Amerika’nın eski Ankara büyükelçilerinden Robert Pearson, Esat rejiminin tehdit olduğuna katılmakla birlikte Suriye’de öncelikli mücadelenin IŞİD’e karşı verilmesi gerektiğini savundu. 2000 ve 2003 yıllarında Ankara’da büyükelçilik yapan Pearson, IŞİD’le mücadelede öncülüğün “bölge ülkelerinden” gelmesi gerektiğini de söyledi.
Washington’da Türk Politika Merkezi’nin düzenlediği “Türkiye’nin Suriye Çıkmazı” konulu toplantıda konuşan emekli Amerikalı büyükelçi, Suriye’de Esat rejiminin tehdit olduğu yönünde Türkiye’nin görüşüne katıldığını, ancak Esat’ın “uzun vadeli bir tehdit” olduğunu söyledi. Amerika ve Türkiye’nin IŞİD’le mücadele politikalarında daha iyi işbirliği yapabilmesi için “tehdit önceliği konusunda uzlaşması” gerektiğini savunan Robert Pearson, “Acil tehdit IŞİD’dir, Esat’tan önce IŞİD’le mücadele edilmesi gerekir” diye konuştu.
Pearson “ya bölge ülkelerinden biri ya da bu ülkelerin birlikte” bu mücadeleye öncülük etmesi, Amerika’nın da bu güçler birliğine destek sağlamasının önemine dikkati çekti.
Robert Pearson
‘Türkiye ABD kamuoyu önünde kaybediyor’
Özellikle üç ay önce Kobani krizinin patlak vermesiyle birlikte, iki müttefik ülkenin Suriye politikalarında keskin bir yol ayrımı yaşanıyor. Türkiye’nin Kobani’de IŞİD’e karşı savaşan PYD ve PKK güçlerine yönelik kaygıları, uçuşa yasak bölge, sınırda güvenli bölge oluşturulması ve Esat rejiminin doğrudan hedef alınmasında ısrar etmesi, müttefik ülkeler asker göndermeden Ankara’nın Suriye’ye asker göndermeyi reddetmesi, Amerikan kamuoyunda “Türkiye’nin cihatçı örgüte karşı mücadelede isteksizliği” şeklinde yorumlanıyor.
“Türkiye Amerikan kamuoyu önünde tartışmayı kaybediyor” diyen emekli büyükelçi Pearson, [Türk] hükümet ve parti liderlerinin “bölgesel olayların planlayıcısı Amerika’ymış” yönünde izlenim yaratan açıklamalarının, Amerika’da kimi zaman “kuşkuyla karşılandığını” kaydetti. Pearson “Eğer Kürtler bir şekilde IŞİD’le mücadelede Türkiye’den daha yardımcıysa, bu Türkiye açısından endişe yaratacak bir gelişmedir” diye konuştu.
Robert Pearson, Soner Çağaptay, Şebnem Kalemli-Özcan, Ata Akıner, Denise Natali ve Cenk Sidar
‘Kürtler ve Irak Türkiye’nin boşluğunu dolduruyor’
Amerikalı eski büyükelçi, IŞİD’le mücadelede, Kobani savunmasında Kürtler daha başarılı oluyorsa, eğilimin “Türkiye’den çok Kürtler’den yana” olacağını; Iraklılar ordularını yeniden toparlayıp kaybettikleri yerleri almada daha başarılıysa eğilimin “Türkiye’den çok Iraklılar’dan yana” olacağını söyledi. Büyükelçi Pearson, özellikle Türkiye’nin gelişmelere karşı “eleştirel ve pasif tepkilerle” yaklaşmayı sürdürmesi durumunda söylediklerinin daha çok geçerlilik kazanacağını vurguladı. Pearson, “Bu kuvvetler (Kürtler ve Irak ordusu), Türkiye’nin doldurabileceği boşluğu dolduruyor” diye konuştu.
Kobani direnişinin PKK’ya önem kazandıracağı ve bunun da Barış Süreci’ni tehlikeye atacağı yönünde Türkiye’nin kaygıları olduğunu ve bunun Türkiye açısından “çelişkili bir risk” doğurduğunu söyleyen Robert Pearson, bu kaygılara katıldığını açıkladı, Washington’un hem Ankara’nın “PKK terörüyle” mücadelesine hem de Barış Süreci çabalarına destek vermesi gerektiğini söyledi. Robert Pearson ayrıca, Ankara ve Bağdat arasındaki ilişkilerin gelişmesi yönünde de Amerika’nın Türkler’le birlikte çalışmasının önemine işaret etti.
‘Türkiye öncülüğü almazsa bu görev bölgedeki diğerlerine düşer’
“Türkler Amerika’nın stratejisini net bulmuyor” diyen Pearson, Amerikalılar’ın da kendilerine bu özeleştiriyi yaptığını söyledi. Eski Amerikan büyükelçisi ayrıca, “Bölgesel bir soruna çözüm, bölgenin içinden gelmeli. Türkiye öncülüğü almazsa, bu görev diğerlerine düşer, Bağdat’a düşer, Peşmerge’ye düşer, İranlılar’a düşer. Sonuçta Türkiye bu sorunun çözümünde önceliği bu diğer grupların almasını mı tercih etmeli, yoksa şu anda yaptığından daha fazlasını mı yapmalı?” diye konuştu.
Amerika’nın bölgeye asker göndermesinin cihatçı örgüte kendilerini “İslam’ın şampiyonları” sıfatı kazandıracağını, IŞİD’i bölge devletlerinden daha meşru hale getireceğini savunan Robert Pearson, bu tuzağa düşmek yerine Amerika’nın istihbarat sağlama, özel kuvvet gönderme, cephe önlerinde çarpışanlara muharebe danışmanlığı yapma gibi faaliyetlerle katkı sağlayabileceğini söyledi. Pearson, IŞİD hedeflerine yönelik hava saldırılarının tek başına sorunu çözmeye yetmeyeceğini de kabul ettiğini belirtti.
Irak ordusunun toparlanmasının zaman alacağını kaydeden Amerika’nın eski Ankara Büyükelçisi Robert Pearson, bu süre içinde Türkiye’nin IŞİD’in mali kaynaklarını kurutma, örgüte yeni savaşçı katılımını önleme gibi faaliyetlerle katkı sağlayabileceğini, bu katkılar olmazsa tek başına askeri çabaların daha uzun süreceğini ve bölge ülkeleri için önceden öngörülemeyebilecek sonuçlar doğurabileceğini söyledi.