Yale Üniversitesi Halk Sağlığı Fakültesi tarafından hazırlanan bir rapor, Rus cumhurbaşkanlığı uçaklarının ve Rusya tarafından sağlanan mali kaynakların, işgal altındaki Ukrayna topraklarından çocukları topladığı, Ukrayna kimlikleri ellerinden alınan çocukların Rus ailelerin yanına yerleştirildiği bir programda kullanıldığını ortaya koydu.
Salı günü yayınlanan ABD Dışişleri Bakanlığı destekli araştırmada, Ukrayna'daki savaşın ilk aylarında Kremlin tarafından finanse edilen sistematik bir “Ruslaştırma” programı kapsamında Rusya'ya götürülen 314 Ukraynalı çocuk tespit edildi.
Reuters, raporun bulgularını bağımsız olarak teyit edemedi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, 2023 yılı Mart ayında, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ve çocuk hakları komiseri Maria Lvova-Belova hakkında Ukraynalı çocukların Ukrayna sınırları dışına çıkarılmasının savaş suçu olduğu iddiasıyla tutuklama emri çıkarmıştı.
İlgili Haberler Beyaz Saray: “Kaçırılan Ukraynalı çocukların Rus evlat edinme sitelerinde ilanlarının verildiği haberleri dehşet verici”O dönemde Lvova-Belova, komisyonunun askeri harekatın gerçekleştiği bir bölgedeki çocukları korumak için insani gerekçelerle hareket ettiğini söylemişti. Lvova-Belova'nın ofisi yorum talebine hemen yanıt vermedi. Kremlin, Pazartesi günü gönderilen sorulara zaman yetersizliğini gerekçe göstererek yanıt veremeyeceğini söyledi.
Reuters ile paylaşılan yeni rapor, sözde sınırdışı etme programı ve ilgili kişilerle ilgili ayrıntılar sunarken, baş araştırmacının Putin'le yeni bağlantılar olduğunu söylediği bilgiler de yer alıyor.
Yale İnsani Araştırmalar Laboratuarı İcra Direktörü Nathaniel Raymond, bulguları Çarşamba günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne sunacağını söyledi. ABD, bu ay 15 üyeli konseyin dönem başkanlığını yürütüyor.
Raymond, araştırmanın Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) Putin'e yönelttiği, insanların bir ulusal ve etnik gruptan diğerine “zorla nakledilmesi” suçlamasını destekleyecek kanıtlar sunduğunu söyledi.
Ayrıca Raymond, raporun, “Ukraynalı çocukların sınırdışı edilmesinin, onları Rus vatandaşı yapmak için Kremlin tarafından yürütülen sistematik bir programın parçası olduğunu” kanıtladığını belirtti.
Zorla nakil, uluslararası hukuk kapsamında insanlığa karşı işlenen bir suç kapsamında bulunuyor. Yaygın ve sistematik olması nedeniyle insanlığa karşı işlenen suçlar, genellikle Putin'in şu anda Ukraynalı çocukları sınırdışı ettiği iddiasıyla itham edildiği savaş suçlarından daha ciddi olarak kabul ediliyor.
Reuters'in sorularını yanıtlayan UCM savcılık dairesi, Yale Üniversitesi raporunun “bu davada mahkemenin devam eden faaliyetlerinde” faydalı olduğunu kaydetti. UCM, Ukrayna'daki soruşturma faaliyetlerinden kaynaklanabilecek suçlamalar veya eylemler hakkında daha fazla bilgi veremeyeceğini belirtti.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı yorum taleplerine yanıt vermedi. Ukrayna Başsavcılığı da konuyla ilgili yorum yapmayacağını bildirdi.
İlgili Haberler Ukrayna Rusya’ya kaçırılan çocukları geri almaya çalışıyorRusya çocuk hakları komiseri Maria Lvova-Belova, geçen yıl UCM'nin suçlamalarına cevaben Rusya'nın hiç kimsenin yerini, kendi iradesi dışında ya da ebeveynlerinin veya yasal vasilerinin rızası dışında değiştirmediğini, kayıp olmadıkları sürece her zaman rızalarının alındığını söyledi.
Lvova-Belova ayrıca çocukların geçici yasal vasilerin yanına yerleştirildiğini ve evlatlık verilmediğini kaydetti.
UCM'yi tanımayan Rusya, mahkeme kararlarının anlamsız olduğunu söyledi. Mahkemeye üye 124 devletin arama emirlerini yerine getirme yükümlülüğü olması nedeniyle mahkeme kararları yine de suçlanan kişilerin seyahatlerini sınırlandırabilir.
13 Ekim 2023 - Katar'ın Rusya'daki Ukraynalı çocukların geri gönderilmesi amacıyla kurduğu yeni mekanizma kapsamında serbest bırakılan ilk Ukraynalı çocuk, büyükannesi (solda) ve Rusya Çocuk Hakları Komiseri Maria Lvova-Belova'nın yanında oturuyor.
Çocukların kimlikleri belirlendi
Araştırma, Rus hükümetinin üç evlat edinme veritabanından 20 ay boyunca elde edilen verilere dayanıyor. Raymond, Yale Üniversitesi'nin araştırmasının daha sonra iddia edilen programın lojistik ve finansman haritasını çıkardığını ve 314 çocuğun kimliklerini doğruladığını söyledi.
Araştırma, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Rusya ve Rusya'ya bağlı güçler tarafından Ukrayna'da işlenen uluslararası hukuk ihlallerini ve insanlığa karşı işlenen suçları belgeleme girişiminin bir parçası.
ABD Dışişleri Bakanlığı yorum talebine henü yanıt vermedi.
Raporda, Rusya'ya getirilen Ukraynalı çocukların “devlet yanlısı ve militarize propagandaya” maruz bırakıldığı belirtilerek, çocukların işlem gördüğü tüm tesislerde bu tür “vatanseverlik eğitiminin” belgelendiği kaydedildi.
Reuters, binlerce çocuğun Rus kamplarına nakledildiğini, Ukraynalılar'ın zorla vatandaşlığa geçirildiğini ve Belarus'un da programa dahil olduğunu belgeledi.
Raporu, eski başkan Barack Obama döneminde ABD'nin savaş suçlarından sorumlu temsilcisi olan ve daha önce Ruanda ve Sierra Leone için kurulan uluslararası mahkemelerde savcılık yapan Stephen Rapp de inceledi. Rapp, Reuters'a, “Rapor, Şubat 2022'de Rusya'nın kendi kanunlarına göre yasadışı olarak kabul edilen zorla evlat edinmelere izin vermek ve hızlandırmak için yasa ve uygulamada değişiklikler yaparak doğrudan müdahil olduklarını kanıtlıyor” dedi.
Kiev, işgalden bu yana yaklaşık 19 bin 500 çocuğun Rusya'ya ya da Rus işgali altındaki Kırım'a götürüldüğünü tahmin ediyor. Maria Lvova-Belova, Kiev'in rakamlarına itiraz etti ve kanıt sunmasını istedi.
Lvova-Belova, daha önce Nisan ve Ekim 2022 tarihleri arasında 380 yetim ve ebeveynlerinin gözetiminde olmayan çocuğun Rus koruyucu ailelerin yanına yerleştirildiğini söylemişti.
İlgili Haberler ICC’den Putin Hakkında Yakalama KararıUçuşlar
Rapora göre Rusya, Şubat 2022'deki işgalden önceki günlerde Ukraynalı çocukları işgal altındaki Ukrayna topraklarından almaya başladı.
Rusya Hava-Uzay Kuvvetleri ve Putin'in ofisinin doğrudan kontrolü altındaki uçaklar, rapora göre Mayıs ve Ekim 2022 tarihleri arasında Rusya Federasyonu'na ait askeri nakliye uçaklarıyla Ukrayna'dan çok sayıda çocuk grubu taşıdı.
Raporda, Mayıs ve Ekim 2022'de en az iki grup çocuğun Cumhurbaşkanlığı İdaresi bünyesindeki Cumhurbaşkanlığı Mülk Yönetimi Dairesi tarafından yönetilen uçaklarda uçtuğu belirtildi.
Rapora göre 16 Eylül 2022 tarihinde Moskova'nın hemen dışındaki Çakalovski askeri havaalanına götürülen çocuklar, işgal altındaki Ukrayna toprakları Donetsk ve Luhansk'tan Ukrayna sınırından çok uzak olmayan Rusya'nın Rostov şehrine nakledildi ve ardından RA-85123 kuyruk numaralı bir uçakla uçuruldu.
Uçağın Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı 223. Uçuş Ekibi tarafından işletilen bir TU-154M olduğu belirtildi. Flightradar24.com web sitesindeki uçuş takip verileri de bunu doğruladı.
Raporda, tespit edilen 314 Ukraynalı çocuktan 166'sının doğrudan Rusya vatandaşlarının yanına yerleştirildiği belirtildi. Diğer 148'i ise Rusya'nın çocuk yerleştirme veri tabanlarında listelendikten sonra, yaklaşık üçte biri şu anda Rus vatandaşlarının yanına yerleştirilmiş durumda. Raporda, geri kalan çocukların en son Rus kurumlarında bulunduklarının bilindiği belirtildi.