Avrupa, NATO Savunma Bakanları toplantısının yapılacağı Çarşamba gününe yine gergin girdi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Moskova'nın sahadaki Rus birliklerinin geri çekilmeye başladığı açıklamasına rağmen, "NATO'nun Ukrayna sınırlarında gerilimi azaltacak herhangi somut bir işaret görmediklerini ve Rusya'nın hala Ukrayna'ya saldırabileceğini" dile getirdi.
Rusya Savunma Bakanlığı ise birliklerinin "Kırım'daki tatbikatları tamamladığı ve geri dönmeye başladığını" açıkladı.
NATO Savunma Bakanları, Rusya-Ukrayna sınırında yaşanan krize ilişkin son gelişmeleri ve Rusya'nın Ukrayna sınırından güçlerini çekmeye başladığı açıklamasından sonra İttifak'ın atacağı adımları tartışmak üzere, Genel Sekreter Jens Stoltenberg başkanlığında Brüksel'de toplandı.
Toplantıda özellikle, NATO'nun krizdeki son gelişmelere kısa, orta ve uzun vadede nasıl bir duruş sergileyeceği, Avrupa'nın "kritik savunma" ihtiyaçları ve Ukrayna ve Gürcistan başta olmak üzere NATO'nun yakın ortaklarıyla dayanışma konusunu ele alacak.
NATO Savunma Bakanları, yarın Ukrayna ve Gürcistan savunma bakanlarının da katıldığı bir toplantı daha yapacak.
Toplantıdan bir gün önce Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya'nın geri çekileceği sinyalini vermesi üzerine, Batılı istihbarat kurumlarının Rusya'nın Ukrayna'ya saldıracağı gün olarak dile getirdikleri 16 Şubat Çarşamba gününü "Birlik Günü" ilan etti.
Your browser doesn’t support HTML5
"Rusya Hala Ukrayna'yı Uyarmadan İşgal Edebilir"
Rusya'dan "Kırım'dan çekiliyoruz" açıklaması
Toplantı sabahı Rusya'dan "Kırım'da askeri manevraların sona erdiği ve Rus güçlerinin ayrıldığı" açıklaması geldi. Rusya Savunma Bakanlığı'ndan Rus haber ajanslarına yapılan açıklamada, "Kırım Yarımadası'nın üslerinde tatbikatlarını tamamlayan güney askeri bölgesi birimleri, demiryoluyla ana üslerine dönüyor" denildi.
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'nın Kırım yarımadasında askeri tatbikatlar yaptıktan sonra, alandan ayrılmak üzere hazırlanan tanklar ve askeri araçlarla dolu bir demiryolu konvoyunun, alanı terketmek üzere bir köprüden geçtiğini gösteren bir video yayınladı.
Belarus, büyük çaplı askeri manevraların bir parçası olarak Belarus topraklarında konuşlandırılan Rus askerlerinin, planlandığı gibi 20 Şubat'ta ülkeyi terk edeceklerine dair teminat verdi. Belarus Dışişleri Bakanı Vladimir Makei, düzenlediği basın toplantısında, "Rusya ile yapılan manevralardan sonra Belarus topraklarında tek bir asker, tek bir ekipman kalmayacak" dedi.
Stoltenberg: "Rusya'nın saldırı riski hala var"
Ancak Savunma Bakanları toplantısı için Brüksel'deki NATO karargahı girişinde konuşan Genel Sekreter Stoltenberg, Rus güçlerinin olası bir geri çekilmesinin somut olarak teyit edilmediğini açıkladı. NATO olarak bölgedeki hareketliliği çok yakından izlediklerini dile getiren Stoltenberg, "Şu ana kadar sahada bir gerilimi azaltma veya Ukrayna sınırlarında Rus askeri varlığının azaldığına dair herhangi bir işaret görmedik. Aksine, Rusya askeri varlığını güçlendirmeye devam ediyor gibi görünüyor. Rusya, 100.000'den fazla askeri kapasitesiyle Ukrayna'yı hala önceden uyarmadan işgal edebilir. Rus birliklerinin sınırdaki hareketleri olağandır ve mutlaka bir geri çekilme işareti teşkil etmez. Sırf askerler çekiliyor sözleri üzerine tansiyonun düştüğünü söyleyemeyiz" dedi.
Stoltenberg, Rusya'nın son haftalarda Ukrayna sınırına sürekli artan bir şekilde mühimat, ağır silah ve asker yığdığını belirterek, "Askerlerin çekilmesi, mühimatın orada kalması gibi bir durum tespit ediyoruz. Ancak daha somut bir çekilme işaretine ihtiyacımız var. Rusya ile oturmaya ve tartışmaya hazırız ama aynı zamanda en kötüsüne de hazırız. Özetle en iyisi için çok çalışıyoruz, ama en kötüsüne de hazırız" dedi.
Stoltenberg, sorular üzerine, "Moskova'dan gelen işaret ve mesajlar, iyimser olmayı getiriyor. Bunu defalarca söyledik. Ama diğer taraftan hiçbir Rus gücünün ayrıldığını tespit edemedik. Sınırdaki hareketleri çok yakından izliyoruz. Şimdilik gerilimin düşürülmesi gibi bir durum tespit etmedik. Ama Rusya'dan gelen diplomatik yol mesajını da duyuyoruz" diye konuştu.
Stoltenberg, toplantının ilk günü "Avrupa'nın kritik güvenlik durumunu" konuştuktan sonra, ikinci gün Ukrayna ve Gürcistan savunma bakanları ile konuyu tartışacaklarını da ekledi.
Toplantıya katılan ABD Savunma Bakanı Llyod Austin de, görevi Ekim ayında sona erecek Genel Sekreter Stoltenberg'i överek, "Bu kadar zor bir dönemde sizin gibi bir Genel Sekreter'e sahip olduğumuz için şanslıyız" dedi. Austin, Ukrayna'daki son gelişmelerle ilgili, "Ortak güvenliğimizi ilgilendiren konularla ilgili oldukça yüklü ve acil bir ajandamız var. Bugün bütün bunları konuşacağız" dedi.
İngiltere de "söylem değil eylem" dedi
Toplantıya katılan savunma bakanları girişte gazetecilere, "Tüm NATO üyelerinin Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü desteklediklerini" dile getirdi. BBC ve Sky News'a konuşan İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace da, Rusya'nın "eylemleriyle yargılanacağını" söyledi. Wallace, "Kremlin tarafından açıklanan geri çekilme kanıtını henüz görmedik. Aslında, sahra hastaneleri ve konuşlandırılmış İskender füzeleri gibi stratejik silah sistemleri gibi şeylerin inşasının devam ettiğini gördük. Gerginliği açık bir şekilde azaltana kadar, Kremlin'in yönü konusunda hepimizin dikkatli olması gerektiğini düşünüyorum. Birliklerin geri çekilmesiyle gerginliğin net bir şekilde azaldığını görmemiz gerekiyor" dedi.
Kremlin: "Biden'ın ifadeleri olumlu"
Kremlin ise ABD Başkanı Joe Biden'ın Ukrayna krizini yatıştırma müzakerelerine ilişkin sözlerini "olumlu" bulduklarını açıkladı. Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov gazetecilere verdiği demeçte, "ABD Başkanı'nın ciddi müzakerelere hazır olduğunu ifade etmesi olumlu" dedi.
Dimitri Peskov, gazetecilere verdiği demeçte, ABD Başkanı'nın ciddi müzakerelere hazır olduğunu ifade etmesi olumlu" dedi. Peskov, Batı ile yaklaşan müzakerelerin "çok zor" olacağını, Rusya için, soğuk savaşın eseri olan Avrupa güvenlik mimarisinin elden geçirilmesinin önemli olduğunu söyledi. Peskov, "Müzakereler çok zor olacak, her iki tarafta da çok fazla esneklik, siyasi irade gerekecek" dedi.
Rusya, NATO'nun kendi sınırlarına doğru genişleme politikasına son verilmesini istiyor, Rus topraklarına saldırı silahları konuşlandırmama taahhüdü ve NATO altyapısının Doğu Avrupa'dan çekilmesi çağrısında bulunuyor. Batı ise karşılıklı olarak silah kontrolu, hassas altyapılara karşılıklı güven, Avrupa'nın güvenlik ihtiyaçlarını görüşmeyi teklif ediyor.