Fransa'nın başkenti Paris'te, 13 Kasım 2015'te, Bataclan konser salonu, 10 ve 11'inci bölgedeki kafe ve barlar ile Stade de France'da eş zamanlı düzenlenen; 130 kişinin öldüğü, 400 kişinin de yaralandığı Paris terör saldırılarının duruşması başladı.
IŞİD'in Avrupa'da düzenlediği en büyük eş zamanlı terör saldırısı olarak tanımlanan saldırılara ilişkin davada aralarında tutuklu terör zanlısı Salah Abdeslam'ın da olduğu 14 sanık hazır bulundu. Abdeslam, ilk ifadesinde "Bütün işlerimi IŞİD’in savaşçısı olmak için bıraktım" dedi.
Your browser doesn’t support HTML5
Paris Saldırıları Davası Başladı
Paris Adliyesi’nde hazırlanan dev duruşma salonunda 9 ay boyunca görülecek Büyük Paris Saldırıları Davası yoğun güvenlik önlemleri altında başladı. Adliye binası etrafındaki pek çok cadde trafiğe kapatılırken, salona girişlerde üst araması ve otomatik arama yapıldı.
Duruşmanın ilk gününde 20 sanıktan 14’ü salona getirildi. Salona en son hayatta olan tek saldırgan, Salah Adbeslam getirildi. Üzerinde siyah tişörtle salona gelen Abdeslam, sanıklara ayrılan camlı bölmede yerini aldı.
Duruşmanın ilk iki gününde ölenlerin yakınları, yaralılar ve saldırılardan zarar görenlerin oluşturduğu bin 800 müdahilin kimlik yoklaması yapılacak. Ardından tanıklara geçilecek. Kasım ayından itibaren ise sanıklar dinlenmeye başlanacak. Dev salonda 9 ay sürecek duruşma boyunca 14 sanık her gün salona getirilecek. Sanıkların dinlenmesine Kasım ayından sonra geçilmesi, nihai kararınsa 24-25 Mayıs tarihinde verilmesi bekleniyor.
Salah Abdeslam
Salah Abdeslam’dan ilk sözler: "IŞİD’in savaşçısıyım"
Saldırılarda ölenlerin yakınlarının konuşmasını umut ettiği davanın kilit sanığı Salah Abdeslam, daha duruşmanın ilk gününde bu umutları suya düşürdü. Sanıkların kimlik yoklamasını yapan hakimin, Abdeslam’a "Mesleğiniz nedir?" sorusu üzerine Abdeslam, "IŞİD’in savaşçısıyım. Bütün işlerimi IŞİD’in savaşçısı olmak için bıraktım. Allah’tan başka yüce bir güç yoktur. Peygamber de onun elçisidir" dedi. Kimlik tespiti için anne ve babasının adının sorulması üzerine de Abdeslam, "Annemin babamın isminin burada işi yok" karşılığını verdi.
Tarihi dava
Terörle mücadele yargıçları tarafından 4,5 yıldır süren soruşturma aşamasında kaydedilen 47 bin dakikalık ifadeler, 542 ciltte toplandı. Yargıç Jean-Louis Peries'in başkanlık edeceği dava, Mayıs ayı sonuna kadar Paris Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek. Fransız yargı çevrelerinde "asrın davası" olarak tanımlanan dava, bugüne kadar eşi benzeri görülmeyen bir şekilde, binlerce davacı ve avukatı ağırlayacak dev bir duruşma salonunda görülecek.
Salonun 45 metre uzunluğuna ve 15 metre genişliğine rağmen, duruşmaların tüm katılımcılar tarafından izlenebilmesi için 8 dev ekran konuldu. Salondaki 550 koltuk kapasitesi, seyircilerin yalnızca bir kısmının duruşmaları takip etmesine olanak sağlayacak. Salonda, sanık ve refakatçilerini barındıracak camla çevrili büyük bölüme ek olarak, savunma avukatları için yaklaşık 50, müdahil avukatları için 260, basın için yaklaşık 30, müdahil katılımcılar için yaklaşık 180 sandalye ayrıldı.
Bu salona ek olarak, hemen yanındaki 12 odaya televizyon ekranları yerleştirildi ve salon kapasitesi 2 bine çıkarıldı. Tıpkı Charlie Hebdo davasında olduğu gibi, Büyük Paris Saldırısı davası da devlet arşivleri için 9 ay boyunca filme alınacak. Bunun için duruşma salonuna 10 ayrı kamera yerleştirildi.
Bu ceza davası, ilgili kişilerin sayısı nedeniyle yargı için benzeri görülmemiş bir lojistik zorluk teşkil ediyor. 58'i yabancı olmak üzere 141 medya organı için yüzlerce akredite gazetecinin izleyeceği duruşmalara, müdahil tarafların yanı sıra 330'a yakın avukat katılacak.
7,5 milyon Euro'luk salon
Ülkedeki hiçbir mahkemenin kaldıramayacağı yoğunlukta katılımın olacağı duruşmalara, en yoğun günlerde, yaklaşık 3 bin kişinin katılması bekleniyor. Ayrıca saldırılarda hayatını kaybeden 23 ayrı ülke vatandaşının yakınlarının evlerinden duruşmayı dinleyebilmeleri için bir Web Radyo ile davayı uzaktan izleyenler için psikolojik yardım hattı da oluşturuldu.
Fransa'da bugüne kadar hazırlanan en büyük duruşma salonu için bir buçuk yıldır süren hazırlıklara lojistik ve güvenlik önlemleri de eklenince 7,5 milyon Euro masraf yapıldı. Duruşmalar için toplam masrafın 10 milyon Euro’ya ulaştığı belirtildi. Aynı salon, Bataclan'dan sonra düzenlenen 14 Temmuz 2016 Nice saldırısı davası için de kullanılacak.
Sanıklar kim?
Paris saldırıları büyük davası, aralarında örgütün saldırıları yöneten hücresinin önde gelen aktörlerinin de bulunduğu 20 sanığın profili nedeniyle de Fransız adli tarihine damgasını vuracak.
Charlie Hebdo saldırını düzenleyen Kouchi Kardeşler ve onlara destek olmak için Hyper Cacher saldırılarını yapan Amedy Coulibaly, ölü ele geçirildiği için saldırıya ilişkin davada bir numaralı aktörler yargılanamamıştı. Ancak Büyük Paris davasında, saldırılara bizzat katılan 10 teröristten biri olan ve son anda patlayıcı yüklü kemerini çöpe atan tutuklu sanık Salah Abdeslam, hakim karşısına çıkacak. Abdeslam'ın yanısıra, tutuklu 11 sanık ile adli gözetimdeki 3 sanık da yargılanacak. Irak-Suriye bölgesinde öldüğü tahmin edilen 5 IŞİD üyesi ile Türkiye'de tutuklu bulunan 1 sanık hakkında da gıyaben yargılama yapılacak.
Sanıklardan, Molenbeek'te birlikte büyüyen Salah Abdeslam ve Muhammed Abrini, Suriye'de eğitim alan Adel Haddadi ve Muahmmed Usman, bomba yüklü intihar kemerlerini hazırladığı tespit edilen Muhammed Bakkali, ömür boyu hapis istemiyle yargılanacaklar.
Ali El Haddad Asufi, Abdellah Şouaa, Farid Karakaş ve Yassine Atar da yardım ve yataklık suçuyla hakim karşısına çıkacak. Salah Abdeslam'ı Paris'ten Brüksel'e kaçıran Hamza Attou, Muhammed Amri ve Ali Oulkadi de "teröre yardım ve yataklıktan" 6 yıl, terör örgütüyle ortaklıktan da 20 yıla kadar hapis hapis cezası istemiyle yargılanacak.
Duruşmada 6 sanık da gıyaben yargılanacak. Davada sanık olarak yer alan Abdeslam'ın yakın arkadaşı Ahmed Dahmani, aldığı 10 yıl hapis cezasını doldurmak için Türkiye'de cezaevinde kalıyor. Antalya'da 16 Kasım 2015'te yakalanan Dahmani'nin, Paris saldırısından sadece birkaç saat sonra Antalya'ya gittiği belirlendi. Sanık listesinde bulunan 5 kişi; Ousama Atar, Fabien ve Jean-Michel Clain kardeşler, Omar Darif ve Obeida Aref Dibo'nun ise Suriye'de öldüğü tespit ediliyor.
Duruşmada önce tüm müdahiller dinlenecek, ardından Kasım ayından itibaren sanıkların kişilikleri ve özgeçmişleri dinlendikten sonra sorgulama aşamasına geçilecek. Dönemin Cumhurbaşkanı François Hollande, İçişleri Bakanı Bernard Cazneuve, İç İstihbarat Şefi Patrick Calvar ve Dış İstihbarat Şefi Bernard Bajolet de tanık olarak dinlenecek. Aynı dönemde başka saldırılar düzenleyen Eyib El Hazani ya da Bilal Chatra gibi terör saldırganları da video konferans yöntemiyle dinlenecek.