Ukraynalı yetkililer, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’ya saldırmak için bahane aradığını öne sürüyor.
2014 yılında eski Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in istifa etmesinin hemen ardından Rusya, Ukrayna’nın Kırım yarımadasını topraklarına katmıştı. Kiev hükümeti, Moskova’nın önümüzdeki dönemde, Ukrayna’nın güneydoğusundan Kırım’a uzanan karayolunu kontrol altına almak için saldırı hazırlığı yaptığını iddia ediyor.
Kievli yetkililere göre Moskova, Ukrayna’nın ağırlıklı olarak Rusça konuşulan doğu bölgesi Donbas’ta Rus yanlısı militanlar ve Rus güçleriyle Ukrayna ordusu arasındaki “donmuş çatışmanın” yeniden kızışmasını bahane ederek Ukrayna’nın güneydoğusuna saldırmayı planlıyor.
Rusya’nın, Kırım’da asker sayısını ve S-400 Triumph füzeleri dahil askeri teçhizatını arttırmasıyla Ukrayna’nın Kırım yarımadasına terör eylemleri düzenleyecek bir grup sabotajcı sızdırdığını iddia etmesi Kiev tarafından saldırıya hazırlık olarak görülüyor. Ukraynalı askeri istihbarat yetkilileri, Batı’nın gözünde Ukrayna’nın saygınlık kaybetmesi için uğraşan Kremlin’in sabotajcı iddialarını tırmandırmasını bekliyor.
Ukrayna, Rusya’nın 18 Eylül’deki parlamento seçimlerinden önce bir saldırı başlatmayı planladığını iddia ediyor. Ancak Ukrayna’nın provokasyon yaptığını söyleyen Rus yetkililer, bu iddiayı reddediyor.
Ukraynalı eski istihbarat yetkilisi, askeri uzman Alexey Arestoviç, Putin’in “küçük ve güzel” bir zafere ihtiyacı olduğunu söylüyor.
Askeri uzman, büyük bir saldırı olması halinde, Rusların Mariupol’u alarak Kırım’a giden karayolunu ele geçirmek isteyeceklerini belirtiyor. Arestoviç bu sayede, Rusya’nın milyarlar harcayarak bir köprü ve petrol boru hatları inşa etmesine gerek kalmayacağını söylüyor.
Arestoviç’e göre, Kırım ordusunun en büyük korkulu rüyası, Rus güçlerinin liman kenti Mariupol’a girmeden önce, Ukrayna’nın kuzeyindeki Enerhodar bölgesine kadar ilerlemesi.
Buarada, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) Mariupol’da görevli bazı üyeleri, herhangi bir saldırı durumunda kenti hızla terk etmek için hazırlık yapıyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Güvenlik Sözcüsü Albay Oleksandr Motuzyanik, Rusya’nın Kerson ve Zaporizya kentleri başta olmak üzere, Ukrayna üzerindeki insansız hava aracı faaliyetlerinin son dönemde büyük oranda arttığını söylüyor.
Ukrayna askeri yetkilileri, Rusya’nın Donbas bölgesinde Kramatorsk’un güneyi ve Horlivka’nın kuzeyindeki tepeleri ele geçirmeyi hedeflediğini düşünüyor. Yetkililer, Rusya’nın bu tepeleri ele geçirerek, Donetsk’teki Rus yanlısı ayrılıkçıları kuşatan Ukrayna güçlerini bombalamak için stratejik bir noktaya ulaşmış olacağını söylüyor.
Amerika, Kanada ve bazı NATO ülkelerinden askeri danışmanların verdiği eğitim sayesinde Ukrayna ordusunun geçen yıla göre çok daha güçlü olduğunu hatırlatan Arestoviç, saldırının Kırım’da başlaması halinde, Rus güçlerini durdurabileceklerini savunuyor.
Donbas’ta ise taraflar aşağı yukarı eşit güce sahip. Ukrayna’nın doğusundaki 500 kilometrelik sıcak şeritte 100 bin Ukrayna askeri konuşlanmış durumda.
Ukrayna askeri yetkililer, ülkenin doğusundaki topraklarda Rusya’nın desteklediği 45 bin savaşçı bulunduğunu ve uluslararası sınırın Rusya tarafında 45 bin Rus askerinin harekete geçmeye hazır olduğunu söylüyor.
Güneyde ise, durum eşit değil. Ukrayna’nın Kherson ve Zaporizya bölgelerinde konuşlanmış 10 bin civarında askeri var. Buna karşılık Rusya, 2014’teki Kırım ilhakından beri bölgedeki asker ve teçhizat gücünü arttırıyor. Batılı ve Ukraynalı yetkililer, Rusya’nın Kırım yarımadasında 45 bin askeri olduğunu söylüyor.
Kiev, Rusya’nın Kırım’a asker ve teçhizat yığmasından kaygılı. Öte yandan Rusya’nın Kırım’ı topraklarına katmasından sonra Kırım ve Ukrayna sınırında çatışma yaşanmadı.
2008’deki Rusya-Gürcistan savaşı üzerine kitap yazan askeri uzman Anton Lavrov, Kremlin’in Ukrayna’ya saldırı planlamadığını iddia ediyor. Lavrov “Donbas’taki durum kötüleşmeyecek çünkü Rus ordusu böyle bir şeye hazır değil” şeklinde konuşuyor. Lavrov bunun en önemli kanıtı olarak, Rusya’nın Donbas sınırında kara kampları kurmamasını gösteriyor.
Moskova’nın tam olarak ne plandığını tahmin etmenin zor olduğunu söyleyen Albay Motuzyanik “Saldırı olması halinde, karşılık veririz” diyor. Öte yandan AGİT, her iki tarafı da ateşkesi ihlal etmekle suçluyor. Motuzyanik, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması durumunda Batı’nın nasıl bir siyasi tepki ve Ukrayna’nın nasıl bir askeri karşılık vereceğini anlamaya çalıştığını söylüyor.
Motuzyanik, Ukraynalı güçlerin Rusya’nın Donbas’taki askeri yığınağını arttırdığını kaydettiklerini söylüyor.
Ancak Kiev’de bazı yetkililer, Putin’in asıl amacının Batı’ya, Kırım ilhakından sonra Rusya’ya karşı uyguladığı ekonomik yaptırımları kaldırması için baskı yapmak olduğunu düşünüyor.
Rusya’nın Batı ile ticari ilişkileri düzeltmesi, petrol fiyatlarındaki düşüşten dolayı geçen yıl yüzde dört oranında küçülen ve bu yıl da yüzde ikilik bir gelir kaybı yaşaması beklenen Rus ekonomisinin biraz rahatlaması anlamına geliyor.
Uzmanlara göre böyle bir senaryoda Rusya’nın önünde iki seçenek var. Rusya, ya savaş kartını geri çekerek ekonomik yaptırımların hafiflemesini sağlayacak. Ya da, Ukrayna’nın Kırım’da sabotaj eylemleri düzenleme iddialarında başarıya ulaşarak Kiev hükümetinin Batı’nın gözünde saygınlığını kaybetmesine yol açacak.