NATO müttefikleri Türkiye, Romanya ve Bulgaristan, aylar süren görüşmelerin ardından, Rusya’nın Ukrayna savaşı sonucu Karadeniz'de yayılan mayınların temizlenmesine yönelik üçlü girişim kapsamında "Karadeniz Mayın Karşı Tedbirleri Görev Grubu Mutabakatı"nı kabul etti.
İstanbul'daki Kalender Kasrı'nda düzenlenen törende Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Romen mevkidaşı Angel Tilvar ve Bulgaristan Savunma Bakan Yardımcısı Atanas Zapryanov, mutabakat zaptına imza attı.
İmza töreninde konuşan Yaşar Güler, "Savaşın başlaması ile birlikte Karadeniz'de sürüklenen mayınlardan dolayı bir tehdit oluştu. Bunun üstesinden gelebilmek için Bulgar ve Rumen müttefiklerimizle birlikte ortak gayretlerle bugüne kadar geldik. Nitekim, müttefiklerimiz Romanya ve Bulgaristan'a götürdüğümüz teklif sonrasında, stratejik bir vizyon benimsedik “dedi.
Üç ülkenin deniz kuvvetleri komutanlarının operasyonu yürütmek üzere bir komite oluşturacağını belirten Güler, Ukrayna'daki savaşın sona ermesinin ardından bu komiteye diğer Karadeniz ülkelerinin de dahil olabileceğini kaydetti.
Güler, "Devam eden savaşın sona ermesini müteakip şartlar oluştuğunda kıyıdaş ortak ülkelerin katılımı yine bu komitenin onayı ile mümkün olabilecektir. Diğer kıyıdaş olmayan müttefiklerimizin bu inisiyatife muhtemel katkı beklentilerini değerli bulmaktayız. Ancak bu inisiyatif sadece üç kıyıdaş müttefik ülke gemilerine açık olacaktır; diğerlerinin mutabık kalınan ve belli alanlardaki katkıları zaman içinde şartlar oluştuğunda mümkün olacaktır" diye konuştu.
“Bu gelişmeyi görmekten büyük memnuniyet duyuyoruz”
Üç NATO ülkesi arasında imzalanan mutabakata ABD’den ilk tepki Dışişleri Bakanlığı’nın Kamu Diplomasisinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Liz Allen’dan geldi.
İstanbul’daki imza töreninden sadece saatler sonra Washington’da bir etkinlikte konuşan Allen, anlaşmadan memnun olduklarını söyledi.
Kasım ayı başında Bulgaristan’a yaptığı ziyaretteki görüşmelerine atıfta bulunan Allen, “İki, iki buçuk ay önce Karadeniz'de mayın taraması konusunda Bulgaristan, Romanya ve Türkiye arasında bir ortaklıktan oldukça istekli ve kavramsal olarak bahsediyorduk ve son 24 saat içerisinde bu anlaşma İstanbul'da imzalandı. Bu gelişmeyi görmekten büyük memnuniyet duyuyoruz” dedi.
Düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nin Karadeniz’deki güvenlik sorunları ile ilgili etkinliğinde konuşan Liz Allen, Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın kısa süre içinde Bulgaristan'ı ziyaret etmesini planladıklarını açıkladı.
NATO sözcüsü Dylan White da sosyal medya platformu X'te yaptığı bir paylaşımda anlaşmayı memnuniyetle karşılayarak bunun "bölgede ve ötesinde daha fazla seyrüsefer özgürlüğü ve gıda güvenliğine yönelik önemli bir katkı" olduğunu söyledi.
Deniz mayınları, Rusya'nın 2022 Şubat ayındaki işgalinden bu yana Ukrayna'nın Karadeniz üzerinden ihracat yollarını tehdit ediyor. Aralık ayında tahıl yüklemek için Tuna Nehri limanına giden bir dökme yük gemisi dahil birçok ticari gemi mayına çarptı.
Bir Türk Savunma Bakanlığı yetkilisi, Reuters haber ajansına, her ülkeden üç mayın avlama gemisi ve bir komuta kontrol gemisinin bu girişimde görevlendirileceğini söyledi.
İlgili Haberler ABD’nin yeni Karadeniz stratejisi Türkiye için ne anlama geliyor?Güler imza töreninde İstanbul ve Çanakkale boğazlarından savaş zamanında geçişi düzenleyen 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ni de gündeme getirdi.
“Türkiye olarak bölgesel sahiplik ilkesi doğrultusunda Karadeniz’deki dengeyi sağlayan ve bölgenin güvenliği konusunda büyük önem arz eden Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni dikkatle, sorumlu ve tarafsız bir biçimde uyguladık, uyguluyoruz" diyen Güler, Montrö’nün kurallarına riayet eden tüm devletlere teşekkür etti; bundan sonra da tüm devletlerden aynı hassasiyeti beklediklerini ifade etti.
Türkiye geçen hafta İngiltere tarafından Ukrayna'ya hibe edilen iki mayın avlama gemisinin Karadeniz'e giderken kendi sularından geçmesine izin vermeyeceğini, bunun Montrö Sözleşmesi’ni ihlal edeceğini bildirmişti.
Bu haberde Reuters haber ajansından yararlanılmıştır.