Kasım ayında resmi dolar kurunun yüzde 12; karaborsa fiyatının yüzde 20’nin üzerinde arttığı Venezuela’da, merkez bankası kur artışının önüne geçmek için, 3 haftada, uluslararası rezervlerinin yüzde 4,3’ünü harcasa da kur artışı devam ediyor.
Temmuz sonunda yapılan tartışmalı başkanlık seçiminin ardından siyasi gerilimin arttığı Venezuela’da Ocak-Eylül arasında ortalama yüzde 0,30 artan döviz kurunda Ekim ayından bu yana sert artışlar yaşanıyor.
10 Ocak’ta yapılacak başkanlık yemini öncesi yaşanan siyasi istikrarsızlık, devletin kontrolündeki petrol ticaretine uygulanan yaptırımların yeniden gündemde olması, piyasalarda talebi karşılayacak nakit dövizin olmaması gibi nedenler, ulusal para bolivar’a güvenin tamamen kaybolmasına ve halkın döviz edinmek için karaborsaya yönelmesine yol açıyor.
Hükümet döviz talebini karşılamak ve kur artışının önüne geçmek için sadece Kasım ayının ilk 3 haftasında uluslararası rezervleri 470 milyon dolar kullandı. Bu miktar Venezuela’nın 10,3 milyar dolar olan uluslararası rezervlerinin yüzde 4,3’üne denk geliyor.
Kasım başında 42 bolivar (Bs) bandında olan resmi dolar kuru, yüzde 12’nin üzerinde; karaborsa dolar kuruysa ayı yüzde 20,4’lük artışla 56,59 Bs ile kapattı.
Venezuela’da temel tüketim maddelerinin büyük bir kısmı ithal edildiği ve ödemeler de dolarla yapıldığı için etiket fiyatları da doların karaborsa fiyatına endeksli.
Enflasyon artıyor
Venezuela Merkez Bankası (BCV) verilerine göre aylık enflasyon Ekim ayında, yüzde 4 ile yılın en yüksek oranına ulaştı.
Resmi verilere göre, Ocak-Ekim enflasyonunun yüzde 16,6; yıllık enflasyonun yüzde 23,6 olarak açıklandığı ülkede, bağımsız bir kurum olan Venezuela Finans Gözlemevi’ne göreyse Ekim ayı enflasyonu yüzde 9,6’ya, yıllık enflasyonsa yüzde 51’e ulaştı.
Venezuela
Venezuela Merkez Üniversitesi’nden (UCV) ekonomist Luis Crespo’ya göre, 28 Temmuz’un ardından yaşanan siyasi belirsizlik, ekonomik istikrarı engelleyen başlıca faktör olsa da ülkede sanayi ve inşaat gibi sektörlerin gelişmemiş olması, ekonominin enflasyonist baskı karşısında daha hassas olmasına yol açıyor.
VOA Türkçe’ye konuşan Crespo “Doların karaborsa kuruyla, resmi kur arasında (şu an yüzde 20 civarı olan) fark fiyatlarda artış, alışverişte zorluk, elinde dolar olanlarla olmayanlar arasında rekabet eşitsizliği ve enflasyonist baskı gibi sonuçlar doğuruyor” dedi.
Alım gücü düşüyor
Venezuela’da fiyatların doların karaborsa fiyatına, maaş ve primlerin resmi kura endekslenmesinin çalışanların alım gücünün düşmesine yol açtığına dikkat çeken ekonomist, yılsonu itibarıyla resmi enflasyonun yüzde 50’yi aşmasının beklendiğini kaydetti.
Luis Crespo
Kur ve enflasyondaki artışın daha çok küçük işletmeleri ve dar gelirlileri etkiyeceğini söyleyen Crespo, tüketimin azalmasının ve eşitsizliklerin artmasını beklediğini kaydetti.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Venezuela’daki ekonomik büyümenin bu yıl ve gelecek yıl yüzde 3 olacağını öngörüyor.