Fransa’nın ve başkent Paris’in sembollerinden, dünyanın en çok ziyaret edilen tarihi binalarından Notre Dame Katedrali, 15 Nisan 2019’daki büyük yangından 5 yıl sonra restore edilerek, yeniden ziyarete açılıyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Katedral’in yeniden “hayata dönmesinde” emeği geçen 2000 civarında çalışanıyla bir araya gelerek emeği geçenlere teşekkür etti. Macron, “Yüzyılın en güzel şantiyesini selamlıyorum. Ulusumuz sizinle gurur duyuyor” dedi.
Bundan yaklaşık 5 yıl önce, 15 Nisan 2019'da meydana gelen bir yangında, tüm dünyanın gözleri önünde, dev ahşap kulesi ve çatısı büyük hasar gören ve “ayakta kalıp kalmayacağı” dahi tartışılan Paris’in ünlü Katedrali Notre Dame, 5 yıllık dev bir çalışmanın sonunda, aslına tümüyle sadık kalınarak restore edildi.
Restorasyon çalışmalarını 7 kez ziyaret eden Macron, bugün gerçekleştirdiği son ziyaretinde, restorasyonu tamamlanan Katedral binası içinde, emeği geçen çalışanlar ve ustalarla bir araya geldi.
Macron’a eşi Brigitte Macron, Notre Dame Katedrali Başpiskoposu Laurent Ulriche, Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo ve Kültür Bakanı Rachida Dati de eşlik etti.
Cumhurbaşkanı yabancı medyanın da yoğun ilgi gösterdiği ziyaretiyle, aslına tümüyle sadık kalınan ancak tümüyle temizlenen ve yenilenen Katedral’i, tüm dünyanın gözleri önünde sergiledi.
“Kömürü sanata dönüştüren simyacılarsınız”
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tüm binayı kameralar eşliğinde 2 saat boyunca ziyaret ettikten sonra, ana salonda toplanan 2 bin çalışana hitap etti.
Macron, konuşmasına “Katedral’in yeniden açılmasının şokunun, yangında yaşanan şok kadar güçlü olacağına inanmak istiyorum. Bunun bir umut şoku olacağına inanıyorum” sözleriyle başladı.
Çalışanlara hitabında duygusal kelimeler seçen Macron, “Notre-Dame yangını ulusal bir yaraydı ve siz de iradenizle, çalışmanızla, kararlılığınızla onun ilacıydınız. İmkansız olanı başardınız. Bu mücadeleyi üstlendiğiniz için tüm ulus size teşekkür ediyor. Sizler kömürü sanata dönüştüren simyacılarsınız. Cesarete hiçbir şeyin direnemeyeceğini dünyaya gösterdiniz. Bu, tüm ulus için büyük bir gururdur” diye konuştu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Katedral’in yeniden “hayata dönmesinde” emeği geçen 2000 civarında çalışanıyla bir araya gelerek emeği geçenlere teşekkür etti.
Konuşmasında, “Onlarca yıldır biriken kirlerden temizlenen sarı taş çok daha misafirperver” diyerek, “Bu son saha ziyaretim, özellikle ahşap ustalarından metal ve taş ustalarına, iskelecilerden çatı ustalarına, kampçılardan sanat restoratörlerine, yaldızcılardan duvar ustalarına ve heykeltıraşlara, marangozlardan org ustalarına, mimarlara, mühensdilere, arkeologlara kadar onlara teşekkür etmek için bir fırsattır” dedi.
Notre Dame Katedrali’nin 5 yıl sonra ilk açılışını izleyen VOA Türkçe’ye konuşan çalışanların da mutluluk, heyecan ve gururları yüzlerinden okunuyordu.
Özellikle, yangında tümüyle kül olan 93 metrelik Kule’yi yeniden inşa eden ekipte yer alan çatı ustası Olivier Piedefer, “yüzyılın şantiyesi” diye adlandırılan çalışmadan büyük gurur duyduklarını gizlemiyor.
Beş yıl süren restorasyon çalışmasını “İnanılmaz bir 5 yıl geçirdik diye aktaran Olivier Piedefer, “42 yıldır çatı ustasıyım. Bana Notre Dame’ın yanıp kül olan ahşap kulesi ve onun etrafındaki yapının restorasyonu görevi verildi. Başından beri restorasyon çalışmasında yer alıyorum. Kule’yi tıpkı orijinali gibi, en ince ayrıntısına kadar yeniden yaptık. Oldukça zorlu ve karmaşık bir misyondu ama başarmanın inanılmaz bir mutluluğu var şu an” dedi.
VOA Türkçe’ye tümüyle yanarak simsiyah bir renge bürünen duvarların restorasyon çalışmalarını anlatan duvar boyası sanatçısı Marie-Cecile Kfouri de, heyecanını “Bu beş yıl gerçekten inanılmazdı. Böylesine dev bir şantiye için, 5 yıl gibi kısa bir süre, oldukça cesur bir tarihti. Bu hedefe ulaşmak için hep birlikte, el ele, rekabet etmeden, dayanışmayla, aktif bir şekilde çalıştık” dedi.
“Asrın şantiyesi”
Gerilim ve stresten çok, bu kadar çok kişi tarafından ziyaret edilen ve incelenen bir yapıyı restore etmenin “sorumluluğunu” hissettiklerini anlatan Kfouri, duygularını, “Bu gerçekten de bir çok farklı seviyelerde asrın şantiyesiydi. Verilen süre çok kısaydı, iş çok büyüktü, binlerce kişinin ortak çalışması ve Notre Dame ruhu dediğimiz bir ruh nedeniyle gerçekten asrın şantiyesiydi. İnanılmaz bir yardım, dayanışma, çaba, emek ve hepsinden de önemlisi Notre Dame ruhu vardı” sözleriyle aktardı.
Katedral’in ‘çalışanı’ olmaktan, ‘ziyaretçisi’ statüsüne geçtiklerini vurgulayan Marie Cecile Kfouri, “Katedrali gerçek sahiplerine, ziyaretçilerine geri vereceğiz. Artık bizim değil. Ama aynı zamanda, mutluyuz, Notre Dame’ın yaşadığına tanıklık edeceğiz ve bir ziyaretçi olarak onu yaşarken yeniden keşfedeceğiz” diye konuştu.
Restorasyon bitti, soruşturma bitmedi
Tüm dünyanın gözleri önünde, canlı yayında, çatısının önemli bölümü yanıp kül olan 12 yüzyıldan kalma Gotik mimari şaheseri olarak kabul edilen Notre Dame’da çıkan yangınla ilgili soruşturma da 5 yıldır devam ediyor.
Soruşturma henüz net sonuç vermedi. Ancak bu aşamada “kaza ihtimali” büyük ölçüde ön planda kalmaya devam ediyor.
Çok sayıda teknik rapor ve bilirkişi görüşünden elde edilen adli bilgiler şu ana kadar herhangi bir sonuca ulaşılmasını sağlayamadı.
Geçtiğimiz Nisan ayında, yangının beşinci yıldönümü dolayısıyla bir açıklama yapan Paris savcısı Laure Beccuau, “Soruşturmaların başlangıcından bu yana, yangının kaynağına insan müdahalesi hipotezi de dahil olmak üzere tüm yollar araştırıldı. Ancak şu da bir gerçek ki, araştırmacılar bu dosyaya ne kadar çok yakınlaşırsa, o kadar kaza ihtimali ön plana çıkıyor” dedi.
Paris’te, 15 Nisan 2019 tarihinde, “bir çalışanın hatasından kaynaklandığı” düşünülen kazayla çıkan bir yangın sonrasında, Avrupa'nın en çok ziyaret edilen anıtları arasında yer alan, 12. yüzyıldan kalma Gotik sanatın en güzel örneklerinden kabul edilen Notre Dame Katedrali’nin ahşap kule ve çatısını sarmıştı. Özellikle “Viollet-le-Duc” adı verilen Kule, 93 metre yükseklikten, büyük bir gürültüyle çökerek, tamamıyla yanmıştı.
Parislilerin göz yaşları içinde, sabaha kadar yangını söndürmek için çalışan itfaiye erleri, saatler sabahın 2’sini gösterdiğinde Katedral’in “tümüyle çökmekten kurtarıldığını” açıklamıştı.
Dünya çapında açılan bağış kampanyası ile restorasyon için 843 Milyon Euro toplanmıştı. Elysee Sarayı, bu miktarın 700 milyon Euro’sunun restorasyon için kullanıldığını, geri kalan bölümünün de Katedral’in çevre düzenlemesi için kullanılacağını açıkladı.
8 Ekim’de Papa olmadan açılıyor
Notre Dame, ziyaretçilerine kapılarını 8 Aralık’ta açacak. Ancak bu açılıştan önce, 7 Aralık Cumartesi günü resmi bir açılış yapılacak. Dünyadan çok sayıda liderin davet edildiği törene, Papa Françis davet edildiği halde katılmayacağını açıkladı.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu davet edilmedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da aralarında olduğu çok sayıda lider, kraliyet temsilcisi ve tanınmış isim törene davet edildi. Elysee henüz kimlerin katılmak için olumlu yanıt verdiğini ise açıklamadı.