Atlas Okyanusu ile Pasifik Okyanusu’nu bağlayan ve dünya deniz ticaretinin yüzde 6’sının yapıldığı Panama Kanalı’nda, yağışların azalmasından dolayı kanaldan geçen gemi sayısı günlük 38’den 24’e kadar düştü.
Amerika’nın Pasifik kıyısı ile Avrupa ve Afrika ve Amerika’nın doğu kıyılarıyla Asya arasında yapılan deniz sevkiyatında ortalama 8 bin deniz mili yani 22 günlük kazanç sağlayan kanalda, Nino hava olayı ve küresel ısınmaya bağlı olarak su seviyesinin düşmesi, ciddi zaman ve para kaybına neden oluyor.
Pasifik Okyanusu’nun Atlas Okyanusu’na göre daha yüksekte olmasından dolayı deniz seviyesinden 28 metre yüksekteki Panama Kanalı’ndan gemilerin diğer tarafa geçebilmesi için yaklaşık 200 milyon ton tatlı su kullanılıyor. Kanalda yaşanan sorunun nedeniyse, tatlı suyun temin edildiği ve yağmur sularıyla beslenen Gatun Gölü’ndeki su seviyesinin düşmesi.
Kanaldaki su seviyesinin düşmesi yalnızca geçiş sayısını değil, ağırlıktan dolayı gemilerin taşıdığı yük miktarının da azalarak ulaşım maliyetlerinin artmasına neden oluyor.
Panama Kanalı Direktörü Ricaurte Vásquez geçen yılın Ekim ve Aralık ayları arasında, bir önceki yıla göre gemi sayısında 791, yük miktarındaysa %20’lik bir düşüş kaydedildiğini açıkladı.
Patricio Mosquera VOA Türkçe'ye konuştu.
Dönem dönem uzun kuyrukların oluştuğu kanalda, taşıdığı yükün niteliğinden ya da uzun süre beklemek istemeyen gemiler için açık arttırma yöntemi uygulanıyor. Uzmanlar sevkiyat maliyetlerinin arttığını, kanala girmek için bekleyen gemilerin, gemi arzını düşürdüğünü ve bazı gemilerin bekleme yapmamak için daha uzun rotaları izlediklerini, bu durumun da ulaşım ve ürün maliyetlerinin artmasına yol açtığını kaydediyor.
Bu yıl Panama’da 700 milyon dolarlık kayıp yaşanabilir
Panamalı ekonomist Patricio Mosquero, kanalın bir yılda 4,5 milyar dolarlık gelir elde ettiğini ve bu miktarın 2,5 milyar dolarının net kazanç olarak kaldığını, mevcut durumun bu yıl 700 milyon dolarlık bir kayba neden olabileceğini kaydediyor.
VOA Türkçe’ye konuşan Mosquero “Panama için yaz mevsimi Ocak ve Mart ayları arasında. El Nino ve küresel ısınmaya bağlı yaşanan kuraklıktan dolayı Panama’dan geçen gemi ve ürün miktarının azalması, küresel anlamda tüketici fiyatlarına nasıl ve ne kadar yansıyacak bunu önümüzdeki günlerde göreceğiz. Bunun kararını şirket sahipleri verecek.” diye belirtti.
ABD’ye giden gemilerin yüzde 40’ının geçtiği kanal, aynı zamanda başta Çin olmak üzere Asya pazarları için de büyük önem taşıyor.
Kuraklık gıdaya erişimi olumsuz etkiliyor
Birleşmiş Milletler raporlarına göre 2022 ve 2023 yıllarında, çoğunluğu düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşayan yaklaşık 1,84 milyar insan, ciddi kuraklık deneyimleri yaşadı.
Uzmanlar küresel ısınmayla birlikte artan kuraklığın tarımsal üretimden göçe, fiyat artışından sosyal adaletsizliğe ve ulaşıma kadar çok sayıda sorunu büyüteceğini, küresel bir sorun olan iklim değişinin sosyoekonomik sonuçlarının her geçen gün daha fazla hissedildiğine dikkat çekiyor.