Rusya, ABD Kongresi tarafından finanse edilen Hür Avrupa Radyosu’nun (RFE/RL) bir editörünü, acil bir aile ziyareti sırasında yabancı ajan olarak kayıt yaptırmadığı gerekçesiyle gözaltına aldığını açıkladı.
Rusya, Ukrayna savaşının başlamasından bu yana bilgi ve medya üzerindeki kontrolünü sıkılaştırarak, önemli bağımsız haber kuruluşlarını kapatmaya zorladı ve birçok gazeteci ve aktivisti "yabancı ajan" olarak kayıt altına aldı.
Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich'in Mart ayında casusluk suçlamasıyla tutuklanmasından bu yana neredeyse tüm Amerikalı gazeteciler Rusya'yı terk etti ve Washington defalarca diğer Amerikalıları da ülkeyi terk etmeye çağırdı.
RFE/RL'nin Tatar-Başkurt Servisi için çalışan, ABD ve Rus pasaportlarına sahip olan Alsu Kurmaşeva 20 Mayıs'ta Rusya'ya giriş yaptı.
Kurmaşeva 2 Haziran'da dönüş uçağını beklerken gözaltına alındı ve pasaportlarına el konuldu. Daha sonra ABD pasaportunu beyan etmediği için para cezasına çarptırıldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Kurmaşeva'ya yapılan muamelenin Rusya'nın tacizini yansıttığını söyledi.
Kurmaşeva'nın gözaltına alındığına dair gelişmelerden haberdar olduklarını ve aylardır bu konu üzerinde sessizce çalıştıklarını belirten Dışişleri Bakanlığı, Moskova'nın Kurmaşeva'nın durumu hakkında Washington'a resmi bir bildirimde bulunmadığını söyledi.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller bugün basın brifinginde yaptığı açıklamada "Bu, Rus hükümetinin ABD vatandaşlarını taciz ettiği bir başka vaka gibi görünüyor" dedi.
RFE/RL, 18 Ekim'de yetkililerin Prag'da yaşayan Kurmaşeva'nın "yabancı ajan" olarak kayıt yaptırmamakla suçlandığını duyurduğunu söyledi.
Soğuk Savaş döneminden kalma casusluk çağrışımları yapan bu terim, dış destekle siyasi faaliyette bulunduğu düşünülen örgütleri, gazetecileri, aktivistleri ve hatta sanatçıları tanımlıyor.
RFE/RL Başkan Vekili Jeffrey Gedmin, "Alsu son derece saygın bir meslektaş, sadık bir eş ve iki çocuk annesi. Ailesinin yanına dönebilmesi için derhal serbest bırakılması gerekiyor" dedi.
Tatar-Inform haber ajansı Kurmaşeva'nın Rus askeri faaliyetleri hakkında bilgi topladığını söyledi. RFE/RL'ye göre beş yıla kadar hapis cezası alabilir.
Rus hükümeti henüz açıklama yapmadı.
Prag ve Washington'da merkezleri bulunan RFE/RL, misyonunun "özgür basının tehdit altında olduğu ve dezenformasyonun yaygın olduğu ülkelerde doğru, sansürsüz haber ve açık tartışma sağlayarak demokratik değerleri teşvik etmek" olduğunu söylüyor.
ABD Kongresi tarafından finanse edilen kurum, Soğuk Savaş sırasında Demir Perde'nin arkasından haber yayını yaptı. RFE/RL'nin kendi tarihçesine göre ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı 1972'ye kadar kanalla ilgiliydi.
BM İnsan Hakları Ofisi Kurmaşeva'nın "derhal ve koşulsuz" serbest bırakılması çağrısında bulundu ve "Gazeteciler hayati önem taşıyan işlerini baskı, sindirme ve misillemeden uzak bir şekilde yapabilmelidir" dedi.
Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) de Kurmaşeva'ya yönelik suçlamaların "sahte" olduğunu savundu.
CPJ Avrupa ve Orta Asya Koordinatörü Gulnoza Said, "Gazetecilik suç değil ve Kurmaşeva'nın gözaltına alınması Rusya'nın bağımsız haberciliği engellemeye kararlı olduğunun bir başka kanıtı" dedi.