Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bu hafta Libya’ya gidecek. Türkiye’nin Trablusgarp Büyükelçisi Ali Kemal Aydın, yeni Libya’yla Türkiye arasında ilişkilerin daha da gelişeceğini; Türk şirketlerin en kısa zamanda Libya’daki çalışmalarına yeniden başlayabileceğini söyledi.
Büyükelçi Ali Kemal Aydın, Libya’nın eski lideri Muammer Kaddafi’nin devrilmesinden sonra başkent Trablusgarp’ta göreve başlayan ilk büyükelçi… Ulusal Geçiş Konseyi tarafından kurulmakta olan yeni Libya’yla Türkiye’nin özel bir ilişki kuracağını söyleyen Türkiye’nin Trablusgarp Büyükelçisi Ali Kemal Aydın, muhabirimiz Elizabeth Arrott’ın sorularını yanıtladı.
“Yeni dönemde Libya’yla Türkiye arasındaki ilişkiler her alanda daha da gelişecektir, bunun için Ulusal Geçiş Konseyi’yle kurduğumuz yakın ilişkiler daha da gelişecektir. Başbakanımız… Cuma günü Libya’yı ziyaret etmeyi öngörmektedir. Bu ziyarette, ortak geleceğimiz, işbirliği alanlarımız ilk elden Ulusal Geçiş Konseyi yetkilileriyle etraflı bir şekilde ele alınacaktır.”
Libya’da çatışmalar büyük ölçüde son buldu ancak bundan sonra demokratik bir sistemin kurulması için Libyalıların önünde zorlu bir süreç var. Bu ülkede bilinçli olarak kurumların oluşturulmamış olması sağlıklı bir demokratik sistemin kurulmasının önündeki en büyük engellerden biri. Büyükelçi Aydın, Türkiye’nin Libya’ya bu alanda da destek sağlayabileceğini söylüyor.
“Libya geçmişte keyfi bir şekilde yönetilmekteydi. Sivil toplum örgütlerinin kurulmaları, faaliyet göstermeleri, demokrasinin kurulup kökleşmesi bütün kurum ve kurallarıyla önemli bir mesele. Türkiye bu alanlarda Libyalıların talep etmeleri halinde ve istedikleri ölçüde gerekli katkıyı yapmaya hazırdır. Bunları kendilerine her vesilede söylemekteyiz. Onlar da Türkiye tecrübesini yakından incelediklerini ve birçok unsurunu yeni Libya’da uygulamak istediklerini ifade etmektedirler. Dolayısıyla Libya’nın yeniden kurulması alanında Türkiye tecrübesini ve bu alandaki uygulamasını yeni Libya’yla paylaşmaya hazırdır. Bu alanda önemli işbirliği fırsatı olduğunu her iki taraf da görmektedir.”
Geçmişte Libyalı subayların Türkiye’de eğitildiği biliniyor. Peki, Türkiye yeni Libya’ya askeri destek verecek mi?
“Libya’da ulusal bir ordunun önümüzdeki dönemde kurulması önemlidir. Bunun için Libyalılar istekli ve kararlıdır. Bu yönde ilk adımlar başlatılmıştır. Türkiye önümüzdeki dönemde Libya’nın kendi milli ordusunu kurmasında her türlü katkıyı vermeye hazırdır. Bu alda da işbirliği yapılacağına inanıyorum. Bu da önümüzdeki dönemde Libyalılarla ele alacağımız konular arasındadır.”
İsyandan önce Türk şirketlerinin Libya’daki yatırımları unutulmamalı. Dışişleri Bakanlığı verilerine göre Türk şirketleri, 2009 yılında Libya’ya 60 milyon dolar yatırım yaptı; inşaat ve müteahhitlik şirketlerinin bugüne kadar 20 milyar dolarlık projeleri vardı. Türk şirketleri için Rusya’dan sonra ikinci en önemli pazar olan Libya’da 115 Türk şirketi faaliyet gösteriyordu. Ve iki ülke arasındaki ticaret hacmi geçen yıl 2 milyar 360 milyon dolardı. Büyükelçi Aydın’a Türk özel sektörünün Libya’daki geleceğini sorduk.
“Türkiye’den çok sayıda müteahhitlik şirketi Libya’da öteden beri faaliyette bulunmuşlardır. Üstlendikleri projeler vardır. Bunlar buradaki olaylar dolayısıyla yarıda kalmıştır. Önümüzdeki kısa süre içerisinde umuyoruz ki Türk şirketleri buradaki faaliyetlerine yeniden başlayacaklardır. Esasen Konsey yetkilileri de şirketlerimizin biran önce bırakmak zorunda kaldıkları işlerinin başına dönmelerine davet etmektedirler. Trablus havalimanının açılması, güvenlik durumunun giderek iyileştiğini memnuniyetle görüyoruz. Biraz daha iyileşmesinden sonra sanıyorum, önümüzdeki kısa dönemde Türk şirketleri işlerinin başına döneceklerdir, projelerine kaldıkları yerden devam edeceklerdir. Ayrıca yeni dönemde Libya’nın yeniden imarı, zarar gören altyapının onarımı konularında da büyük rol üstlenecektir. Öte yandan, ticari ilişkilerimiz de kesintiye uğramıştır bu olaylar nedeniyle. Ticari ve ekonomik ilişkilerimizin de kısa sürede yeniden başlayacağına ve büyük bir hızla gelişeceğine inanıyorum.”