Genel Sekreter Jens Stoltenberg tarafından açıklanan NATO Yıllık Raporu’nda, 31 üye ülke halkı ile anket sırasında üye olmayan ancak geçtiğimiz hafta ittifaka katılan İsveç halkının katıldığı anket sonuçları paylaşıldı. Anket, Rusya-Ukrayna savaşının ardından değişen güvenlik kaygılarını ve üye ülke halklarının NATO’ya ilişkin görüşlerini ortaya koyuyor.
Anketin Türkiye açısından en çarpıcı sonucu NATO üyesi ülkeler arasında kendisini en güvensiz hisseden ülkelerin Türkiye ve Fransa olması. Türk ve Fransız halkının yüzde 49’u kendisini ülkesinde güvende hissetmiyor.
Your browser doesn’t support HTML5
“Türk halkının yüzde 65’i NATO’yu destekliyor, yüzde 49’u kendini ülkesinde güvende hissetmiyor”
Türkiye açısından bir başka önemli sonuç da Türk halkının yüzde 65’inin ülkelerinin NATO’da kalmaya devam etmesini istediğini dile getirmesi oldu.
Anketin ortaya çıkardığı diğer temel sonuç ise, NATO’ya üye 31 üye ülke vatandaşının yüzde 66'sının ülkelerinin NATO'da kalmasını istemesi.
Ankete katılanların yüzde 61'i NATO üyeliğinin üçüncü bir ülkeden saldırı riskini azalttığına inanıyor.
“Ülkenizin NATO’da kalmasını ister miydiniz?”
Ankette, NATO üyesi 31 ülke halkına, “Ülkenizin NATO’da kalmasına ilişkin bir referandum yapılsaydı, ne yanıt verirdiniz?” sorusu yöneltildi.
Ankete katılanların yüzde 66'sı ülkelerinin NATO'da kalması lehinde görüş bildirirken, yalnızca yüzde 11'i ülkelerinin NATO’dan çıkmasını istediklerini dile getirdi.
Türkiye’den ankete katılanların yüzde 65’i “Türkiye NATO’da kalsın” derken, yalnızca yüzde 20’si “NATO’dan çıkalım” yanıtını verdi, yüzde 15’i görüş belirtmedi.
NATO grafiklerinde ilk 10 sıraya bakıldığında; Arnavutluk yüzde 100, Litvanya yüzde 89, Norveç ve Polonya yüzde 88, Portekiz yüzde 83, Romanya yüzde 82, Estonya, Finlandiya ve Danimarka yüzde 81 ve Lüksemburg da yüzde 80 oranında kalması yönünde görüş bildirdi.
Sıralamada son 10 ülkeye bakıldığındaysa; Karadağ yüzde 46, Slovenya yüzde 52, Bulgaristan yüzde 56, Fransa yüzde 57, ABD yüzde 58, Slovakya yüzde 60, Kuzey Makedonya ve Yunanistan yüzde 63, Türkiye yüzde 65 ve Kanada yüzde 66 oranında üye kalma yönünde görüş belirtti.
Türkiye ve Fransa en güvensiz hisseden NATO ülkeleri
İttifak ülkelerindeki yurttaşların yarısından fazlası kendini güvende hissetmiyor. NATO genelinde 2022’de halkın yüzde 53’ü kendisini ülkesinde güvende hissederken, 2023’te bu rakam yüzde 50’ye geriliyor.
Türkiye kendini güvende hissedenler sıralamasında sondan 3’üncü ve en az güvende hissedenler sıralamasında Fransa ile birinciliği paylaşıyor. Türk halkının yüzde 41’i kendilerini ülkelerinde güvende hissettiklerini, yüzde 49 güvende hissetmediğini söylerken, yüzde 10’u ise görüş belirtmiyor.
Fransız, İtalyan ve Türk halkları arasında kendini güvende hissetmeyenlerin oranı, güvende hissedenlerden daha düşük. Diğer ülkelerin tümünde güvende hissedenlerin oranı daha yüksek. Kendini en çok güvende hisseden ülkeler ise İzlanda, Norveç, Karadağ, Danimarka ve Finlandiya.
En çok güvende hisseden 10 ülke:
İzlanda (yüzde 78), Karadağ (yüzde 77), Danimarka (yüzde 76), Norveç (yüzde 75), Finlandiya (yüzde 73), Kanada (yüzde 69), Lüksemburg (yüzde 67), Portekiz (yüzde) ve Slovenya (yüzde 65), Hırvatistan (yüzde 62).
En az güvende hisseden 10 ülke: Fransa (yüzde 32), İtalya ve Türkiye (yüzde 41), Macaristan (yüzde 42), Yunanistan (yüzde 44), Letonya (yüzde 45), Litvanya (yüzde 48), Belçika ve Bulgaristan (yüzde 49), Romanya (yüzde 50).
“NATO saldırı riskini azaltıyor”
Ankete katılanların yüzde 61'i NATO üyeliğinin üçüncü bir ülkeden saldırı riskini azalttığına inanıyor. NATO genelinde bu oran 2021’de yüzde 53 iken; Ukrayna savaşından sonra, geçen yıl ve 2023’te yüzde 61’e yükseliyor.
Türk halkının yüzde 63’ü NATO’da olmanın diğer ülkelerin saldırma riskini azalttığına inanıyor. Buna en çok inananlar ise Arnavutluk, Polonya ve Norveç halkları.
“NATO geleceğimiz için önemli”
Müttefik ülke vatandaşlarının yüzde 75'i, NATO'nun ülkelerinin gelecekteki güvenliği açısından önemli olduğunu düşünüyor. Türk halkının yüzde 33’ü “çok önemli”, yüzde 36’sı “önemli”, yüzde 14’ü “ne önemli ne önemsiz”, yüzde 5’i “çok önemli değil”, yüzde 7’si “hiç önemli değil”, yüzde 5’i de “bilmiyorum” yanıtını veriyor.
Litvanya halkı yüzde 80, Arnavutluk halkı yüzde 69 ve Norveç halkı ise yüzde 68 ile NATO’nun gelecekteki güvenlikleri için çok önemli olduğunu söyleyen halkların başında geliyor.
Savunma harcamaları
Ankete katılanların yüzde 77'si savunma harcamalarının sürdürülmesini veya arttırılmasını destekliyor. Türkiye’den ankete katılanların yüzde 88’i harcamaların yükseltilmesini ya da aynı seviyede tutulmasını istiyor. Savunma harcamalarını arttırma isteği, 2022’de yüzde 35 iken, 2023’te 5 puan artarak yüzde 40’a yükseliyor.
Ankete katılanların yüzde 82'si, Kuzey Amerika ile Avrupa arasındaki ilişkinin güvenlik sorunlarıyla yüzleşmede önemli olduğuna inanıyor. Bu listede alt sıralarda yer alan Türk halkı, yüzde 72 oranıyla, Atlantik ötesi işbirliğine Fransa ve Yunanistan halkıyla eşit seviyede destek veriyor.
Arnavutluk yüzde 93, Litvanya yüzde 91, Polonya ve İngiltere yüzde 90, Finlandiya yüzde 89, Kanada, Portekiz ve Norveç yüzde 88, Romanya yüzde 87, İspanya da yüzde 86 oranında destekliyor.