ABD’nin Venezuela’nın petrol, gaz ve altın ticaretine ve Venezuela Merkez Bankası’na (BCV) uyguladığı bazı yaptırımları, iktidardaki Nicolas Maduro hükümetinin verdiği taahhütleri yerine getirmesine bağlı olarak 6 aylığına kaldırması, Venezuela ile ticaret yapan veya ülkede yatırım yapmak isteyen çok sayıda yatırımcıyı yakından ilgilendiriyor.
Ekonomist Graciela Urdaneta yaptırımların kaldırılmasıyla birlikte, Venezuela’nın elindeki petrolü satmak için fiyat kırma ya da aracı kullanma zorunluluğu kalmadığını, bu durumun günlük getirisinin yaklaşık 12 milyon dolar olduğunu belirtti.
Urdaneta ayrıca petrol üretiminin de kısa vadede 200 bin varil artabileceğini kaydetti. Benzer bir senaryonun altın ve gaz için de geçerli olduğu belirtiliyor.
Türkiye’nin son yıllarda ekonomik, sosyal ve siyasi ilişkilerinin en hızlı geliştiği Latin Amerika ülkesi olan Venezuela’da yaşanan bu gelişme, ciddi yeraltı ve yerüstü zenginliklere sahip ülkede yatırım yapmak isteyen Türk yatırımcılar tarafından da takip ediliyor.
Türkiye, Venezuela ile son üç yılda serbest ticaret ve çifte vergilerin kaldırılması anlaşması, 40’ın üzerinde alanda işbirliği anlaşmaları ve en son yatırımların teşviki ve korunması anlaşması imzaladı. Bazı Türk şirketlerinin Venezuela’da enerjiden tarıma, madencilikten hayvancılığa kadar farklı sektörlerde yatırım yapma olanaklarıyla ilgilendiği biliniyor.
Venezuela Cunhurbaşkanı Nicholas Maduro
Cunhurbaşkanı Nicholas Maduro da çeşitli vesilelerle yaptığı çağrılarda Venezuela’nın kapılarının Türk yatırımcılara tamamen açık olduğunu ve ülkede yatırım yapmaları durumunda gerekli kolaylıkların sağlanacağını kaydetmişti. Venezuela’da geçtiğimiz ay Ulusal Meclis’te Türk yatırımcıların Venezuela’da yaptıkları yatırımların güvence altına alınmasına dair yasa da onaylanmıştı. Anlaşma metniyle ilgili yasal sürecin gelecek yıl Türkiye’de de tamamlanarak hayata geçmesi bekleniyor.
“Yabancı yatırımcılar için şimdilik biraz erken”
Venezuela Merkez Üniversitesi’nden (UCV) ekonomist Luis Crespo’ya göre yaptırımların kaldırılması devlete olduğu kadar başta petrol, madencilik ve gaz sektörlerinde faaliyet gösteren şirketler ve uluslararası ticaret yapan özel sektöre de fayda sağlıyor.
ABD Maliye Bakanlığı Yabancı Varlıkların Kontrolü Dairesi'nin (OFAC) Merkez Bankası’na uyguladığı kısıtlamaları sona erdirmesinin, ekonomiye olumlu yansıması bekleniyor.
Crespo’ya göre yatırımlar için yasal çerçeve, normlar, ülkede siyasi istikrarın sağlanamaması ve yaptırımların hükümetin belirli şartları yerine getirmesi koşuluyla ve süreli olarak kaldırılması gibi faktörler, yabancı yatırımcıların bazı tereddütler yaşamasına neden oluyor.
Ekonomist Luis Crespo
VOA Türkçe’ye konuşan Crespo, “Yaptırımların 6 aylığına ve şartlı kaldırılmış olmasının yol açtığı belirsizlik, özellikle yabancı yatırımcılar için yüksek risk algısına neden oluyor. Bunun için özellikle enerji ve maden sektörlerinde faaliyet göstermiş ya da hali hazırda tesisleri olan şirketler için daha uygun gibi görünüyor” diye kaydetti.
“Türk yatırımcılar temkinli davranacaktır”
Venezuela ve Türkiye arasındaki ticareti takip eden uzmanlara göreyse yaptırımların kaldırılmasının ikili ilişkilerde şimdilik kayda değer bir değişime neden olması beklenmiyor.
Türk yatırımcıların, koşulların daha istikrarlı bir hale gelmesini bekleyeceklerini öngören uzmanlar, hammadde fiyatlarında olası bir artış yaşanması durumunda, Türkiye’nin Venezuela’dan yaptığı hammadde ithalatında düşüş kaydedebileceği öngörülüyor.
Venezuela ile geçen yıl toplamda yaklaşık 1 milyar 100 milyon dolar olan ikili ticaretteki hedef, 3 milyar dolar olarak açıklansa da Venezuela ile Türkiye arasındaki ticaret bu yılın ilk 8 ayında, geçen yıla göre yaklaşık yüzde 42 düşerek 472milyon 400 bin dolara geriledi.