduğunu iddia etti.
Eski ABD Başkanı ayrıca kendisinin elinde gizli belgelerin üzerindeki gizlilik kararını kaldırmasına yarayacak yasal bir yetkisinin olduğunu, belgelerin gizlilik kararını kaldırdığını ve bu sayede belgeleri Beyaz Saray’dan çıkarabileceğini savundu.
Ancak Savcılık, 2021 yılında Donald Trump’ın yaptığı bir telefon konuşmasını ele geçirdi ve Trump’ın burada Pentagon’a ait bir gizli belgeyi elinde tuttuğunu söylediğini ve bunun da belgelerin tümünün gizliliğinin kaldırıldığı ifadesiyle çeliştiğini açıkladı.
Trump yeniden başkanlık için aday olursa bu iddianame ne ifade eder?
Yasal olarak hakkında federal bir soruşturma ve iddianame olması Trump’ı başkan adayı olmaktan alıkoymuyor.
Eski Federal Savcı ve Miras Vakfı Başkan Yardımcısı John Malcolm, hakkında suçlama olsa da Trump’ı başkanlık yarışına katılmaktan engelleyecek yasal hiçbir engelin bulunmadığını söylüyor.
Malcolm, ceza evindeyken bile başkanlığa adaylığını koyan isimlerin olduğunu hatırlatıyor.
ABD’de 2002 yılında eski Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesi Jim Traficant, rüşvet suçlamasıyla hapiste yatarken senatör seçilebilmek için aday olmuştu.
Trump ve Biden’ın davaları nasıl kıyaslanabilir?
Bir başka özel yetkili savcı Robert Hur, ABD Başkanı Joe Biden’ın da evinde gizli belgeler bulunduğuna dair bir soruşturma yürütüyor. Donald Trump’ın hakkındaki iddianame tam da bu süreçte açıklandı.
Halen ABD Başkanı olan Joe Biden’ın da Washington’daki eski ofisinde ve Delaware’deki evinde gizli belgeler bulundu.
Biden’ın avukatları sözkonusu mekanlarda çok az belge olduğunu bunların da tespit edilir edilmez hükümet yetkililerine teslim edildiğini açıkladı.
Biden, bu dokümanlar hakkında hatalı olsa dahi herhangi bir iddianameyle karşı karşıya kalmayacak. Çünkü uzun yıllardır süren gelen mevzuatlara göre görevdeki bir başkan hakkında iddianame hazırlanmıyor.