Musul operasyonu 16 Ekim’den bu yana devam ediyor. Irak ordusu güneyden, Peşmerge güçleri ise kuzeyden kente yaklaşıyor. Kentin dış mahallelerinde sert bir direniş var. Birleşmiş milletler kentten kaçanların sayısının 73 bini aştığını bildirdi. Çatışma ve şiddet olaylarından doğrudan etkilenen 40 bin kişi tıbbi ve psikolojik tedavi görecek. İnsani yardımın yetip yetmeyeceği ise belirsiz. Birleşmiş milletler, Musullu mülteciler için Erbil, Dohuk, Selahattin ve Kerkük’te altı kamp kurdu, ayrıca kış yaklaşırken üç kamp daha kurulması planlanıyor. Washington’da düzenlenen bir panelde işte operasyonun insani boyutu tartışıldı.
Musul operasyonunun insani boyutu Washington’da Düşünce kuruluşu Wilson Center’da masaya yatırıldı.
Toplantının katılımcılarından Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Yardımcısı Kelly Clements, Irak’taki son rakamları ve senaryoları şöyle açıkladı: “En kötü olasılık senaryomuzda Musul’da 1 milyon 200 binle 1 milyon 500 bin arasında insanın etkilenebileceğini düşünüyoruz. Ülke geneline yaydığımızda halen 10 milyon sivil bir şekilde insani yardıma muhtaç durumda. Yerlerinden edilmiş üç milyondan fazla insan var. Kuzey Irak’ta korumaya ve yardıma muhtaç 250 bin de Suriyeli mülteci mevcut. Yaşam koşulları hem onlar için hem de insani yardım örgütleri açısından çok zor.”
Clements, şu ana kadar 60 bin Musullu’nun evlerinden olduğunu söyledi ve hava şartlarının çalışmaları etkilediğini dile getirdi: “Kış planlamaları bizim için kilit önemde. İnsanların sıcak tutacak kıyafetleri olması, ısınmak için yakıt bulması ve bunun gibi şeyler endişe nedeni. ‘Daha geniş bir göç dalgasına hazır mıyız?’ diye sorarsanız, ‘Hazırlanıyoruz ama daha tam değiliz’ olur.”
Birleşmiş Milletler yetkilisi, Irak hükümeti ile yakın işbirliği yaptıklarına da dikkat çekti.
Toplantının diğer konuşmacısı Irak’ın eski Amerika büyükelçisi Lukman Faily’ydi. Faily de, Musul operasyonunun insani açıdan farkını anlattı: “Irak hükümeti, insanların evlerinden olmaması için büyük çaba harcıyor. Bu nedenle daha geniş zamana yayılmış sokak ya da mahalle çatışmaları şeklinde ilerliyorlar ki insanlar evsiz kalmasın. Bu yöntem geçmiş deneyimlere dayanıyor. Tikrit’te mesela, insanların evlerine dönmesi bir yıldan fazla sürdü. Felluceli ya da El Anbarlı mültecilerle ilgili hala sorun yaşıyoruz. Dersimizi aldık, Musul’un yapısı gereği düz ve geniş bir şehir olması da yardımcı oluyor.”
Eski büyükelçi mezhep değil aşiret temelinde açıkladığı Irak krizinin içeriden çözülemeyeceğini de dile getirdi: "Benim için şu anda en kötü senaryo, ‘Musul’u kurtardık, IŞİD sorun değil, başka küresel sorunlara odaklanalım’ denmesi olur. Uluslararası odak kaybı sorun yaratır. Biz Iraklı aktörler olarak bu konuyla tek başımıza başa çıkamayız, bunu tüm açık yürekliliğimle söylüyorum. Çünkü siyasi liderlikte hala bir boşluk var, bu zorluğun ve sorumluluğun ne kadar büyük olduğunu hala kavrayamıyoruz."
Lukman Faily, siyasi oyunların ve öngörüsüzlük nedeniyle Iraklıların harcandığını söyledi.