Mersin 68’liler Derneği, Türkiye’de devrimci hareketin en önemli isimleri arasında yer alan Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ı idam edilmelerinin 47’inci yılında andı.
Anma etkinlikleri 68’liler Ormanı’nda yapıldı. Etkinliklere derneğin dışında birçok sivil toplum kuruluşu katıldı.
Etkinlikler arasında konuşmalar, şiir dinletileri ve konserler vardı. 68’liler Derneği’nin kazandırdığı ormanlık alanda katılımcılar piknik de yaptı.
“Tabelamız kurşunlandı”
VOA Türkçe’ye konuşan Mersin 68’liler Derneği Başkanı Doğan Gökşen ormanla ilgili bilgi verdi: “Burası Mersin’in 60 yıllık çöp alanı. 200 dönümlük bir alan. Biz o dönemin belediye başkanına giderek orman yapacağımızı söyledik. 1993-94 yılları… Çok mutlu oldu ve burayı bize tahsis etti. Alt yapı çalışmalarını yaptık, projelendirmelerini yaptık ve gerçekten bir orman nasıl yetiştirilir meselesi konusunda kafa yorduk. 13 bin fidan diktik buraya. Bir karışken diktiğimiz bu orman, şu an insanların yürüdüğü, koştuğu, dinlendiği devasa bir vadi oldu.”
Gökşen ilk başlarda ormanın ismi nedeniyle tepki çektiğini söylüyor: “İlk ektiğimiz zamanlarda tabelalarımız kurşunlandı, tepkiler aldık ama yılmadık. Burada sağcısı da solcusu da, Türk'ü de Kürt’ü de yürüyor.”
“Denizlerin kaybıyla Türkiye umudunu kaybetti"
Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan 68’liler Derneği için ne ifade ediyor? Derneğin kurucularından Mustafa Güler şöyle anlatıyor: “1960’larda başlayan ve 70’lerde doruğa ulaşan, Türkiye’de yurtseverliği, devrimciliği en üst noktada temsil eden isimleridir. Canını yurdu için, insanları için feda etmekten kaçınmayan, fedakarlığın doruğu, timsali olarak da sunabileceğimiz isimler bunlar.”
Güler’e göre Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamıyla Türkiye’nin kaybı büyük oldu: “Denizlerin, o dönemin bütün yiğit insanlarının kaybedilmesiyle Türkiye umudunu kaybetti. Şu anda umudunun peşinde. Onu yeşertmeye çalışıyor. 31 Mart’ta (yerel seçimlerde) başka bir umut yeşertmeye çalışıyor… Bugün bu alanı dolduranlar da o umudun peşinde, umudu arıyor insanlar.”
“Tam bağımsızlığı sembolize etmişlerdir"
Anma etkinliklerine katılanlar arasında CHP eski Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı da vardı. Atıcı Deniz Gezmiş ve arkadaşları için şunları söyledi: “3 Fidan Türkiye’nin geleceğini ifade etmektedir. Deniz Gezmişler bu ülkede yaşayan bütün insanların kardeşliğini sembolize etmiştir. Kıymetli bir şeydir bu. Denizler bu ülkede tam bağımsızlığı sembolize etmişlerdir. Bugün bağımsızlık noktasında, ekonomik, siyasi, güç olarak hangi noktada olduğumuzu düşünecek olursanız tam bağımsız Türkiye ne demektir, bunu biz Denizlerden öğrendik… Anti-emperyalist olmak ne demek, daha o dönemlerde biz bunları ‘3 Fidan’dan ve onların yoldaşlarından öğrendik.”
6 Mayıs 1972
1970’lere gelindiğinde Türkiye’de sağ ve sol çatışmaları yoğunlaştı. Bu süreçte Gezmiş ve arkadaşları Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nu (THKO) kurdu. THKO 1971’de bir banka soydu. Hakkında yakalama kararı olan Gezmiş ve Aslan “vur emri” ile aranmaya başlandı. Başlarına ödül koyuldu.
İkili, 12 Mart 1971’deki askeri muhtıranın ardından yakalandı. Bir hafta sonra da Hüseyin İnan tutuklandı.
Üç ismi sıkıyönetim mahkemesi yargıladı, idama mahkum etti. Karar meclis tarafından da onaylandı.
25 yaşındaki Gezmiş ve Aslan ile 23 yaşındaki İnan 6 Mayıs 1972’de idam edildi.