Sıcak hava dalgası Kuzey yarımküreyi adeta kavuruyor. Aşırı sıcaklar bir yandan ölümlere ve çok sayıda insan için sağlık sorunlarına neden olurken diğer yandan ekonomi alanında da ciddi problemlere ve maliyetlere neden oluyor.
Son veriler aşırı sıcak hava yüzünden üretimin düşmesinin yüz milyarlarca dolar kayba neden olduğunu ortaya koyuyor.
Your browser doesn’t support HTML5
Sıcak havalar sadece insanları değil ekonomiyi de çarpıyor
Aşırı sıcak havalar son yıllarda sağlıktan ekonomiye çok sayıda alanda olumsuz etkilere neden oluyor. Amerikan Çevre Koruma Dairesi verilerine göre, bir yıl içinde aşırı sıcak havanın etkili olduğu gün sayısı 1960’lı yıllarda ortalama 23,8 gün iken, bu sayı 2000’li yıllarda 53,5 güne, 2020’li yıllardaysa 72,7 güne yükselmiş durumda.
Sıcak havalar her yıl rekor kırarken bu durum işgücüne olumsuz yansıyor.
Bir yıl içinde 70 günden fazla aşırı sıcak hava koşullarıyla karşılaşıyor olmanın ekonomi üzerinde de ciddi olumsuz etkileri görülüyor. Bir yandan verimlilik düşerken, diğer yandan tarımdan sanayiye birçok alanda üretim sekteye uğruyor.
ABD Senatosu’nun Ortak Ekonomik Komisyonu, 2023 yılında yayımladığı bir raporla, aşırı sıcakların üretime olumsuz etkisinin 100 milyar dolara ulaştığına, 2050 yılına kadar da 500 milyar dolara ulaşacağına dikkat çekti. Aynı raporda paylaşılan bir başka veriye göre, hava sıcaklığının 32 dereceye yükselmesi verimliliğin yaklaşık yüzde 25, 38 dereceye yükselmesiyse verimliliğin yüzde 75 azalmasına neden olabiliyor.
Senato komisyonunun raporuna göre, küresel sıcaklık artışının 2 santigrat derece ile sınırlı kalması halinde ABD'de aşırı sıcak hava koşullarına maruz kalan çalışan başına yılda ortalama 14 iş saati kaybedeceği öngörülüyor. Eğer 4 derecelik bir artış olursa, verimlilik kaybının iki katından fazla olması bekleniyor.
American Progress isimli kurum da yayımladığı bir raporla sıcak havaların çalışanlar üzerindeki etkisi ve ekonomiye zararlarına dikkat çekiyor. Kurumun raporuna göre açık havada ve daha düşük ücretlerle çalışan kişiler sıcak havanın olumsuz etkilerinden diğer çalışanlara göre 5 kat daha fazla etkileniyorlar. Bu alanlarda çalışanlarda ciddi sağlık sorunları ve ölümlerle karşı karşıya kalındığı ifade ediliyor.
Avrupa ülkeleri de sıcak havaların etkisinde
American Progress’in raporu da eğer önlem alınmaz ve mevcut akım devam ederse 2050 yılına kadar sıcak hava kaynaklı üretim sorunları nedeniyle ekonomik zararın 500 milyar dolara ulaşabileceğini ortaya koyuyor.
Birleşmiş Milletler’in (BM) verilerine göreyse sıcak havalar insanların ev seçimi yaparken tercihlerini de etkiliyor ve bu da emlak sektörüne yansıyor.
Yine BM raporlarında sıcak havalar nedeniyle artan hastalıkların hastanelere yatışları arttırdığı, bunun da sağlık ve sigorta harcamalarını yükselttiğine vurgu yapılıyor.
Dünya Ekonomik Forumu da yayımladığı bir raporda sıcak havaların ekonomiye etkileri konusunda “Daha fazla hava olayı, gıda, mal ve işgücü mevcudiyeti üzerindeki belirsizliği arttıracak ve bu da yatırım, tüketim ve ticareti etkileyecektir. Bu durum, politikacıları ve hükümetleri önümüzdeki on yıllarda hava koşullarına bağlı yıkım ve aksaklıklar karşısında bazı zor kararlar almaya zorlayacak ve iklim değişikliği tehdidi konusunda harekete geçmeleri için ivme sağlayacaktır” tespitinde bulunuyor.
Ülkeden ülkeye farklı değişimler bekleniyor
Sıcaklık artışlarının farklı ülkelerde üretim verimliliği açısından farklı sonuçlar yaratabileceğine de dikkat çekiliyor. Kuzeydeki ülkelerde hava sıcaklığının yükselmesinin çalışan verimliliğinde artışa neden olabileceği ifade edilirken, güneyde zaten sıcak hava etkisinde olan ülkelerdeyse verimliliğin daha da düşeceğine işaret ediliyor.
ABD San Francisco Merkez Bankası tarafından hazırlanan bir rapor bu farklılıklara işaret ediyor. Yaklaşık 155 ülkeden elde edilen verilerin değerlendirildiği raporda olumsuz etkilerin küresel anlamda geçici olabileceğine işaret edilirken özellikle kuzeydeki soğuk iklimli ülkelerde ısınan havayla birlikte verimliliğin artabileceğine dikkat çekiliyor.
New York
San Francisco FED’i tarafından hazırlanan rapora göre, daha yüksek sıcaklıklar soğuk havanın etkili olduğu İsveç'te kişi başına üretimi yüzde 4,4 artırırken, ABD'de yüzde 2,3 ve Hindistan'da yüzde 8,5 azaldı. Ancak rapora göre her ne kadar bazı ülkelerde verimlilik ve üretim artışı sağlansa da toplamda küresel anlamda etki olumsuz olarak değerlendiriliyor. Buna göre ülkeler arasındaki olumlu ve olumsuz etkilerin toplanması, daha yüksek sıcaklıkların 2100 yılında kişi başına toplam küresel çıktıyı yüzde 3,4 oranında azaltacağı anlamına geliyor.
Tarım ve hayvancılık da olumsuz etkileniyor
Aşırı sıcak havalar sadece tarım sektöründe çalışan işçilerin performansını etkilemekle kalmıyor aynı zamanda ürünleri ve hayvanların sağlığını da olumsuz etkiliyor.
Tarım alanları aşırı sıcaklardan olumsuz etkileniyor.
Raporlara göre, ABD genelinde 2001 yılından bu yana sıcak havaların olumsuz etkileri nedeniyle tarım alanlarında ciddi üretim kayıpları yaşanıyor. Bu koşullar ABD’de en az 6 eyalette; New Mexico, Arizona, California, Nevada, Colorado ve Utah’ta çiftçilere federal destekli mahsul sigortası ödemelerinde 1,3 milyar doların üzerinde bir ödeme yapılmasına yol açmış durumda.
Uzmanlar ayrıca sıcak hava dalgalarının hayvan kayıplarına, daha pahalı yemeklik yağa ve buğday gibi temel tahıllarda kıtlığa neden olduğuna da dikkat çekiyorlar.