15 Temmuz darbe girişimi Amerika’nın başkenti Washington’da düzenlenen panellerde tartışılmaya devam ediyor. Üniversiteler Arası Terör Araştırmaları Merkezi’nin düzenlediği panele emekli General Alfred Gray, Şiddet İçeren Aşırılık Çalışmaları Uluslararası Merkezi başkan yardımcısı Ahmet Yayla, Georgetown Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü’nden Sinan Ciddi, Brookings Enstitüsü’nden Kemal Kirişçi ve Demokrasi Savunma Kuruluşu’ndan Jonathan Schanzer panelin konuşmacılarıydı.
Panelde konuşan Kirişçi, 15 Temmuz darbe girişiminin Türkiye’nin 11 Eylül’ü olduğunu söyledi. 11 Eylül’de dönemin Amerikan Başkanı George Bush’un “Ya bizdensin ya da karşımızdasın” dediğini anımsatan Kirişçi, şu anda Türk toplumu ve Cumhurbaşkanı’nın da aynı psikolojide olduğunu kaydetti.
Türkiye’nin çeşitli dönemlerde darbelerle karşı karşıya kaldığını anımsatan Kirişçi, ancak hiçbir zaman TBMM’nin hedef olmadığını vurguladı. Amerika ve Avrupa Birliği’nin Türk hükümetine tepkili olabileceğini belirten Kirişçi “Ancak anlamalılar ki bu bir travma, 11 Eylül saldırılarından farklı olmayan bir travma” dedi.
“Türkler, tankların önüne çıkarak darbe girişimini durdurdukları için gururlu” diyen Kemal Kirişçi, Batı’nın 1989’da Pekin’de tankın önünde duran gence nasıl sempatiyle baktığını hatırlattı. “Bu insan için açıklanan sempati ve empatiyi hatırlıyoruz” diyen Kirişçi, Türkiye’de de benzer insanların olduğunu vurguladı.
Amerikan yönetiminin darbe teşebbüsüne yönelik ilk açıklamasına tepki gösteren Kirişçi, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin “tüm taraflara” sakin olun çağrısı yapmasının kendisini hayal kırıklığına uğrattığını söyledi. “Bir taraf seçilmiş hükümete darbe yaparken ‘bütün taraflara nasıl sakin olun’ dersiniz” ifadelerini kullandı. “Zor bir durum ama Türk kamuoyuna kulak verin” diyen Kirişçi, “Türkiye transatlantik topluluğunun üyesi olmasaydı, durum nasıl olurdu?” şeklinde sordu.
Kemal Kirişçi
Konuşmacılardan Ahmet Yayla da TSK’daki generallerin yarısının darbe girişimi sonrası görevlerinden olduklarına dikkati çekti. Yayla, generallerden kimin darbeyi gerçekleştirdiğinin bilinmediğini kaydetti. Yayla’ya göre darbe teşebbüsü sonrası yakalananların listesi daha önceden hazırlandı. Yayla ayrıca yakında değişecek Anayasa ile yeni bir Türkiye Cumhuriyeti’nin oluşacağını öne sürdü.
Ahmet Yayla
Panele katılan Sinan Ciddi de, Türkiye’de Batı’nın darbe teşebbüsüne bakış açısının yanlış olduğunu belirten bir anlayış olduğunu söyledi. Durumun herhangi bir toplum için travmatik olacağını kaydeden Ciddi, “Yaşananların insanlar üzerindeki etkisi anlatılabilir mi, bilmiyorum” ifadelerini kullandı. Ciddi’ye göre Türk toplumunun kafası çok karışık. Bu darbe teşebbüsü Türk-Amerikan ilişkilerini çok kötü etkiledi diyen Sinan Ciddi, Ankara’nın Gülen’in hemen iadesini istediğine dikkat çekti. Yakın zamanda Gülen’in Türkiye’ye iade edileceğini düşünmediğini kaydeden Ciddi, Gülen’in Türkiye ile arasında iade anlaşması olmayan bir ülkeye gidebileceğini de vurguladı.
Sinan Ciddi