Başkan Donald Trump, 4 günlük Avrupa gezisinin ilk durağı olan Polonya’nın başkenti Varşova’da.
Your browser doesn’t support HTML5
Polonya Trump’ı Ağırlamaya Hazırlanıyor
Ancak Amerika başkanı, NATO’nun varlığını sorgulaması, Paris İklim Anlaşması’ndan çekilme kararı ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e geçmişteki övgüleri dahil önceki bazı beyanları nedeniyle kıta genelinde süregelen endişelerle karşı karşıya.
Trump, Varşova’daki Krasinski Meydanı’nda Avrupa’daki ilk büyük konuşmasını yapacak. Bu meydan, Polonyalılar açısından, totaliter iktidara karşı direnişlerini sembolize ediyor.
Beyaz Saray, Trump’ın NATO’nun ortak savunma ilkesine olan bağlılığını yineleyeceğini ancak diğer üyelerin ittifakın mali yükünü karşılamada daha fazla katkı sunması talebini de yeniden ortaya koyacağını belirtiyor.
Trump, NATO ülkeleri liderlerini ordularına yeterli yatırım yapmamakla eleştirirken, bir üyenin saldırıya uğraması halinde tüm üyelerin harekete geçmesini öngören NATO’nun 5’inci maddesini onaylamadığı ilk Avrupa gezisinin yaralarını onarmayı umuyor.
Polonya’da, Rusya’nın Ukrayna’daki eylemlerine karşılık olarak NATO misyonu kapsamında 3 binin üzerinde Amerikan askeri konuşlanmış durumda. Varşova Üniversitesi’nden profesör Zbigniew Lewicki, Polonya’nın somut güvenceler almayı arzu ettiğini söyledi.
Lewicki, “Bence çoğu kişi ABD’nin Polonya’daki askeri varlığını muhafaza edeceğini ve NATO’nun 5’inci maddesine riayet edeceğini, yani eğer ihtiyaç olursa yardımımıza geleceğini duymak istiyor” diye konuştu.
Your browser doesn’t support HTML5
Trump Polonya'da
Trump sembolik meydanda konuşacak
Trump, Krasinski Meydanı’nda 1944 Varşova Ayaklanması’nı sembolize eden bronz anıtın altında konuşarak, kentin Nazi işgalcilerine karşı 2 ay süren ve nihayetinde başarısızlığa uğrayan ayaklanmada hayatını kaybeden yüz binlerce Polonyalı asker ve sivili onurlandıracak.
Amerika’nın Sesi’ne konuşan kent sakinlerinden Adam Kedziorek, “Amerika’nın başkanının bizi ziyaret etmek istemesinden dolayı çok mutluyuz. Özellikle de bu mekanı, çünkü burası tarihi bir mekan, Polonya halkı ve Varşova halkı için çok önemli bir alan” dedi.
Merkezi Varşova’da bulunan ve orta Avrupa’yla ilgili siyaset ve kültür haberlerine yer veren Visegrad Insight sitesinden Marcin Zaborowski, birçok Polonyalı’nın ABD’yle bağların güçlü olmasından memnuniyet duyduğunu belirtti.
Zaborowski, “İkinci Dünya Savaşı sırasında tamamen tahrip olan Varşova’da çok yüksek seviyede bir güvensizlik hissi mevcut. Ve saldırgan Rusya’nın hemen yanı başındayız. Dolayısıyla 5’inci maddeden söz edileceği yönünde bir beklenti var. Ayrıca Rusya tehdidinden de somut olarak bahsedileceği beklentisi…” diye konuştu.
Polonyalılar ekonomik güvenlik istiyor
Ekonomik güvenlik konusu gündemin üst sıralarında olacak. Trump, konuşmasından önce, Doğu Avrupa’nın enerji bağımsızlığını güçlendirmeyi tasarlayan Üç Deniz Girişimi Zirvesi’ne katılacak. Polonya, Amerikan sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatında dağıtım noktası olmayı umuyor.
Varşova Üniversitesi’nden Lewicki, “Şu anda Rusya’dan, Gazprom’dan çok miktarda gaz alıyoruz. Bunu bize, Ukrayna’ya şantaj yapmada kullanıyorlar. Gazprom’la sözleşmemiz iki yıl içinde sona erecek. Bence artık bunu yenilememe ve Norveç’ten, Amerika’dan gaza almanın zamanı geldi” dedi.
Destekçileri Trump’ın iklim değişikliği ve göç gibi birçok küresel konudaki görüşlerini, Polonya’nın mevcut hükümetindeki çok sayıda önde gelen isim tarafından paylaşıldığını kaydediyor. Ancak bazı çevreler, Amerikan başkanının ziyaretinin Doğu ve Batı Avrupa arasında giderek büyüyen çatlağı daha da derinleştirebileceğinden endişe ediyor.
Zaborowski, “Eğer Başkan Trump bu anı Avrupalıları bölmek için kullanırsa ve bazı Avrupalıların, örneğin Polonyalıların, çok iyi geçinmediği diğer Avrupalılar’dan, mesela Fransızlar ve Almanlar’dan daha iyi olduğunu söylerse, bunun kimseye bir yardımı olmaz” diye konuştu.
Muhalefet grupları Trump’ı protesto gösterileri düzenlemeyi planlıyor. Son dönemde hükümet karşıtı çok sayıda geniş çaplı gösteriler düzenleyen Razem Partisi’nden Marcelina Zawisla, Amerikan büyükelçiliği önünde gazetecilere yaptığı açıklamada, “Trump’ın şovenist davranışlarına, gezegenimizi korumak için hazırlanan Paris iklim anlaşmasından çekilme kararına katılmıyoruz” dedi.
Protestocuların Krasinski Meydanı’na yaklaşmalarına muhtemelen izin verilmeyecek. Polonya hükümetinin Trump’a sıcak bir karşılama sunmada kararlı olduğu kesin.