Romanya'da Pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunu az tanınan aşırı sağcı popülist aday Calin Georgescu’nun kazanmasının beklendiği, Georgescu’nun iki hafta sonra yapılacak ikinci turda yüksek ihtimalle solcu Başbakan Marcel Ciolacu ile karşı karşıya geleceği bildirildi.
Cumhurbaşkanlığı seçimi verilerine göre, oyların yaklaşık yüzde 93'ünün sayılmasının ardından 62 yaşındaki bağımsız aday Georgescu’nun yüzde 22, Sosyal Demokrat Parti’den Ciolacu’nun yüzde 21'de kaldığı belirtildi. İki adayın, 8 Aralık'ta yapılacak ikinci turda karşı karşıya gelmeye hak kazanacakları tahmin ediliyor.
Romanya'yı Kurtarın Birliği (USR) adlı partiden Elena Lasconi’nin oyların yaklaşık yüzde 18’ini, aşırı sağcı Romenlerin Birliği İttifakı lideri George Simion’un ise yüzde 14,1’ini aldığı kaydedildi.
Merkez Seçim Bürosu'na göre, seçmenlerin yüzde 52,4’ünü oluşturan 9,4 milyon kişi oy kullandı.
Avrupa Birliği (AB) ve NATO üyesi Romanya’da cumhurbaşkanlığı için 13 aday yarıştı. Beş yıl süreyle görev yapan cumhurbaşkanı ulusal güvenlik, dış politika ve yargı atamaları gibi alanlarda önemli karar alma yetkilerine sahip.
62 yaşındaki bağımsız aday Georgescu seçimden önce çok tanınmıyordu. Anketlerin çoğunun aksine bir performans gösteren Georgescu’nun ilk sırayı alması Romanya siyasetinde şok etkisi yarattı.
Bazı kamuoyu yoklamaları Georgescu'nun seçim öncesinde yüzde 5 civarında bir oya sahip olduğunu gösteriyordu.
Georgescu, Pazar günü oyunu kullandıktan sonra Facebook'ta yaptığı paylaşımda, “Adaletsizliğe uğrayanlar için, aşağılananlar için, önemsenmediklerini hisseden ama aslında en önemli olanlar için... oy ulus için bir duadır” ifadesini kullandı.
"Düzene karşı büyük bir protesto"
Bükreş'te yaşayan siyasi danışman Cristian Andrei, Associated Press'e yaptığı açıklamada, Georgescu'nun beklenmedik oy performansının “düzene karşı büyük bir protesto ya da isyan” gibi göründüğünü söyledi. Andrei, “Ana akım siyasi partiler sıradan Romenlerle bağlarını kaybetti. Güçlü adaylarınız ya da güçlü liderleriniz yok. Zayıf adaylar, zayıf liderler var ve genel olarak partiler oldukça kopuk” dedi.
Andrei, Georgescu'nun bir gündemi olmadığını ve “normal söylemin ötesinde” pozisyonlar içeren belirsiz ve popülist bir manifestoya sahip olduğunu belirtti. Georgescu'nun görüşleri arasında Romanyalı çiftçilerin desteklenmesi, ithalata bağımlılığın azaltılması, enerji ve gıda üretiminin artırılması yer alıyor.
Kendi internet sitesindeki bilgilere göre Georgescu, toprak biliminin bir dalı olan pedoloji alanında doktora yaptı ve 1990'larda Romanya'nın çevre bakanlığında farklı görevlerde bulundu. Georgescu, 1999-2012 yılları arasında Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın ulusal komitesinde Romanya temsilcisi olarak görev aldı.
Popüler TikTok hesabında yayınlanan ve 1,6 milyon beğeni toplayan videolarda kiliseye gittiği, judo yaptığı, oval bir pistte koştuğu ve podcast yayınlarında konuştuğu görülüyor.
Pazar günkü oylama öncesinde pek çok kişi ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın ateşli bir destekçisi olan Simion'un ikinci turda Ciolacu ile karşılaşmasını bekliyordu. Moldova ile yeniden birleşme için kampanya yürüten Simion’un bu yıl güvenlik kaygıları nedeniyle Moldova’ya girişine konulan beş yıllık yasak yenilendi ve aynı nedenle komşu Ukrayna'ya girişi de yasaklandı.
Oylar sayılmaya devam ederken Simion, Georgescu'yu tebrik ettiğini, “Romenlerin oylarının yaklaşık yüzde 40'ının egemen seçeneğe gitmesinden dolayı çok mutlu olduğunu” ve ikinci tura kalacağını söyledi.
Romanya'da ayrıca 1 Aralık'ta bir sonraki hükümeti ve başbakanı belirleyecek parlamento seçimleri yapılacak.