Rus Paralı Asker Grubu Wagner Nasıl Bir Oluşum?

Biden yönetimi Rusya’nın savunma sektörüne ve paralı asker grubu Wagner’e karşı yaptırımları sıkılaştırdı.

ABD Maliye Bakanlığı geçtiğimiz hafta Wagner Grubu’nu uluslararası suç örgütü listesine aldı.

Wagner Grubu’ndan onbinlerce paralı asker Rus işgali altındaki Ukrayna’da çatışıyor.

Rusya’nın Özel Askeri Şirketi Wagner

Wagner Grubu’nun sahibi kim?

Rus paralı asker grubunun sahibi Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e yakın Yevgeni Prigozhin.

1981’de soygun ve saldırı suçlarından 12 yıl hapis cezası alan Prigozhin cezaevinden çıktıktan sonra Rusya’nın St. Petersburg kentinde restoran açtı. 1990’larda şehrin belediye başkan yardımcısı olan Putin’le o dönem tanıştı.

Putin’le bağlantılarını kullanarak catering şirketini büyüttü. Rus hükümetinden yüklü ihaleler aldı ve bu sayede Putin’in şefi unvanını kazandı. Medya dahil olmak üzere başka sektörlere de girdi.

Kurduğu trol fabrikası sebebiyle ABD’de 2016 yılındaki başkanlık seçimlerine müdahale suçundan hakkında iddianame hazırlandı.

İlgili Haberler ABD’den Wagner’e Ek Yaptırımlar

Paralı asker oluşumları Rusya’da yasadışı olmasına rağmen Wagner Grubu 2022 yılında kayıtlı bir şirket olarak St. Petersburg kentinde yeni bir merkez açtı.

Daha önce Wagner Grubu’yla bağlantısı olduğunu reddeden Prigozhin Eylül ayında şirketin sahibi olduğunu kabul etti ve bu ay şirketin kurucusu, yönetici ve finansörü olduğunu açıkladı.

Wagner hangi ülkelerde faaliyet gösteriyor?

İlk kez 2014 yılında Kırım’ın Rusya tarafından ilhak edilmesinin ardından Ukrayna’nın doğusunda çıkan çatışmalarda grubun adı duyuldu.

Rusya bu bölgede tam aksini gösteren deliller olmasına rağmen ayrılıkçılara silah ve asker gönderdiğini yalanladı.

Çatışmada özel güvenlik şirketi elemanlarını yani paralı askerleri kullanması Moskova’ya bu iddiaları yalanlama imkanı verdi.

Şirket adını ilk komutanı ve Rus ordusundan emekli bir yarbay Dimitri Utkin’in takma isminden alıyor.

Wagner personeli Ukrayna dışında iç savaşta Rusya’nın Cumhurbaşkanı Beşar Esat’ı desteklediği Suriye’de ve Halife Haftar’a bağlı güçlerin yanında Libya’daki çatışmalara katıldı.

Paralı asker grubunun Orta Afrika Cumhuriyeti ve Mali’de de faaliyet gösterdiği biliniyor.

Wagner Grubu’na karşı hangi iddialar var?

Batı ülkeleri ve Birleşmiş Milletler uzmanları Wagner Grubu’na bağlı paralı askerleri Orta Afrika Cumhuriyeti, Libya ve Mali’de insan hakları ihlalleri yapmakla suçluyor.

İlgili Haberler Wagner'in Mahkumları Kullanması Stalin'i Hatırlatıyor

2021 yılında Avrupa Birliği Rus paralı asker grubunu Afrika ülkeleri ve Ukrayna’da işkence ve yargısız infaz dahil ağır insan hakları ihlalleriyle suçladı.

Sosyal medyada paylaşılan bazı görüntülerde Wagner’e bağlı paralı askerlerin Suriyeli bir adama işkence yaptığı ve balyozla döverek öldürdükleri iddia edildi.

Ukrayna’da nasıl bir rol oynuyor?

Rus askerlerinin bir dizi engelle karşılaştığı ve kayıp verdiği Ukrayna’da Wagner Grubu daha görünür hale geldi.

Şirketin sahibi Prigozhin Donetsk bölgesinde Soledar’ı Wagner’e bağlı paralı askerlerin ele geçirdiğini iddia etti.

Rus güçlerinin aylardır ele geçirmeye çalıştığı Bahmut kentindeki saldırıya da Wagner’in liderlik ettiğini söyledi.

Soledar’ın ele geçirilmesinin ardından Savunma Bakanlığı ve Wagner Grubu arasında bunun kimin başarısı olduğu konusunda anlaşmazlık yaşandı.

ABD’nin tahminlerine göre Wagner’in Ukrayna işgali başlamadan önce çoğu eski asker olan 5 bin personeli bulunuyordu. Ancak şu anda yaklaşık 50 bin personeli çatışıyor.

ABD Ulusal güvenlik Konseyi’ne göre Ukrayna’da çatışan personelinin yüzde 80’ini cezaevlerinden toplanan eski suçlular oluşturuyor.

Wagner’in çatışmada ayda 100 milyon dolar harcadığı ve Kuzey Kore’den roket ve füze dahil silah aldığı belirtiliyor.

İngiltere istihbaratı grubun Rusya’nın ordu için asker bulmakta zorlandığı için geçen yıl çok sayıda alım yapmaya başladığını belirtiyor.

Rus ordusunun komuta kademesi Wagner hakkında ne düşünüyor?

Ukrayna’daki çatışmalar sırasında Wagner personeli oldukları iddia edilen bir grup asker, Rusya Genelkurmay Başkanı General Valery Gerasimov’u mühimmat sağlamadığı gerekçesiyle hedef aldıkları bir görüntü yayınlamıştı.

Şirketin sahibi Prigozhin son aylarda ordunun üst kademesini beceriksizlikle suçladı.

Putin ise Ukrayna’daki Rus kuvvetlerinin sorumluluğunu General Gerasimov’a vererek Rus askeri yetkiliye güvenini teyit etti.

Wagner Grubu Batı ülkelerinin yaptırım listesinde mi?

ABD Maliye Bakanlığı’na bağlı Yabancı Varlıkların Kontrolu Ofisi (OFAC) 26 Ocak’ta Ukrayna işgali sebebiyle Rusya’ya yaptırımlar kapsamında, Rus savunma şirketleri ve Rus paralı asker grubu Wagner’le bağlantılı olduğu iddia edilen firmalara genişletilmiş yaptırım açıkladı.

Bu kapsamda merkezi Birleşik Arap Emirlikleri’nde bulunan Kratol Aviation adlı havacılık şirketi Wagner’e destek verdiği gerekçesiyle yaptırım listesine alındı.

Açıklamada ABD’nin “uluslararası suç örgütü” olarak yaptırım listesine aldığı Wagner’in bu şirket tarafından sağlanan uçakları Orta Afrika Cumhuriyeti, Libya ve Mali arasında personel ve ekipman taşımak için kullandığı belirtildi.

Avrupa Birliği de Prigozhin, Wagner’le bağlantılı bazı kişiler ve grupla bağlantılı Suriye’de faaliyet gösteren merkezi Rusya’daki enerji şirketlerini yaptırım listesine aldı.

Bu haberde The Associated Press haber ajansından alıntılar yapılmıştır.