Tam güneş tutulması gündüzü geceye dönüştürdüğünde, kaplumbağalar romantik davranmaya başlayacak mı? Zürafalar dörtnala koşacak mı? Maymunlar garip melodiler söyleyecek mi?
Araştırmacılar, 8 Nisan'da gökyüzü karardığında Teksas'taki Fort Worth Hayvanat Bahçesi'ndeki hayvanların rutinlerinin nasıl değiştiğini gözlemlemek için hazır bekliyor olacaklar.
Araştırmacılar daha önce de 2017 yılında Güney Carolina'da zifiri karanlıkta kalan bir hayvanat bahçesinde başka garip hayvan davranışları tespit etmişlerdi.
Animals dergisinde yayınlanan gözlemleri kaleme alan North Carolina State Üniversitesi araştırmacısı Adam Hartstone-Rose, "Şaşkınlık verici şekilde hayvanların çoğu şaşırtıcı şeyler yaptı" dedi.
Tarihsel tutulmalar sırasında tuhaf davranışlar sergileyen pek çok canlı görülmüş olsa da, bilim insanları vahşi, evcil ve hayvanat bahçesi hayvanlarının değişen davranışlarını titizlikle incelemeye ancak son yıllarda başladı.
Hartstone-Rose, yedi yıl önce Güney Carolina eyaletinin Columbia kentindeki Riverbanks Hayvanat Bahçesi'nde bulunan Galapagos kaplumbağalarının "genellikle bütün gün hiçbir şey yapmadıklarını, tutulmanın en yoğun olduğu saatlerde hepsinin üremeye başladığını" söyledi. Bu davranışın nedeni hala belirsiz.
Genellikle sabahları birbirlerine seslenen bir çift siyamang (kara şebek) öğleden sonraki tutulma sırasında alışılmadık melodiler söyledi. Birkaç erkek zürafa, "belirgin bir endişe" içinde dörtnala koşmaya başladı. Flamingolar yavrularının etrafında toplandı.
Araştırmacılar birçok hayvanın alacakaranlığın erken çökmesiyle bağlantılı davranışlar sergilediğini söylüyor.
Hartstone-Rose'un ekibi Nisan ayında, daha önce Güney Carolina'da tanık oldukları davranışların daha kapsamlı örneklere işaret edip etmediğini görmek için Teksas'taki benzer türleri incelemeyi planlıyor.
Aralarında Arkansas eyaletinin Little Rock kenti, Ohio eyaletinin Toledo kenti ve Indiana eyaletinin Indianapolis kentindeki hayvanat bahçelerinin de yer aldığı birkaç hayvanat bahçesi ziyaretçileri hayvanları izlemeye yardımcı olmaya davet ediyor.
Kuzey Amerika'da bu yılki tam güneş tutulması 2017'dekinden farklı bir güzergâhtan geçiyor ve farklı bir mevsimde gerçekleşiyor. Bu da araştırmacılara ve ülkedeki bilim insanlarına yeni alışkanlıkları gözlemleme fırsatı veriyor.
2017 yılındaki tutulma sırasında bal arısı kolonilerini gözlemleyen Tennessee Üniversitesi entomologlarından Jennifer Tsuruda, "Bu gerçekten yüksek riskli bir durum. Onları gözlemlemek için çok kısa bir süremiz var ve deneyi tekrarlayamayız" dedi.
Tsuruda'nın incelediği bal arıları, en aç kovanlardakiler hariç, genellikle geceleri olduğu gibi tutulma sırasında da yiyecek aramayı azalttı.
Alberta Üniversitesi'nden Olav Rueppell, "Güneş tutulması sırasında iç ritimleri ile dış ortam arasında bir çatışma olur" dedi ve arıların yönlerini bulmak için güneşten gelen polarize ışığa güvendiklerini ekledi.
Oregon Teknoloji Enstitüsü'nde hayvan araştırmacısı olan Nate Bickford da, gökyüzünün karardığı ve birçok hayvanın sığındığı "güneş tutulmalarının aslında kısa, hızlı hareket eden fırtınaları taklit ettiğini" söyledi.
Bickford, 2017’deki tutulmadan sonra, habitat kullanımını incelemek için daha önce vahşi türlere yerleştirilen izleme cihazlarından elde edilen verileri analiz etti.
Uçan kel kartalların tutulma sırasında hareket hızlarını ve yönlerini değiştirdiklerini söyleyen Bickford, "Yabani atlar da öyle, muhtemelen açık düzlüklerde fırtına ihtimaline karşılık siper alıyorlar" diye ekledi.
ABD'de kıyıdan kıyıya görülen son tam güneş tutulması geçen Ağustos’ta gerçekleşmişti. Nisan ayında gerçekleşecek olan tutulma, araştırmacılara bahar göçü üzerindeki potansiyel etkiler gibi yeni sorular sorma fırsatı verecek.
Ötücü kuş türlerinin çoğu geceleri göç ediyor. Cornell Üniversitesi'nden Andrew Farnsworth, "Tutulma sırasında gece benzeri koşullar olduğunda, kuşlar göç etme ve uçma zamanının geldiğini düşünecekler mi?" diye sordu.
Farnsworth’un ekibi, tutulma sırasında daha fazla kuşun kanatlanıp kanatlanmadığını görmek için uçan kuşların, yarasaların ve böceklerin varlığını da tespit eden hava durumu radar verilerini analiz ederek bunu test etmeyi planlıyor.
Arkansas Üniversitesi hayvan araştırmacısı Raffaela Lesch, evcil hayvanların ise gökyüzündeki değişiklikler kadar sahiplerinin ne yaptığına, yani tutulma konusunda heyecanlı ya da umursamaz olup olmadıklarına göre de tepki verebileceklerini söyledi.
Lesch, "Köpekler ve kediler, iç saatlerine ek olarak bize de çok dikkat ediyorlar" dedi.