Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), menkul kıymet düzenlemesinde, 15 bin liraya kadar kredi kartı nakit avans ve kuyum harcamalarına getirdiği istisna düzenlemesini, kamuoyunda oluşan tepkiler sonrasında geri çekti.
Merkez Bankası’nın düzenlemesi sonrasında dün binlerce kullanıcı, bankaların kendilerine sağladığı nakit avans imkanından faydalanamadı.
Bu konu sosyal medyada ağırlıklı bir gündem olunca TCMB’nin bu uygulamasına, iktidar partisi içinden de çok tepkiler yükseldi.
Özellikle AKP Merkez Yönetim Kurulu üyesi ve eski İstanbul Milletvekili Metin Külünk’ün “Bu doğrudan seçim öncesi finansal operasyon kokmaktadır. Bu hatadan dönülmelidir. Merkez Bankası’nın göndermiş olduğu, menkul kıymet tesisine ilişkin uygulama talimatlarındaki değişiklik hükümleriyle birlikte kredi işlemleri, tamamen bankalar nezdinde durdurulmuş vaziyettedir. Piyasaları durdurmaya ne hakkınız var? İflas kapısını açmaya ne hakkınız var?” şeklindeki sözleri çok tartışıldı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı TCMB’nin düzenlemesini televizyonda savunmuştu
Ancak dün Habertürk televizyonunda Kübra Par’ın sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, eleştirilere rağmen düzenlemeyi savunmuştu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı’nın “Dar gelirli vatandaşları uzaktan yakından ilgilendiren bir durum değil. Limiti elli bin TL’nin üzerindeki kredi katlarında, yoğun olarak altın ya da döviz alma gibi ekonomiye katkı vermeyen yastık altı diye ifade ettiğimiz ekonominin dışına kaynağını taşıyan bir mekanizmanın çalıştığını görünce, bu düzenlemeyi yaptılar” demesine rağmen TCMB geri adım atarak düzenlemeden vazgeçti.
Prof. Günçavdı: “Bu tutum değişikliği seçimden sonrasının tufan olduğunu gösteriyor”
İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öner Günçavdı, Merkez Bankası’nın ekonomik gerekçelerle verdiği kararı, siyasi ihtiyaçlar nedeniyle geri çektiğini dile getirdi.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Prof. Günçavdı, “Merkez Bankası tabii ki ekonomiyi gayet iyi biliyor. Bakın dün Merkez Bankası brüt rezervlerinin, bir önceki haftaya göre 9 miyar dolar azaldığını açıkladı. Ekonomik realitelerden dolayı ilk tur sonrası böyle bir düzenlemeye mecbur kaldılar. Ancak birçok orta gelirli insan, bankaların sağladığı olanaklarla günü kurtarıyordu. Yükselen tepkiler sonrası geri adım attı. Bu aslında bir tutarsızlık değil. Ekonomik gerekçelerle verdikleri kararı, iktidarın siyasi ihtiyacı doğrultusunda geri çekti. Çünkü önümüzde bir seçim var. Ama çelişki gibi görünen, 24 saat içindeki bu tutum değişikliği, seçimden sonrasının tufan olduğunu gösteriyor” dedi.
Prof. Dr. Başlevent: “Yaşananlar yeni ekonomik modelin iflası aslında”
TCMB net rezervlerinin 2,3 milyar dolarla son 21 yılın en düşük noktasına gerilediğini vurgulayan ekonomist Cem Başlevent de bu gelgitlerin ekonomik duruma dair endişeleri görünür kıldığı görüşünde.
VOA Türkçe’nin konuştuğu Prof. Başlevent, “Düşük faizli borç parayla döviz ve altın alımını durdurmak için alınan karar doğruydu ama seçim öncesi yapılması şaşırtıcıydı. Belli ki ‘Ekonomide sıkıntı yok" algısının bozulduğu görünür hale geldiği için geri adım atıldı. Rezerv rakamlarındaki erime neredeyse tarihi bir dip noktasına gidildiğini gösteriyor. Dolayısıyla da rezerv kullanımının sonuna yaklaşıldığının farkındalar. Bankalara ‘TL varlıklarını arttırın yoksa devlet tahvili alın’ deniyor. En yüksek faizi kamu bankaları veriyor. Bunun talimatsız olduğunu düşünmek imkansız. Eylül 2021’de yayımlanan Orta Vadeli Program’ı hatırlayın. Orada 2023 dolar kuru 10 lira idi. Hedef ihracata dayalı büyüme idi. Şimdi dolar 20 liraya geldi. İhracatın kurun düşük olduğunu söylüyor. Yaşananlar yeni ekonomik modelin iflası aslında” dedi.