Ukrayna tahılının Karadeniz'den güvenli geçişini sağlayan Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın süresinin bu hafta başında dolmasının ardından, Kiev tahıl sevkiyatı için geçici bir nakliye yolu hazırladığını açıkladı.
Rusya, anlaşmadan çekildiğini açıklamasının ardından Ukrayna'nın tahıl sevkiyatı için hayati limanlarından Odesa Limanı’na iki gecedir art arda saldırı düzenliyor. Anlaşmadan çekilen Moskova tahıl yüklü gemilerin Karadeniz'den güvenli geçişini bundan böyle garanti etmiyor.
Kiev tarafından Birlemiş Milletler'in nakliye dairesi Uluslararası Nakliye Örgütü'ne yazılan 18 Temmuz tarihli resmi mektupta Ukrayna'nın geçici olarak deniz nakliye yolu oluşturmaya karar verdiği belirtildi.
Ukrayna Altyapı Bakanı Vasil Şkurakov imzalı mektupta açılacak geçici hattın amacının "Karadeniz'in kuzeybatı kısmında uluslararası nakliyatın önündeki engellerin kaldırılmasını kolaylaştırmak" olduğu belirtildi.
Ukrayna ayrıca kuracağı ek trafik yolunun Karadeniz'e komşu ülkelerden biri olan Romanya'nın karasularına ve münhasır deniz ekonomik bölgesine ulaşacağını belirtti.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Karadeniz Tahıl Anlaşması’nın Rusya'nın katılımı olmadan devam edebileceğini söylüyor ve Ukrayna'nın tahıl kaynaklarını dış pazarlara ulaştırma çabasının süreceği sözünü veriyor.
İlgili Haberler Tahıl anlaşmasından çekilen Rusya Ukrayna'nın Odesa Limanı'nı hedef aldı
Gemilere sigorta sorunu
Ancak Rusya'nın anlaşmadan çıkmasından bu yana Ukrayna'ya giden gemileri kapsama alıp almama konusunda sigorta şirketleri çekimser kalabilir.
Anlaşma devam ettiği sırada gemilere sigorta sağlayan Marsh şirketi Reuters'a yaptığı açıklamada, Rusya'nın çekilmesiyle Ukrayna'dan tahıl taşıyan gemilere yönelik sigorta faaliyetini durdurduğunu bildirdi.
Karadeniz bölgesine girerken alınan ilave savaş riski sigorta primleri de durumu zorlaştırıyor. Primlerin her yedi günde bir yenilenmesi gerekiyor.
Bu primler şimdiden binlerce dolar tutuyor ve önümüzdeki günlerde artması bekleniyor. Ancak diğer bir sorun da gemi sahiplerinin gemilerini savaş bölgesine gönderip göndermeyecekleri. Bölge sularında mayın riski de devam ediyor.
Rusya'dan BM'ye üç ay süre
Rusya bugün yaptığı açıklamada Moskova'nın Ukrayna'nın tahıl ihracatının yeniden başlaması için müzakerelere devam etmesini istiyorsa, Rusya'nın tarım ürünleri ihracatını kolaylaştıracak mutabakatın şartlarını uygulamak için Birleşmiş Milletler'e üç ay süre tanıdı.
Rusya bir yılı dolduran anlaşmanın kendi gıda ve gübre sevkiyatını kolaylaştırmadığı gerekçesiyle anlaşmadan bu hafta başında çekilmişti.
Anlaşma BM ve Türkiye arabuluculuğunda Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından geçen yıl Temmuz ayında küresel gıda kriziyle mücadele amacıyla imzalanmıştı.
Kiev ve Moskova, dünyanın önde gelen tahıl ihracatçıları.
Rus Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, bu üç ayın somut sonuç elde etmek için kullanılması gerektiğini ve ancak somut sonuç görmeleri durumunda tahıl anlaşmasını müzakereye oturacaklarını söyledi.
"Rusya saldırılarla tahıl altyapısını hedef alıyor"
Öte yandan Ukrayna Rusya'yı gece saatlerinde Karadeniz'deki iki limanına saldırı düzenleyerek tahıl altyapısına zarar vermekle suçladı.
Rusya anlaşmadan çekilmesinin ardından, Odesa bölgesine iki gecedir art arda saldırı düzenliyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, Telegram'dan paylaştığı mesajında "Rus teröristler kesinlikle kasten tahıl anlaşması altyapısını hedef alıyor. Atılan her Rus füzesi sadece Ukrayna'ya değil dünyada normal ve güvenli bir yaşam isteyen herkese yapılmıştır" dedi.
Ukrayna Başsavcılığı’ndan yapılan açıklamada aralarında 9 yaşında bir çocuğun da bulunduğu 10 sivilin saldırılarda yaralandığı belirtildi. Saldırılarda tahıl terminalleri, sanayi tesisleri, depolar, alışveriş merkezleri, yaşam alanları, idari binalar ve araçlar zarar gördü.
Rusya dün yaptığı açıklamada Kırım Köprüsü'ne düzenlenen saldırının ardından "büyük intikam saldırısı" kapsamında iki Ukrayna liman kentinde gece saatlerinde saldırı düzenlediğini açıklamıştı.
Ukrayna hava kuvvetleri tarafından yapılan açıklamada Rusya tarafından 63 füze ve drone gönderildiği, bunların özellikle Odesa bölgesindeki altyapı ve askeri tesisleri hedef aldığı belirtildi.
Rusya'nın Ukrayna'nın Odesa liman kentindeki saldırılarının ardından tahıl deposundan dumanlar yükseliyor.
Hava savunmasının bunların 37'sini vurduğu kaydedildi. Bu rakamın önceki saldırılarda savunma amacıyla vurulan füzelerden daha az olması dikkat çekti.
Tarım Bakanı Mikola Solski, Odesa'nın güneybatısındaki Çornomorsk Limanı’ndaki tahıl ihracat altyapısının önemli kısmının hasar gördüğünü ve 60 bin ton tahılın imha olduğunu belirtti.
Ukrayna güney askeri komutanlığı, Rusya'nın Odesa'nın liman altyapısını vurmak için uçak gemilerini etkisiz hale getirmek amacıyla tasarlanmış Kh-22 dahil, süpersonik füzeler kullandığını söyledi.
Odesa bölgesinin üç limanı, Karadeniz Tahıl Girişimi kapsamında faaliyet gösteren limanlardı.
Ukrayna ekonomisinin can damarını oluşturan çiftçiler, Rusya'nın tahıl anlaşmasından çekilmesiyle geçim kaynaklarını kaybetmekten korkuyor.
Tarım Bakanı Mikola Solski, Odesa'nın güneybatısındaki Çornomorsk Limanı’ndaki tahıl ihracat altyapısının önemli kısmının hasar gördüğünü ve 60 bin ton tahılın imha olduğunu belirtti.
Tarım ihracatı, Rusya'nın Şubat 2022'deki işgalinden önce Ukrayna gayri safi yurtiçi hasılasının yaklaşık yüzde 12'sini ve tüm ihracatının yaklaşık yüzde 60'ını oluşturuyordu.
Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması sayesinde Ukrayna toplamda 33 milyon ton tarım ürünü ihraç etti.
Ukrayna'da 2021'deki 86 milyon ton olan rekor hasatın bu yıl 44 milyon ton olması bekleniyor.
Rusya'da askeri eğitim merkezinde yangın
Öte yandan Rusya'nın 2014'te Ukrayna'dan ilhak ettiği Kırım'ın Kirovske bölgesinde askeri bir eğitim merkezinde yangın çıktı. Kırım'ın Rusya tarafından atanan valisi Sergey Aksyonov'a göre dört yerleşkeden 2 binden fazla kişi tahliye edildi. Aksyonov yangının nedenini açıklamadı.
Rus güvenlik servisleriyle bağlantılı ve Ukrayna basınına ait Telegram kanalları Ukrayna'nın gece düzenlediği saldırıda bir mühimmat deposunun ateş aldığına dair haberlere yer verdi.