MINNEAPOLIS —
Tıp araştırmacısı Franz Halberg meslektaşları, 60 yıl önce insan bedeninin 24 saatlik doğal ritmini tanımlayan ‘sirkadyen saat’ terimini bilim dünyasına kazandıran bilim insanı. Artık 90’lı yaşlarında olan Halberg şimdi de tansiyonun ritmi üzerine araştırmalar yapıyor.
Birçok kişi tansiyonunu sadece yılda bir kez, yıllık doktor kontrolü sırasında ölçtürüyor. Minnesota Üniversitesi’nden Franz Halberg’e bu, yeterli değil: “Yılda bir kontrol yaşadığınızı gösterir.”
Romanya doğumlu Halberg tansiyonunu 25 yıldır, her gün, her yarım saatte bir ölçüp sonuçları kaydediyor: “Bu hayat boyu kullanacağınız bir araç.”
Halberg, tansiyonu sadece bir hafta takip etmenin bile kişinin sağlığı hakkında önemli ipuçları vereceğini söylüyor.
Dünya çapında birçok uzman kendi tansiyonlarına dair bilgileri Halberg’le paylaşıyor.
Halberg 1959 yılında hayatın gece ve gündüz döngülerine nasıl ayak uydurduğuna dair ‘sirkadyen ritmi’ terim ve teorisini geliştirmişti.
Minnesota Üniversitesi Krono-biyoloji Merkezi’nden Germaine Cornelissen, “Krono-biyoloji alanını Doktor Halberg başlattı,” şeklinde konuşuyor.
‘Kronos,’ Yunanca’da zaman demek. Halberg, beyindeki saniyelik döngüler, Ay’ın evreleri ve Güneş’te birkaç yılda bir meydana gelen patlamalar gibi periyodik olayların insan sağlığına etkilerini inceliyor. Uzman, tansiyonda meydana gelen dalgalanmaların sağlığımızla ilgili önemli bilgiler içerdiğini, ani değişimlerin strese bağlı olduğunu söylüyor.
Vardiyalı çalışanların kalp hastalığı geçirme riski daha yüksek. Halberg ve ekibi, radyocu Len Houle gibilerine tansiyonlarını düzenli ölçmelerini öneriyor: “Cuma sabahları saat 4‘te kalkıyorum. Dengem bozuluyor, çok yoruluyorum.”
Barmen Molly Savory, “Ben geceleri yaşayan biriyim,” diyor.
Colorado Üniversitesi Uyku Laboratuvarı’ndan Ken Wright’a göre vardiyalı çalışanlar kendilerini iyi hissetse de bu, sağlıklı olacakları anlamına gelmiyor: “Kişinin hangi sağlık sorunlarına karşı savunmasız olduğunu nasıl anlayacağımızı bilmiyoruz. Bu alandaki çalışmalarımız sürüyor.”
Beyin dalgalarını ölçmeyi tercih eden Wright, tansiyon ölçerlerin geliştirilmesinin buluşlara katkı sağlayacağından şüpheli.
Halberg, zaman içinde tansiyon ölçerlerin kol saatlerinden daha küçük hale geleceğini, böylece uzun vadeli ölçümlerin kolaylaşacağını söylüyor.
