Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun TÜRGEV ve Ensar Vakfı üzerinden ABD'ye para aktarıldığını iddia eden videosunu eş zamanlı yayınlayan Halk TV, Tele 1, KRT TV, ve Flash TV’ye aylık reklam gelirlerinin yüzde 3’ü oranında ceza verdi.
Karar oy çokluğuyla alındı. RTÜK’ün verdiği para cezasını hem kanallardan hem siyasetçilerden hem de gazeteci örgütlerinden tepki yağdı.
RTÜK'ün para cezası, "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" şeklinde yeni bir suç tanımlayan yasa teklifi nedeniyle, basın kuruluşları ve gazetecilere hapis cezası verilebileceği olasılığını gündeme taşındı.
AKP'li Ünal ‘‘suç olmayacak’’ demişti
Teklif yasalaşırsa Türk Ceza Kanunu'na eklenecek yeni suç tanımlaması kapsamında, muhalefet partileri temsilcilerinin veya toplumsal muhalefet açıklamalarının nasıl yayınlanacağı tartışma konusu oldu.
AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal, iki gün önce ‘‘İfade hakkı, eleştiri ve basın özgürlüğü kısıtlanmasın, diye böyle bir çalışma yapıyoruz. Kemal Kılıçdaroğlu'nun iddialarını tabii ki gazeteci haberleştirecek. Bu suç kapsamına girmiyor’’ demişti.
Ancak AKP’den gelen bu açıklamaya rağmen RTÜK, ana muhalefet partisi lideri Kılıçdaroğlu'nun açıklamasını ceza nedeni ilan etti.
Taşçı: ‘‘RTÜK TBMM’yi canlı yayınlayan TRT 3’ün de fişini çekebilir’’
RTÜK’ün CHP kontenjanından seçilen ve karşı oy kullanan üyeleri İlhan Taşcı ve Okan Konuralp, Kılıçdaroğlu’nun Ensar Vakfı ve TÜRGEV üzerinden Amerika’ya para aktarıldığı açıklamalarını yayınlayan KRT TV, Halk TV, Tele 1 ve Flash TV’ye para cezası verilmesini eleştirdi.
İlhan Taşçı, "Oyçokluğu ile tavandan para cezasına karar verildi az önce. Bu karar, tam anlamıyla; basın özgürlüğüne düşünce ve ifade özgürlüğüne, ifadenin yayılması özgürlüğüne, vatandaşların haber alma hakkına ve hepsinden önemlisi demokrasiye vurulmuş yeni bir darbedir. RTÜK, bugünkü kararı ile anayasayı ve anayasal güvence altındaki tüm özgürlükleri hiçe saydığını ve anayasayı ihlal ettiğini ortaya koymuştur. Bu karar tarihe geçecek niteliktedir. Çünkü ülkenin ana muhalefet partisinin liderinin yapacağı her türlü açıklama hele hele ortaya koyduğu ilişkiler ağı, açıkladığı belgeler apaçık ortada dururken; bunu veren kanallarla ilgili olarak ceza verilmesi demek RTÜK yayıncılara gözdağı veriyor demektir" dedi.
Taşçı, ‘‘RTÜK, bundan sonra bu bakış açısı ile önümüzdeki dönemde, günlerde, seçime giden süreçte; siyasi partilerin TBMM çatısı altındaki grup toplantılarının canlı yayınlanmasını sansürleyebilir. Ya da TBMM Genel Kurulu çalışmalarının sürdürüldüğü sırada, canlı yayınlayan TRT 3 ile ilgili olarak fişini çekebilir. Sırf, muhalefetin sesi duyulmasın diye. Bunu o kadar uçuk bir karar gibi ya da hayali bir düşünce gibi değerlendirmemeliyiz. Çünkü bugün alınan karar, ülkenin ana muhalefet partisinin liderini cezalandırmak istiyorlar. Amaç bu, susturmak istiyorlar. Bugün RTÜK; düşünce özgürlüğüne, ifade özgürlüğüne, muhalefetin sesini kesmeye dönük ciddi bir adım atmıştır. Bu 27 yıllık RTÜK tarihinde görülmemiş bir karardır’’ diye konuştu.
Konuralp: ‘‘Bu karar ‘Kılıçdaroğlu’nu susturmak için elimizden geleni yapıyoruz’ demektir’’
RTÜK üyesi Okan Konuralp de bu cezaların artık garabet haline geldiğini savundu.
Konuralp, ‘‘Bugün alınan karar RTÜK tarihi açısından bir milattır. Benim görev yaptığım dönem içinde ilk defa, bir siyasi parti lideri aslında doğrudan cezalandırılmak istenmektedir. Burada Sayın Kılıçdaroğlu’nun açıklamalarını yayınladığı gerekçesi ile dört kanala ceza verilmiş değil aslında. Bunun bir adım daha ötesine geçtiler. Aslında Sayın Kılıçdaroğlu’na demek istiyorlar ki, ‘Sen böyle konuşmaya devam edersen; biz de kanallara ceza verme yol ve yöntemini kullanarak seni susturmaya çalışırız. ‘Susturmak için elimizden geleni yapıyoruz’ demektir bu karar. FOX TV’ye de bir ceza verildi. Çiftçilerimizin ve tarımın içinde bulunmuş olduğu duruma yönelik serzenişini üzüntüsünü rahatsızlığını, yayın masasındaki bardağa vurarak dile getiren Selçuk Tepeli üzerinden Fox TV’ye de bir ceza verildi. Tele 1’e ayrıca bir ceza verildi. O da yarı bir vahamettir. RTÜK’ü eleştirdiği için de ayrıca bir ceza aldı. Bütün bu cezaların toplamı bir garabettir" ifadelerini kullandı.
‘‘RTÜK'ün bilgisine, bugünden itibaren Halk TV, RTÜK Ceza Fonu oluşturmuştur’’
Halk TV Yönetim Kurulu Başkanı Cafer Mahiroğlu da para cezasının ardından sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla cezaya konu olan gazeteciliğe devam edeceklerini duyurdu.
Mahiroğlu, ‘‘RTÜK'ün bilgisine, bugünden itibaren Halk TV, RTÜK Ceza Fonu oluşturmuştur ve rutin ödeme şeklinde bu fon, bankaya yatırılacaktır. Miktar da bugüne kadar kesilen ceza bedelleri üzerinden hesaplanmıştır. Yeter demiyoruz, çözüm üretiyoruz’’ mesajını paylaştı.
Halk TV’nin internet sitesi halktv.com.tr de ‘‘Madem öyle işte o video, Halk TV haber vermekten vazgeçmeyecektir’’ başlığıyla cezaya konu olan videoyu yeniden yayınladı.
Kılıçdaroğlu’ndan tepki: ‘‘Senin paramiliterlerin, mafyaların, derin devlet müptezellerin, kullanışlı aparatların beni durduramaz’’
Yaptığı açıklamaları yayınlayan kanallara ceza yağdırılmasına CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da sosyal medya hesabından tepki gösterdi.
Kılıçdaroğlu, “Yoksullaştırma şiddetin, terörün en kötüsüdür. Bu Saray, halkı yoksullukla terörize etmektedir. Bu yoksullaştırma terörü sürerken, Saray evlatları vakıflar üzerinden yüzlerce milyon dolarlarla oynuyor. Baba ‘Eeey Amerika’ edebiyatında, evlatlar dolar transferlerinde. Belgeler ortaya çıkınca, emir verildi, atanmışlar A Haber’e koştu. Tabii her taraf belge dolu olunca, baktılar olmuyor, RTÜK üzerinden de beni yasaklamaya giriştiler. Ki RTÜK, bu devrin ekonomik terör aparatlarından biridir; sadece bu. Gelelim ‘Kılıçdaroğlu susturulabilir mi?’ sorusuna. Senin paramiliterlerin, mafyaların, derin devlet müptezellerin, kullanışlı aparatların beni durduramaz. Ey Saray, senin meselen bana kimin, neyi izin vereceği değildir; senin meselen, beni durdurabilecek gücünün olmamasıdır” diyerek sözlerinin arkasında olduğunu vurguladı.
Meslek örgütleri de cezalandırmayı sorguladı
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, RTÜK’ün bu ceza kararına imza atan üyelerince görevini kötüye kullanma suçu işlendiğini belirterek, “Ne acıdır ki ülkemizde medyayı düzenleyici kuruluşlar çok uzun zamandır iktidarın basını hizaya getirme araçları olarak kullanılmaktadır. Anayasa ve yasalar hiçe sayılmakta tüm eleştirel yayınlar cezalandırılarak susturulmak istenmektedir. RTÜK’ün ceza kararlarında oyu olan üyeleri, öyle anlaşılıyor ki özgür seçim hakkını hedeflemektedir. Çünkü bu cezalar artık topluma verilen cezalar halini almıştır. Haber alma hakkını hiçe sayan cezacı RTÜK üyeleri, milyonların temsilcisi olan siyasi muhalefetin sesini kısmaya heveslenmiştir" dedi.
Cemiyet Başkanı Bilgin, ‘‘Nasıl doğrulanacaktır siyasilerin iddiaları ya da vaatleri?’’ sorusuyla birlikte ‘‘Temsili demokrasilerde temel ilke, konuların lehte ya da aleyhte olsun konuşulması ve böylece toplumun kendi görüşlerini yeterli bilgi birikimiyle oluşturmasıdır. Halk böylece oluşan görüşlerle özgür seçimler yapabilir. RTÜK’ün aksine yasanın ilgili maddesi de işte bu hedefi gözetmiştir. Muhalefetin ya da iktidara eleştirel bakanların seslerinin medyaya uygulanan cezalarla susturulması demokrasiyle bağdaşmaz. Bu açıdan RTÜK’ün yaptığı tam anlamıyla çağ dışı bir uygulamadır’’ diye konuştu.
ÇGD: ‘‘Hem bu ceza hem de bu gibi cezalara meşruiyet kazandıracak TBMM’deki ‘sansür düzenlemesi’ geri çekilmelidir’’
Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) de, "TBMM’ye sevk edilen ve önümüzdeki günlerde görüşülecek ‘sansür düzenlemesi’nin hangi anlayışların elinde nasıl uygulanacağını anlamak için RTÜK’ün bugün Tele1, KRT, Flash ve Halk TV’ye verdiği cezalara bakmak yeterli olacaktır. RTÜK, düzenleyici kurum olmaktan çıkmış ve siyasetin, basın özgürlüğüne baskı kuran en elverişli enstrümanı haline gelmiştir. Hem bu ceza hem de bu gibi cezalara meşruiyet kazandıracak TBMM’deki ‘sansür düzenlemesi’ geri çekilmelidir" açıklaması yaptı.
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), ‘‘CHP Lideri Kılıçdaroğlu'nun, Erdoğan ailesinin ABD'ye para kaçırdığına dair açıklamalarını yayımlayan TELE1, KRT, Flash TV ve Halk TV’ye RTÜK tarafından para cezası kesildi.
Muhalefete söz hakkı vereni boğmak halkın haber alma hakkına saldırıdır. Sansür kuruluna hayır!’’ tepkisini paylaştı.
DİSK Basın İş de yayınladığı mesajda ‘‘Sansür kurumu haline dönüşen RTÜK ceza gerekçelerinde yeni aşamaya geçti. Bu karar iktidar medyası dışındaki bütün medya kuruluşlarının yayın alanını tayin etme kararıdır. Bu karara bütün kurumlar ortak tepki vermeli. Yoksa her geçen gün daralan alan elimizden tamamen alınacak’’ ifadelerini kullandı.
‘‘RTÜK’ün bu kararı sansüre ve oto sansüre neden olacaktır’’
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu da kararı demokrasiye vurulan darbe olarak niteledi.
TGC’den yapılan açıklamada, ‘‘RTÜK’ün oy çokluğuyla tavandan yüzde 3 para cezası vermesi Anayasa’ya, basın özgürlüğüne, haber alma hakkına ve demokrasiye vurulan bir darbedir. Kamuoyunun haber alma hakkının engellenmesidir. RTÜK’ün Yayın Hizmeti ilkelerinin ihlaline ilişkin verdiği kararlar, çok sesli demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmalıdır. Televizyon ve radyoların haber yaparken, cezalandırılma korkusu ve ceza tehdidi altında olması basın özgürlüğünün önündeki en büyük engeldir. RTÜK’ün bu kararı yine kamusal meseleleri tartışmaktan caydırıcı bir rol oynayacak, sansüre ve oto sansüre neden olacaktır’’ denildi.