Türkiye’ye 'Gözden Geçirin' Tavsiyesi

Türkiye’nin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ndeki görev süresi gelecek yıl dolacak olan yargıç Işıl Karakaş’ın yerine önerdiği üç ismi değerlendiren Avrupa Konseyi bünyesindeki uzmanlar kurulu Ankara’ya listeyi gözden geçirme tavsiyesinde bulundu. Bu tavsiyeye gerekçe olarak ise önerilen adayların görev için gerekli şartları karşılamaması gösterildi.

Görev süresi Mayıs 2017’de bitecek olan Karakaş’ın yerine seçilmek üzere Adalet Bakanlığı, Yurtdışı Türkler Başkanlığı ve akademik dünyadan birer ismi aday olarak gösteren Türkiye’nin listesine nihai halini vermeden önce önünde iki seçenek var. Ankara ya ön kurul tarafından yapılan tavsiye üzerine listeyi gözden geçirip yeni isimler önerecek ya da listesinin arkasında durup mevcut adaylar konusunda ısrarcı olacak.

Seçim sürecinin henüz ilk aşamalarında olunması ve konunun Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yargıçlarının seçilmesi konusunda yetkili komisyonunun önüne gelmemesi nedeniyle Türkiye’nin manevra alanı geniş.

Avrupa Konseyi yetkilileri, Ankara’nın tavsiyeye uymaması halinde sürecin devamında bazı olumsuzluklar yaşanmasının kaçınılmaz olabileceğine dikkat çekiyor. Türkiye, ‘gözden geçirme’ tavsiyesini değerlendirmeye alırken listenin değiştirilmesi doğrultusunda adım atılması görüşünün öne çıkmaya başladığı öğrenildi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yargıç seçme sürecinde, gerekli hukuki niteliklerin ve deneyimin yanı sıra bazı pratik unsurlara da özellikle dikkat ediliyor. Bu bağlamda ilgili devletin kadın-erkek dengesini gözeten, şeffaf şekilde belirlenmiş üç kişilik bir liste sunması gerekiyor. Adayların AİHM’nin çalışma dili olan İngilizce ya da Fransızcayı aktif şekilde kullanabilmeleri, tam hakim olmadıkları diğer dil konusunda ise en azından pasif bilgi düzeyine sahip olması bekleniyor.

Benzer bir sorun Karakaş’ın seçimiyle sonuçlanan 2007’deki sürecin başında da yaşanmıştı. Türkiye tarafından gösterilen üç aday arasında kariyer ve nitelik açısından farkın çok net olması ve seçilecek adayın ‘hükümetin tercihi’ etiketini yeme riskinin bulunması nedeniyle ilk liste kabul edilmedi. Bunun üzerine Türkiye değişikliğe giderek Karakaş’ı listeye dahil etti. Değişiklik sonrasında yapılan seçimde Karakaş, AİHM yargıcı seçildi ve Mayıs 2008’de yemin ederek göreve başladı.