Rusya, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın bölgenin kontrolünü Danimarka'dan almak için askeri ya da ekonomik tedbirleri reddetmesinin ardından Grönland ile ilgili durumu yakından izlediğini açıkladı.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov Perşembe günü gazetecilere yaptığı açıklamada, “Durumun bu oldukça dramatik gelişimini gözlemliyoruz, ancak şu ana kadar, Tanrı'ya şükür durum açıklamalar düzeyinde kaldı” dedi.
Peskov ayrıca, “Arktik bölgesi bizim ulusal ve stratejik çıkarlarımızın olduğu bir bölgedir. Kuzey Kutup bölgesinde bulunuyoruz ve bulunmaya devam edeceğiz” diye ekledi.
Büyük bölümü Kuzey Kutup Dairesi'nin üzerinde yer alan geniş Grönland toprakları, adanın kendi hükümeti olmasına rağmen 1953'ten bu yana resmi olarak Danimarka Krallığı'nın bir parçası.
Ulusal güvenlik
Florida'da Salı düzenlediği basın toplantısında kendisine yöneltilen bir soru üzerine Donald Trump, ABD'nin Grönland'a güvenlik amacıyla ihtiyacı olduğunu söyledi ve bu amaca ulaşmak için ekonomik ya da askeri araçların kullanılmasını reddetti.
Trump, “İnsanlar Danimarka'nın Grönland üzerinde herhangi bir yasal hakkı olup olmadığını bile bilmiyor. Ama eğer varsa, bundan vazgeçmeliler çünkü ulusal güvenliğimiz için buna ihtiyacımız var. Bu, özgür dünya için. Ben özgür dünyayı korumaktan bahsediyorum. Her yerde Çin gemileri var. Her yerde Rus gemileri var. Bunun olmasına izin vermeyeceğiz” diye konuştu.
Donald Trump, 20 Ocak'ta görevi Başkan Biden'dan devralacak.
Kuzey Kutbu'nun büyük bölümü gibi Grönland da hızla ısınıyor. Dış İlişkiler Konseyi'nden analist Liana Fix, bunun bölgenin jeopolitiğini değiştirdiğini söyleyerek “Kuzey Kutbu giderek büyük güçlerin rekabet ve çekişme alanı haline geliyor ve Amerika Birleşik Devletleri bu oyunu kaybetmekten endişe ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
Fix ayrıca, “Kuzey Kutbu hem ticari mallar hem de kritik mineraller, özellikle de nadir toprak mineralleri için çok daha erişilebilir hale geliyor” dedi. Rusya'nın bölgede Çin sahil güvenliği ile işbirliği yaptığına dikkati çeken Fix, “Ayrıca burası giderek daha fazla askerileştirilmiş bir bölge haline geliyor” diye ekledi.
Satılık değil
Danimarka, Grönland'ın satılık olmadığını söylüyor. Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, Trump'ın yorumlarının hükümeti için bir dış politika krizi oluşturduğu iddiasını reddetti.
Rasmussen Çarşamba günkü açıklamasında, “Beyaz Saray'a girmekte olan ve Kuzey Kutbu'na daha fazla odaklanan bir başkan görüyorum ve bunu anlayabiliyorum. Danimarka'da ve NATO'da da bu var” dedi.
Analist Fix ise Danimarka'nın bir ikilemle karşı karşıya olduğunu söyledi. VOA'ya konuşan Fix, “Danimarka için de ABD ile, hem Grönland'daki yatırımlar hem de askeri işbirliği konusunda daha fazla işbirliği yapmanın herkesin yararına olacağı çok açık” dedi.
Grönland kuzey kutup bölgesinde yer alıyor.
Birçok Avrupalı lider Trump'ın yorumlarını reddetti ancak çoğu yeni ABD başkanını doğrudan eleştirmekten kaçındı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz temel Batı değerlerinin tehlikede olduğunu söyleyerek, “Sınırların dokunulmazlığı ilkesi, ister doğumuzda ister batımızda olsun, her ülke için geçerlidir” dedi.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot daha doğrudan konuştu. Çarşamba günü yaptığı açıklamada Barrot, “Avrupa Birliği'nin dünyadaki herhangi bir ulusun, hangisi olursa olsun ve Rusya'dan başlayarak söyleyeyim, egemen sınırlarını tanımlamasına izin vermesi söz konusu olamaz” dedi.
Grönland'ın bağımsızlığı
Grönland hükümeti ise tam bağımsızlık için referanduma gidilmesi yönünde baskı yapıyor ve Grönland'ın geleceğine sadece halkın karar vereceğini belirtiyor.
Başbakan Mute Egede Perşembe günkü açıklamasında, “Grönland yeni bir döneme ve Grönland'ın dünyanın ilgi odağı haline geldiği yeni bir yıla giriyor. Grönland halkı, nerede yaşadıklarına bakılmaksızın tek bir halktır ve içinde yaşadığımız çağın insanları olarak, ülkemizin girmekte olduğu yeni geleceğe hazır olmak için birlik olmalıyız” dedi.