2017’de cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçen Türkiye’de bir sonraki Cumhurbaşkanlığı Seçimi normal şartlarda 2028’de yapılacak olsa da geçtiğimiz Mart ayında yapılan yerel seçimlerde AK Parti’nin ilk kez ikinci sıraya gerilemesi ve ekonomik kriz koşulları, erken seçim tartışmalarını gündemde tutuyor.
Bugün yapılan tüzük kurultayı öncesi Halk TV’de İsmail Küçükkaya’nın sorularını yanıtlayan CHP Genel Başkanı Özgür Özel, erken seçime dair talebini devam ettirirken bu koşulda Erdoğan’ın adaylığına itiraz etmeyeceklerini ifade etti.
CHP lideri, “2026'nın baharında ya da gelecek yıl Kasım’da sandığı koyalım. Bizim Erdoğan'ı yenmemiz, yeni bir kalkınma sürecini başlatmamız lazım. Meclis, 360 milletvekili ile seçimleri yenilerse Erdoğan'ın son bir kez aday olma hakkı var. Bizim kimseden korkumuz yok” dedi.
CHP dışında net bir şekilde erken seçim talebinde bulunan bir diğer muhalefet partisi ise Yeniden Refah Partisi (YRP) oldu.
Bingöl, Karabük, Kahramanmaraş, Kayseri, Konya, Yozgat ve Şanlıurfa’da yüzde 19’dan fazla oy aldığı yerel seçimlerde yüzde 6,2 oy oranını yakalayan Yeniden Refah Partisi’nin lideri Fatih Erbakan, erken seçim beklediğini söylüyor.
Erbakan, Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nde Erdoğan’ı destekleyen YRP’nin bu kez ittifaklara dahil olmayacağını duyurdu.
AK Parti, MHP ve İYİ Parti erken seçim hakkında ne düşünüyor?
2023 Seçimleri’ne Millet İttifakı içinde CHP’yle birlikte giren İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu ise bir gün sonra aynı programda takvimini Erdoğan’ın belirleyeceği bir seçimi erken seçim olarak görmediğini söyledi.
Cumhur İttifakı ise erken seçim tartışmasını doğru bulmuyor.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli 2028’e kadar bir seçim olmayacağını belirtirken önceki gün yapılan AK Parti Merkez Yönetim Kurulu toplantısı sonrası gazetecilerin sorularını yanıtlayan AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de, erken seçimin gündemlerinde olmadığını dile getirdi.
Araştırmalarda erken seçim isteği artıyor
Toplumda erken seçim talebini de sorgulayan son siyasal araştırmalardan birini SONAR yaptı.
36 yıldır Türkiye’de siyasal araştırmalar yapan şirketin yayınladığı son araştırmaya katılanların yüzde 53,1’i erken seçimin yapılmasını isterken yüzde 40,7 erken seçim istemiyor.
15-28 Ağustos tarihlerinde Doğu ve Güneydoğu Bölgesi’ndeki dokuz şehir ile İstanbul, Ankara ve Mersin’de Kürt seçmenlerin eğilimini ölçen Spectrum’un araştırmasında ise erken seçim talebi daha yüksek çıktı.
Çalışmaya katılan 1508 kişinin yüzde 67,1’i “erken seçim yapılmalı” derken yüzde 27,7 erken seçime karşı çıktı. Erken seçim isteyenlerin ana gerekçesi ise “kötü ekonomik koşullar” oldu.
Doçent Kömürcü: “Erdoğan’ı ve iktidarını erken seçime zorlayacak bir tablo oluşmuş değil”
Yöneylem Araştırma’nın genel direktörlüğünü yapan siyaset bilimci Derya Kömürcü ise çeşitli gerekçelerle muhalefetin erken seçimi güçlü bir şekilde dile getirmediğini söylüyor.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Doçent Kömürcü, “Erdoğan’ı ve iktidarını erken seçime zorlayacak bir tablo oluşmuş değil. Çünkü bunu örgütleyen bir siyasi aktör yok. CHP en erken 14 ay sonra bir erken seçim yapılabileceğini tahayyül ediyor. Ama tüm araştırmalar AKP’nin erimekte olduğunu gösteriyor, güç kaybediyor. Toplumsal desteği son derece zayıflamış durumda. Geçen seçimde oy veren seçmen şimdi vermeyeceğini söylüyor. Ama mesela CHP’ye vereceğini de söylemiyor. Mesafeli. Siyaseten ‘yönetemez’ durumda değil. Çünkü üzerinde siyasi baskı yok, bu nedenle toplumsal meşruiyetinin zayıfladığı yönünde bir algı oluşturmuyor” dedi.
Seçim araştırmalarına göre CHP, AK Parti arasındaki oy farkını beş puanın üzerine çıkardı
Türkiye’yi temel alan araştırmalarda CHP’nin AK Parti ile arasındaki farkı arttırdığı görülüyor.
Sonar’ın dün Halk TV’de yayınlanan araştırmasında kararsızlar dağıtılmadan CHP’nin oy oranı yüzde 24,1 iken AK Parti’nin seçmen desteği yüzde 16,1 ölçülmüş.
Yüzde 35 civarındaki kararsız oylar dağıtıldığında CHP’nin desteği yüzde 36,2’ye AK Parti’nin ise yüzde 23,8’e geliyor. Bu iki partiyi yüzde 11,2 ile MHP, yüzde 10,7 ile DEM Parti, yüzde 5,3 ile İYİ Parti, yüzde 5 ile YRP ve yüzde 4,8 ile Zafer Partisi takip ediyor.
14 Mayıs 2023’teki Cumhurbaşkanı Seçim Sonuçları’nda en yakın sonucu bulan BETİMAR araştırma şirketinin Ağustos ayında yaptığı çalışmasını bugün Sözcü gazetesinde yayınlayan gazeteci Aytunç Erkin, kararsızlar dağıtıldığında CHP ile AK Parti arasındaki farkın beş puanı aştığını yazdı.
26 ilde 1500 kişilik bir örneklem grubu ile yapılan seçim araştırmasına göre CHP yüzde 34,7, AK Parti yüzde 29,4, MHP yüzde 9,9, DEM Parti yüzde 8, YRP yüzde 6,5, Zafer Partisi yüzde 3,9, İYİ Parti yüzde 3,2, TİP yüzde 1 oy oranına ulaşıyor.
Demirtaş aday olduğunda Kürt seçmen nezdinde İmamoğlu, Yavaş ve Özel’in toplam oyu Erdoğan’ın gerisinde kalıyor
Spectrum Araştırma’nın Kürt seçmeni hedef alan araştırmasında ise gelecek Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nde olası hangi adaya oy vereceklerinin sorulduğu görülüyor.
İlk sırada yüzde 51,2 ile Selahattin Demirtaş yer alırken, onu yüzde 20,5 ile Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 9,6 ile Ekrem İmamoğlu, yüzde 5 ile Özgür Özel ve yüzde 3,3 ile Mansur Yavaş takip ediyor.