Doğu ve Batı arasındaki gerginliklerin Soğuk Savaş’tan beri görülen en yüksek noktaya ulaştığı bir dönemde, bu yıldönümü özel bir anlam taşıyor.
Moskova’daki Sakharov Merkezi’nin bahçesinde Berlin Duvarı’nın bir parçası bulunuyor. Bu parça, 25 yıl önce Berlin Duvarı yıkılmasından kalan bir anı. Natalia Samover merkezde uzman: “Özgürlüğün çok özel ve güzel bir temsili. Özgürlüğün insanların taşıması gereken bir sorumluluk olduğunu gösteriyor. Biz bunu sonradan anladık.”
Berlin Duvarı’nın yıkılışının 25'inci yıldönümünün, eski “Demir Perde” ülkelerini düşünmeye sevk ettiğini söyleyen Rus uzman Yury Pivovarov’a göre, Ruslar duvarın yıkılışını iki şekilde yorumluyor: “Bir yanda Perestroika yani Yeniden Yapılanma coşkusu ve Gorbaçov’un demokratik reformlarıyla ilgili yüksek beklentiler vardı. Diğer yanda ise, toplumdaki komünist kesim bundan üzüntü duyuyordu. Onlar için bu Sovyetler Birliği’nin dağılmasına yol açabilirdi ve sonuçta korktukları oldu.”
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Sovyetler Birliği’nin dağılmasını 20. Yüzyılın en büyük jeopolitik felaketi olarak yorumluyor.
Ancak Moskova Carnegie Merkezi Direktörü Dimitri Trenin’e göre, modern Ruslar olaya farklı bakıyor: “Sovyet Birliği’nin dağılması ve komünizmin çökmesi farklı şeyler. Sovyetler Birliği’nin dağılmasını birçok kişi felaket olarak gördü. Burada bir imparatorluk değil, refah devleti ve buna bağlı yaşam tarzı çöktü.”
Anketlere göre, Moskova’nın Kırım’ı topraklarına katması ve doğu Ukrayna’daki Rus yanlısı ayrılıkçılara destek vermesinden sonra Cumhurbaşkanı Putin’e olan halk desteği yüzde 85’e çıktı.
Yury Pivovarov, 25. Yıldönümü’nün Doğu ve Batı arasında devam eden çekişmeye yeni bir bakış açısı getirdiğini söylüyor: “Mevcut gelişmeler ve Kremlin’in yürüttüğü siyaset, Berlin Duvarı dönemini çağrıştırıyor. Ancak bu kez bu duvar Almanya’da değil, Rusya-Ukrayna sınırında yükseliyor. Rusya, Berlin Duvarı’nın yıkılmasından bu yana tarihin en tehlikeli dönemini yaşıyor.”
Moskova’daki Almanya büyükelçiliğinde açılan bir fotoğraf sergisi Berlin Duvarı’nın yarattığı etkiyi inceliyor. Sergiye katılan sanatçılar arasında, Berlin Duvarı üzerindeki en ünlü yazılarla resimlerin mimarı Dimitri Vrubel de bulunuyor: “Geçen 25 yılda herkesin kafasında, insanlık tarihinde ve siyasette Berlin Duvarı’nın yerine yepyeni bir duvar oluştu. Berlin Duvarı Avrupa’da sembol olma özelliğini korudu. Bu duvar iki dünyayı bölen bir sembol olarak varlığını sürdürüyor.”
Berlin Duvarı’nın harabeye dönüşmesinin üzerinden çeyrek asır geçmiş olsa da, rakip devletler arasındaki duvarlar yıkılacak gibi görünmüyor.