Türkiye’de konutlar için elektrik ve doğalgaz hizmetlerine 1 Eylül’den itibaren yüzde 20 oranında zam yapılması üzerine muhalefet partileri ve meslek örgütleri tepki gösterdi.
Bugün itibariyle elektrik ve doğalgaz faturalandırmasında zamlı tarifeler yürürlüğe girdi. Kamuoyuna zamlı tarifelerin açıklanmasından hemen öncesinde CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter’da Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’a seslenerek, “Erdoğan, elektrikte yeni bir zammı aklından bile geçirme. Milletin ekmeği yok. Anlıyor musun, harcanacak bir şey kalmadı. Yok ya hu. Yok arkadaş, yok!” mesajını paylaştı.
Bu durum, Ankara’da Kılıçdaroğlu’nun zamlı tarife açıklaması yapılacağı bilgisini önceden edindiği şeklinde yorumlandı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun elektrik hizmetine ilişkin zam kararı ise Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
EPDK’nın kararında, elektrik dağıtım şirketlerine “yeşil tarife” seçmiş tüketicilere yönelik zammın 1 Eylül’den itibaren geçerli olduğu hatırlatıldı.
EPDK’nın kararına göre elektrik fiyatlarına konutlar ve tarım sektörü için yüzde 20, kamu ve özel hizmetler sektörü için yüzde 30 ve sanayi kuruluşları için yüzde 50 zam yapıldı.
BOTAŞ doğalgaz zammına savaşı gerekçe gösterdi
BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi) ise, bugünden itibaren geçerli olmak üzere doğalgaz fiyatlandırmasında artış yapıldığını dün gece yarısı yazılı açıklama ile duyurdu.
BOTAŞ’ın açıklamasına göre doğalgaz fiyatlarına, konutlar için yüzde 20,4, küçük-orta ölçekli işletmeler için yüzde 47,6 ve sanayi kuruluşları için yüzde 50,8 oranında zam yapıldı. Elektrik üretimi santralleri içinse doğalgaz fiyatında yüzde 49,5 oranında artış yapıldı.
Açıklamada, “Avrupa’nın en büyük doğalgaz tedarikçisi konumundaki Rusya ile Ukrayna arasında başlayan savaş sonrasında doğal gaz fiyatlarındaki yükseliş artarak devam etmiş ve pandemi öncesine göre küresel piyasalardaki doğal gaz fiyatlarında yüzde 2000’e varan oranlarda artış meydana gelmiştir. Buna karşın, küresel piyasalardaki yüksek doğal gaz fiyatları bugüne kadar tüketicilerimize aynı oranda yansıtılmamıştır. Özellikle konutlarda kullanılan doğal gazda tüketicilerimize yüzde 80’in üzerinde destek verilmeye devam edilmektedir” denildi.
“Türkiye zam bataklığından çıkamaz hale geldi”
Türk Mühendis ve Mimarlar Odası (TMMOB) Elektrik Mühendisleri Odası, zamlı tarifeye “Elektrik fiyatlarına 1 Eylül`den itibaren geçerli olmak üzere yapılan yüzde 20 zamla birlikte 4 kişilik bir ailenin asgari 230 kWh (kilovatsaat) tüketim üzerinden aylık faturası 399 TL`ye yükseldi. Yıllardır sürdürülen ithal kaynaklara bağımlı enerji politikaları ve özelleştirmelerin sonucunda Türkiye, zam bataklığından çıkamaz hale geldi” tepkisini gösterdi.
Yazılı açıklamada, “Haziran 2022`de olduğu gibi bir kez daha güncelleme dönemi olan Ekim ayı beklenmeden zam yapılması, 10 yıldan fazla süredir uygulanan ve otomatik fiyatlandırma mekanizması olarak bilinen ‘Maliyet Bazlı Fiyatlandırma’nın fiilen ortadan kaldırıldığını göstermektedir. Günlük 8 kWh olarak belirlenen ve 30 günlük 240 kWh`a denk gelen ilk kademe sınırında olan konutlar için elektriğe 2022 başından bu yana yapılan zam yüzde 109`a ulaşmıştır. İlk kademe sınırı geçen aileler için tüketimlerine paralel olarak zam oranı da büyümektedir. Elektrik fiyatlarına yapılan zam oranı; sanayi, kamu ve özel hizmetler sektörü ile aydınlatma için daha da yüksek düzeyde gerçekleşmiştir. Böyle yüksek bir maliyet artışı ile üretmek mümkün olmadığı gibi, Türkiye`nin içinde bulunduğu borç-faiz sarmalı, yüksek enflasyon ve ekonomik krizden çıkabilmesi de imkansız hale gelmektedir” ifadeleri yer aldı.
Açıklamada, Türkiye’de mevcut tabloda temel insan hakları kapsamındaki ‘enerji kullanım hakkı” açısından ciddi hak ihlalinin ortaya çıktığını belirtilerek, “Hızlı ve kapsamlı bir kamulaştırmayı önüne koymayan hiçbir programın yoksul halkın evindeki yangını söndürme şansı yoktur” denildi.
CHP: "AKP’nin yanlış politikalarının bedeli vatandaşa kesildi"
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, elektrik ve doğalgaza yapılan zamlar nedeniyle milyonlarca ailenin faturasını ödeyemez duruma geleceğini vurguladı.
Akın, “Konutlarda tüketilen elektrik 9 ayda düşük kademede yüzde 95, yüksek kademede ise yüzde 200 oranında; doğalgaz ise yüzde 165 oranında arttı. Kombiyi açmanın maliyeti şimdiden 2,5 kattan fazla arttı. Sanayi ve ticarethanelere yapılan zamlar da hayat pahalılığını daha da artıracak. Enerjiye kara kış öncesi yapılan bu zamlar kışın vatandaşlarımız için çok zor geçeceğini gösteriyor. Dünya genelinde ülkeler enerji maliyetlerinin yükünü vatandaşlarının üzerinden almak için adımlar atarken, AK Parti iktidarı kendi yanlış politikaların bedelini zam olarak vatandaşa kesti” dedi.
Bu zamlar nedeniyle Türkiye’de enflasyon artışı yaşanmaya devam edeceğini belirten Akın, “Elektrikte 1 Ocak itibariyle Cumhuriyet tarihinin en büyük zammını yapan iktidar, düşük kademede yüzde 51, yüksek kademede ise yüzde 127 oranında zam yapmıştı. Göstermelik KDV indiriminin ardından 1 Haziran’da yüzde 15 ve son olarak 1 Eylül itibarıyla yapılan yüzde 20 oranında zamla; konut abonelerinde yıl bitmeden düşük kademe yüzde 94,5, yüksek kademe ise yüzde 200 zamlanmış oldu. Doğalgazda Karadeniz’de rezerv müjdesinin verilmesinden sonra konut abonelerinde yıl içerisinde yapılan yüzde 20,4 oranındaki zamla birlikte 2022 yılında yapılan toplam zam oranı yüzde 164,1’e çıktı” bilgilerini paylaştı.
Akın, “Elektrikte, konutlarda asgari bir tüketim olarak kabul edilen aylık 240 kilovatsaatin 2021 yılında faturaya yansıması 210 lira olurken; son yapılan zamla birlikte bugün faturaya yansıması 417 liraya çıktı. Doğalgazda ise bu kış hiç zam yapılmasa bile kombiyi açmanın maliyeti şimdiden iki kattan fazla artmış oldu. Kış aylarında ısınma amacıyla gerçekleştirilen ortalama tüketimde kullanılan aylık 300 metreküp doğal gazın faturaya yansıması Aralık 2021’de 570 liradan Eylül 2022 itibarıyla yaklaşık 1200 liraya yükseldi” ifadelerini kullandı.
CHP’li Ahmet Akın, “Temel bir hak olan enerjiye yapılan zamlar nedeniyle faturalarını ödeyemeyen milyonlarca vatandaşlarımız yıl içinde kesintiler yaşıyor. AK Parti’nin yanlış para politikasıyla Türk lirasındaki olağanüstü değer kaybı Türkiye’de vatandaşların derin bir enerji yoksulluğu yaşamasına neden oldu. İktidar faturasını ödeyemediği için icralık olan 5 milyon aile için adım atılacağını duyururken, yapılan son zamla faturasını ödeyemeyen aile sayısı daha da artacak” dedi.
İyi Parti: "Bezirganların haram musluğunu kesin"
İyi Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu, elektrik ve doğalgaza yapılan zamlar nedeniyle iktidara seslenerek, “Oylarıyla en kutlu makamlara geldikleri halde milletimizi unutup saray saltanatına dalan, milletin Hazine’sini çetelerin önüne seren iktidar, dün gece yarısı milletin ekmeğine bir kere daha kan doğramıştır. Bir türlü doyuramadığınız bezirganların haram musluğunu kesin, o para ziyadesiyle Hazine’de kalır, zam yapma ihtiyacı da otomatik olarak ortadan kalkar. Vatandaşın iki büklüm olmuş beline yeni yükler eklemeyin” tepkisini gösterdi.
Doğalgaz ve elektriğe yıl başından itibaren yüzde 85’in üzerinde zam yapıldığını söyleyen Dervişoğlu, İzmir’de gerçekleştirdiği basın toplantısında, “Rusya ve Ukrayna savaşına bağlı olarak zam yapma mecburiyetinde kaldıklarını söylüyorlar. ‘Savaşa rağmen büyüdük’ diyorsunuz. O zaman bu zamların gerekçesi nedir? Ortada bir yalan var. Bu yalanlar, geçim derdini katladıkça katlıyor. Eylül başında yapılan zamla millet önünü göremez hale gelmiştir. Yalanınız, dolanınız, stratejiniz batsın. Milletin yakasından artık düşün. Milletin evladı iş bulamazken beşer, onar maaş verdiğiniz danışmanlarınızla milletin yakasından düşün” diye konuştu.